Uniwersalizm średniowieczny – definicja, cechy, przykłady

Uniwersalizm średniowieczny to jak sama nazwa wskazuje pojęcie, które związane jest z jednorodnością charakterystyczną dla tej epoki. O uniwersalizmie czasu wieków średnich można mówić na wielu różnych płaszczyznach. Najważniejszym, najbardziej widocznym był jego przejaw w religijności ówczesnego społeczeństwa.

Chrześcijaństwo było religią, która dominowała nie tylko jeśli chodzi o ilość wyznawców, ale i o jej obecność w kulturze. Teocentryzm był prądem myślowym, powszechnie panującym przekonaniem, które związane było z tą właśnie dominacją. Objawów teocentryzmu, uniwersalizmu religijnego można dopatrywać się w całości twórczości ówczesnych artystów – zarówno jeśli chodzi o sztuki plastyczne, jak i o utwory poruszające tematykę religijną, czego przykładem są pieśni

Warto także zauważyć, że przejawem uniwersalizmu było pojawienie się wzoru idealnego ascety, a także innych postaci znanych ze średniowiecznej parenezy – idealnego władcy, idealnego rycerza. Przykładów tego typu postaw dopatrywać się można w literaturze i sztuce wielu różnych obszarów. Wizerunki idealnego władcy pojawiały się między innymi w kronikach, w tym także tych powstałych na ziemiach polskich.

Jeszcze jednym przejawem uniwersalizmu była powszechna znajomość języka łacińskiego, który był także językiem liturgii. Jednolitość języka i powszechna akceptacja dla jego wykorzystania zarówno jeśli chodzi o życie religijne, jak i o różnorodne inne elementy życia, w tym życia kulturalnego.

Uniwersalizm średniowieczny to świadectwo niezwykłej jednolitości epoki, która wykształciła nie tylko szereg postaw, ale i utrwaliła się jako epoka niezwykle teocentryczna, zwracająca się ku Bogu.