Stanisław Wyspiański w wierszu o incipicie „Niech nikt nad grobem mi nie płacze...”, redaguje poetycki testament. Jego zdaniem jedyną osobą, która powinna stanąć nad jego grobem w dniu pogrzebu jest żona, która naprawdę żywi do niego szczere uczucie. Dla nikogo poza nią śmierć poety nie będzie w jego mniemaniu prawdziwą stratą, dlatego też nie chce wymuszonego żalu znajomych i pseudoprzyjaciół. Chciałby on też uniknąć szumu wokół własnej osoby - pogrzeb powinien być skromny, a za całą muzykę i żałobne zawodzenie ma posłużyć szum wiatru i plusk deszczu.
Opis własnego pogrzebu zdradza silnie melancholijne uczucia Wyspiańskiego. Jego refleksja na temat przemijania nie jest bezzasadna, bowiem artysta cierpiał na syfilis, który w końcu doprowadził go do śmierci. Zmagania z chorobą były dla niego zapewne bardzo trudnym doświadczeniem i ślady tych przeżyć znaleźć można w wierszu „Niech nikt nad grobem mi nie płacze...”. Niechęć do ludzi, wyłaniająca się z tekstu, pokazuje, jak bardzo samotnym musiał się czuć Wyspiański w otoczeniu na pozór przychylnych mu ludzi. Fałsz i obłuda wywołują w nim irytację, wyrażoną w zgrubieniach obecnych w pierwszych trzech zwrotkach wiersza („łzy sobacze”, „dzwon kracze”, „śpiewy wrzeszczą”, „grudę ziemi ciśnie”). Wizja zawarta w ostatnich trzech strofach wiersza, odnosząca się do dumnego powstania poety z grobu i szybowania wśród gwiazd, pokazuje, że największą siłę w istnieniu poety, choć destrukcyjną, ma jego twórczość. Tak być może należałoby interpretować ostatnie wersy utworu: „podejmę może po raz wtóry / ten trud, co mnie zabijał”.
Wyspiański zawiera refleksję na temat własnej śmierci w regularnym, sylabicznym wierszu, z naprzemiennymi rymami. Cały tekst dzieli się na sześć strof, z których pierwsze trzy są zapisem woli poety odnośnie pogrzebu, kolejne trzy wizją pośmiertną. Każda ze strof ma cztery wersy, z których dwa są dziewięciozgłoskowe, dwa siedmiozgłoskowe - naprzemiennie
Nieco mniejszą regularnością charakteryzuje się współczesny wiersz Wisławy Szymborskiej, „Nagrobek”. Składający się z siedmiu wersów króciutki tekst jest konsekwentnie rymowany, jednak pozbawiony wyraźnego rytmu. Często pojawiają się tu przerzutnie, które pozwalają na budowanie swego rodzaju napięcia.
Wiersz nawiązuje wyraźnie do tradycji epitafiów. Kilka słów na temat zmarłej spoczywającej w grobie, zamkniętych prośbą do przechodnia o refleksję, przypomina klasyczne napisy na nagrobkach. Jednocześnie lekki dystans w odniesieniu do samej siebie, „staroświeckiej jak przecinek” poetki oraz do przechodnia z „mózgiem elektronowym”, zmniejsza dramatyzm sytuacji. Poetka sama śmieje się ze swojego dorobku, wyraźnie go umniejszając, ironizuje w związku z popularnymi czytelniczymi gustami i uproszczeniami, śmieje się ze współczesności, której symbolem stają się elektroniczne gadżety.
W przeciwieństwie do melancholijnego utworu Wyspiańskiego, nastrój wiersza Szymborskiej jest bardzo lekki i pozbawiony dramatyzmu. Wyspiański wyrzuca ludziom otaczającym go fałsz i nie szczędzi im przykrości, natomiast Szymborska do nikogo nie ma żalu, zachowuje pokorę oraz dystans do samej siebie. Z drugiej jednak strony osamotnienie, jakie towarzyszy młodopolskiemu artyście, udziela się także współczesnej poetce, o której grób porośnięty łopianem wyraźnie nikt się nie troszczy. Oba teksty z założenia powstały jako głos, który pozostanie po poetach, gdy opuszczą już ten świat.
Choć nastroje panujące w wierszach wyraźnie się różnią, to jednak istnieje wiele elementów, które łączą te poetyckie wizje śmierci. Okazuje się bowiem, że w obliczu przemijania poeta w obu tekstach jest człowiekiem nad wyraz samotnym. Za całą zaś jego siłę służyć ma mu jego własna poezja, która długo jeszcze przemawiać będzie w jego imieniu do tych, co po nim pozostaną.
Druga wojna światowa (1939 – 1945) była jednym z największych kataklizmów w historii ludzkości. Obraz jej okrucieństw i wypaczeń przekazują nie tylko kroniki...
Motyw dziecka jest motywem który chętnie wykorzystuje się zarówno w sztuce jak i w literaturze. Symbolika dziecka i jego postać pojawia się w wielu różnorodnych...
Twórcy literaccy często sięgają po motywy które kojarzone są z biedą trudną sytuacją życiową licznymi przymusami i wyzwaniami. Prezentacja tego typu postaw...
Stanisław Wyspiański w wierszu o incipicie „Niech nikt nad grobem mi nie płacze...” redaguje poetycki testament. Jego zdaniem jedyną osobą która powinna...
Rozstanie to temat który jest chętnie podejmowany przez artystów. Kojarzące się z nim emocje choć zazwyczaj negatywne są niezwykle silne. Rozstanie to ból...
W trakcie uroczystego wręczenia doktoratu honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego Ryszardowi Kapuścińskiemu wybitny reportażysta wygłosił wykład podczas którego...
Cnota jest tym co szczególnie upodobali sobie stoiccy myśliciele w starożytności. Może stanowić ona cel i sens istnienia lub dawać poczucie życia w zgodzie z własnymi...
Termin ludobójstwo (ang. genocide) stworzył polski prawnik żydowskiego pochodzenia Rafał Lemkin by opisać hitlerowskie rządy w Europie w czasie II wojny światowej....
Książka może mieć bardzo ważne znaczenie w życiu człowieka - być dla niego przewodniczką wsparciem w trudnych chwilach radą w momentach niepewności. To jakie książki...