„Chłopi” jako powieść młodopolska

„Chłopi” Władysława Reymonta są powieścią małopolską, na co wskazują cechy narracji, stylu, a także kompozycji i konstrukcji świata przedstawionego. Narracja dzieła ma charakter zróżnicowany, występują w niej elementy realistyczne, jak dbałość o szczegóły, dialektyzacja języka, panoramiczność ujęcia, jednocześnie jednak autor korzysta z elementów typowych dla poetyki modernizmu, a więc naturalizmu, symbolizmu i impresjonizmu.

Do typowo naturalistycznych opisów w powieści należą np. sceny zbiorowych wystąpień chłopów (jak bitwa o las) czy bójka wójtów z Kozłami. Reymont w epizodach tych eksponuje biologiczne cechy bohaterów, porównuje ich zachowanie do zwierząt czy podkreśla brzydotę.

Impresjonizm przejawia się z kolei w opisach przyrody obfitujących w pastelowe barwy, zacieranie konturów, nastrojowość i szczególne zainteresowanie autora zjawiskami rozszczepienia światła. Symbolizm w „Chłopach” znajdziemy natomiast w scenach takich, jak siejba, śmierć Boryny czy wygnanie Jagny.

Owo wcielanie się narratora w rozmaite role sprawia, że narracja przestaje być całkowicie obiektywna i przezroczysta. W jej strukturę wkrada się subiektywizm widzenia, a także artyzm, który zwraca uwagę na sam język tekstu i sygnalizuje obecność autora. Inna cecha powieści modernistycznej obecna w „Chłopach” to otwarta kompozycja dzieła. Wiele z wątków nie znajduje zakończenia w finale, a owa luźność struktury uniemożliwia stworzenie jednej całościowej diagnozy świata.