Faust – opracowanie, interpretacja, bohaterowie

Geneza

„Faust”, często określany mianem poematu dramatycznego, jest uważany za dzieło życia Johanna Wolfganga von Goethego. Wybitny twórca pracował nad nim w okresie od 1773 do 1832. często wprowadzając poprawki i wzbogacając treść utworu.

Lista inspiracji, z których Goethe czerpał, składając kolejne wersy, jest niebywale imponująca. Już sama postać tytułowego bohatera łączona jest nie tylko z postaciami obecnymi w źródłach historycznych, ale także kreacjami literackimi. W pierwszym gronie najczęściej wymienia się Johanna Georga Fausta - średniowiecznego maga, alchemika i astrologa. Zgodnie z przekazami był on zafascynowany kulturą antyku, toteż przywoływał duchy postaci z nim związanych (m. in. Heleny Trojańskiej, Homera) oraz twierdził, że potrafi odtworzyć pierwotny kształt największych dzieł tego okresu. Jego działania jawiły się ludziom jako niejasne i niezrozumiałe, nie może więc dziwić fakt, iż podejrzewano go o konszachty z nieczystymi siłami (sam do tego się przyznawał). Drugim człowiekiem, który wpłynął na portret bohatera dzieła Goethego, był Henryk Korneliusz Agryppa - mag, astrolog, filozof i alchemik. Zasłynął on jako mistrz sztuki transmutacji i obrońca czarownic. Co znamienne, u jego boku podróżował czarny pies.

Obaj żyjący w średniowieczu mężczyźni zostali uwiecznieni na kartach różnych dzieł literackich. Te stały się swego rodzaju pomostem między odległym średniowieczem, a utworem Goethego. Warto wspomnieć m. in. „Historię doktora Jana Fausta, szeroko okrzyczanego czarnoksiężnika i maga” oraz „Tragiczne dzieje doktora Fausta” Christophera Marlowe’a. Wśród inspiracji literackich wskazać można także utwory Szekspira, które fascynowały Goethego.

Na tym nie koniec, autora „Fausta” inspirowały bowiem rozmaite wydarzenia historyczne. Podstawą stworzenia postaci Małgorzaty była kobieta, która zamordowała swe dziecko, by uniknąć napiętnowania - Zuzanna Małgorzata Brandt.

Dopełnieniem tej listy są liczne legendy i ludowe opowiadania, jakie docierały do uszu Goethego.

Czas i miejsce akcji

Akcja pierwszej części dramatu Goethego została osadzona w czasach zbliżonych okresowi życia Johanna Georga Fausta (przełom XV i XVI stulecia). W drugiej części czas staje się pojęciem względnym - bohaterowie podróżują między światami, przenosząc się do mitologicznych krain.

Punktem wyjścia do wielkiej wyprawy Fausta staje się jego pracownia - surowe i chłodne pomieszczenie. Następnie uczony i jego diabelski towarzysz wyruszają w drogę, której celem jest odmiana życia mędrca. Odwiedzają m. in. Piwnicę Auerbacha, chatę wiedźmy, miasteczko (tutaj domy Marty i Małgorzaty), Łysą Górę (w innych tłumaczeniach Góry Harcu) oraz więzienie. W drugiej części dramatu bohaterowie podróżują, pokonując nie tylko granice administracyjne, lecz także barierę czasu. Początkowo znajdują się na cesarskim dworze, by wkrótce przenieść się na Półwysep Peloponeski (arkadyjska kraina, wybrzeża Morza Egejskiego, pałac Menelausa itp.). W ostatnich partiach dzieła Faust i Mefistofeles ponownie dołączają do Cesarza (bitwa z jego przeciwnikiem toczy się w górzystym regionie), a w nagrodę za wsparcie tytułowy bohater otrzymuje zamek, który mieści się nad brzegiem morza (jego nazwa nie zostaje sprecyzowana).

Interpretacja

Dramat Goethego jest dziełem wielopłaszczyznowym, bardzo złożonym. Jego główna problematyka zostaje nakreślona w pierwszym monologu tytułowego bohatera, który z żalem i rozczarowaniem spogląda na swoje życie. Niemłody już Faust, chociaż zdobył ogromną wiedzę, zaskarbił sobie ludzki podziw i stał się osobą rozpoznawalną, będącą dla innych inspiracją i wzorem, wciąż zmaga się z uczuciem pustki. W jego przypadku to, co posiada (także pieniądze), jest niewystarczające do bycia szczęśliwym człowiekiem. Ogranicza go jego ludzka natura, mężczyzna pragnie być kimś więcej. Dlatego gotów jest wyrzec się wszystkiego, mając na uwadze przekroczenie barier i zgłębienie tajemnic świata. Z tego względu zwraca się w stronę alchemii i magii. Gdy pojawia się Mefistofeles, z chęcią przyjmuje jego propozycję, ponieważ ma nadzieję, iż wsparcie istoty nadprzyrodzonej pozwoli odnaleźć mu spełnienie i płynącą z niego radość.

Faust, przemierzając świat ze swym diabelskim towarzyszem, poznaje smak namiętnej miłości, podziwia krainy niedostępne zwykłym śmiertelnikom, spotyka przerażające istoty, bierze udział w rządzeniu państwem, uczestnicy też w bitwach. Nic jednak nie jest w stanie skłonić go, by wypowiedział określoną w cyrografie kwestię, czyli „trwaj chwilo, jesteś piękna”. Mimo ujęcia przez czarownicę 30 lat jego ciało staje się coraz słabsze, nie może utrzymać duszy. Wtedy bohater decyduje się uczynić to, o czym marzył od dłuższego czasu - wydrzeć ziemię morzu. Pragnie też osuszyć bagna i stworzyć wolny kraj, w którym mógłby mieszkać z wolnymi ludźmi. Wizja ta jest dla bohatera tak atrakcyjna, że nabiera przekonania, iż spełniwszy postanowienie, dopełni umowy zawartej z diabłem.

Kiedy Mefistofeles nadzoruje intensywne prace, Faust staje na krawędzi życia i śmierci. Widząc to, diabeł przyzywa sojuszników, ponieważ nie chce stracić smakowitego kąska, jakim jest dlań dusza uczonego. Niespodziewanie w walkę o nieśmiertelność bohatera włączają się także siły niebiańskie, które odpierają ataki demonów i unoszą ją ku Bogu, wypowiadając te słowa: zbawion być może, kto się dążeniem wieczystym trudzi. Istotą ludzkiego życia zdaje się być więc poszukiwanie wartości, eksplorowanie świata, które mają prowadzić do czynienia go lepszym miejscem.

Faust - uczony, myśliciel i odkrywca - może być kojarzony z samym autorem dramatu. Goethe zasłynął wszak jako jednostka wyjątkowa, wymykająca się wszelkim schematom. Jego zainteresowania były niezwykle rozległe, obejmowały nie tylko humanistykę i przyrodoznawstwo, ale także mistykę i alchemię.

W „Fauście” podjęta zostaje także refleksja nad teatrem i sztuką. Rozważania te dotyczą nie tylko sposobu, w jaki można uatrakcyjnić przedstawienia, skłaniając większą liczbę ludzi do odwiedzania sal, ale także istoty twórczości. Poprzedzająca dzieło rozmowa Dyrektora, Poety i Wesołka jest swoistym trójgłosem ukazującym najważniejsze założenia (efektowność, ludyczność oraz piękno, wartości itp.), a sam utwór zdaje się łączyć w sobie te wszystkie pierwiastki.

Dramat Goethego stał się jednym z najważniejszych tekstów w historii literatury. Przykład tytułowego bohatera, którego rozczarował racjonalny sposób poznawania świata, otworzyła drogę dla zjawisk nadprzyrodzonych, tajemniczych bytów i wydarzeń. Późniejsza epoka - romantyzm - korzystała z nich z wielką lubością.

Motywy

Motyw niespełnienia - brak satysfakcji i poczucia zadowolenia z życiowych osiągnięć staje się punktem wyjścia do niesamowitej podróży, jaką odbywa Faust. Uczony odkrywa, iż pieniądze ani wiedza nie dają mu radości, dlatego postanawia osiągnąć ten stan dzięki pomocy magii. Z pomocą przychodzi mu Mefistofeles - swoisty mistrz i przewodnik doktora.

Motyw mistrza i ucznia - pierwszym miejscem, w jakie diabeł zabiera Fausta, jest „Piwnica Auerbacha”. Tam - wśród wesołej kompanii i przy aromacie najprzeróżniejszych trunków - mężczyzna miałby w końcu docenić życie. Jednak tak się nie dzieje - uczony czuje się nieswojo, wręcz nalega, by opuścili to miejsce. W dłuższej perspektywie okazuje się, iż „nauki” Mefistofelesa są nieskuteczne, nie przynoszą oczekiwanego efektu. Źródłem prawdziwej radości tytułowego bohatera nie są bowiem egoistyczne osiągnięcia, ale staje się nim możliwość przyczynienia się do poprawy losu ludzkości.

Relacja ucznia z mistrzem uwidacznia się także w postaciach Fausta i Wagnera. Pierwszy z nich jest rozczarowany naukową ścieżką, kilkukrotnie podkreśla to w rozmowach z Wagnerem. Drugi konsekwentnie podążą obraną drogą, a w pewnym momencie, kiedy tworzy Homunkulusa - zdaje się nawet przerastać mistrza. Jednak dzieło jego życia opuszcza go, co Wagner przyjmuje ze smutkiem.

Motyw zakładu - zanim Mefistofeles odwiedza Fausta, zawiera zakład z Bogiem. Jest przekonany, iż uda mu się zdobyć duszę uczonego. To nie okazuje się łatwe, bowiem doktorowi działanie z egoistycznych pobudek nie sprawia radości.

Motyw diabła - demoniczny towarzysz Fausta, chociaż, do czego sam się przyznaje, posiada ogromną wiedzę, ma problem z szybkim zakończeniem swojego przedsięwzięcia. Życzenia uczonego sprawiają, że Mefistofeles często zmuszony jest do korzystania z tajemniczych mocy, które napełniają przerażeniem i jego. Szczególnie widoczne jest to w drugiej części dramatu, gdy bohaterowie trafiają do mitologicznej krainy, gdzie diabeł nie ma żadnej władzy.

Postać Mefistofelesa jest postacią paradoksalną. Pragnie on zła, dąży do tego, by jak najszybciej wyrwać duszę Fausta z ziemskiego świata. Jednak zmuszony jest przyczyniać się także do działań przynoszących pozytywne skutki. Zależność tę najlepiej oddają słowa samego diabła: Jam częścią tej siły, / która wiecznie zła pragnąc, / wiecznie czyni dobro.

Motyw Boga - Bóg został przedstawiony w „Fauście” jako Stwórca bacznie obserwujący swe dzieci, łaskawy i opiekuńczy. Gdy Małgorzata kona w chłodnej celi, staje po jej stronie, a podobnie czyni w wypadku tytułowego bohatera.

Motyw przemiany - rozczarowany i pogrążony w cierpieniu z powodu niespełniania swych życiowych ambicji bohater staje się łatwym celem dla Mefistofelesa. Ten, prowadząc z uczonym niełatwą rozgrywkę, pragnie wypełnić jego egzystencję przyziemnymi radościami, skłonić go do koncentracji wyłącznie na swym prywatnym interesie. Można odnieść wrażenie, iż przez pewien czas jest na najlepszej drodze do tego, by zawładnąć duszą Fausta. Jednak bohater, widząc ogrom zła, do którego się przyczynił, przechodzi metamorfozę i uświadamia sobie, iż źródłem autentycznego szczęścia jest czynienie dobra.

Motyw podróży - Faust i Mefistofeles odbywają niezwykłą podróż. Obaj przemierzają bowiem nie tylko kraje i regiony geograficzne, ale przemieszczają się także w czasie. Celem tej wędrówki jest zaspokojenie Fausta i sprawienie, by w końcu wypowiedział słowa umieszczone w cyrografie. Diabeł poniekąd spełnia swe zamiary, lecz dzieje się to nieco wbrew jego woli. Podróż doprowadza do przemiany uczonego - nabiera on przeświadczenia, że szczęście płynie z pomocy innym.

Motyw miłości - dążąc do prawdziwego szczęścia, Faust pragnie wypełnić swe życie miłością. Uczucie, które łączy go z Małgorzatą, jest niebywale namiętne, lecz znajduje tragiczny koniec. Kobieta gotowa jest poświęcić wszystko dla ukochanego, dopuszcza się nawet morderstwa.

Kiedy oczom Fausta ukazuje się Helena, bohater przeżywa fascynację jej urodą. Chociaż znajduje szczęście u jej boku, a ich miłość zdaje się być harmonijną, ostatecznie uczony traci powody swej radości. Przyczyną tego jest śmierć syna Heleny i Fausta. Matka postanawia podążyć za dzieckiem i opuszcza świat.

Motyw bohatera faustycznego - główny bohater dzieła Goethego jest postacią, która zapisała się w historii literatury jako pierwowzór określonego typu kreacji - bohatera faustycznego. Jest on żądny wiedzy, pragnie poznawać świat, odkrywać jego tajemnice. W imię wiedzy i wyznawanych wartości gotów jest on zawrzeć pakt z siłami zła, byle tylko przełamać bariery ograniczające umysł człowieka.

Bohaterowie

Faust

Tytułowy bohater dzieła Goethego zostaje wprowadzony do dramatu w sposób iście mistrzowski. W przestrzennej i surowo zaaranżowanej pracowni siedzi niemłody już mężczyzna. Z jego słów odbiorca dowiaduje się, że pomimo wielu osiągnięć - te można byłoby wyliczać bardzo długo (m. in. tytuł doktorski, majątek, szacunek ludzki, ogromna wiedza) - nigdy nie poczuł spełnienia. Nie zaznał wszak radości, nie zgłębił tajemnicy świata. Mężczyzna postanawia więc poszukać pomocy w sferze niedostępnej rozumowi - zagłębia się w świat magii.

Spotkanie Fausta i Mefistofelesa nie zdarzyło się przypadkiem. Uczony był jednym z najznamienitszych ludzi stąpających po świecie. Wielu młodych studentów przybywało do niego, by zasięgnąć rady i zgłębić swoją wiedzę. Wagner - jego asystent - czuł dumę, gdyż mógł współpracować z tak znamienitą jednostką. Uczony cieszył się także szacunkiem prostego ludu, którego, co szczególnie ważne, nie unikał (dziwiło to Wagnera). Pamiętał przecież, jak wraz z ojcem czynili starania, by ocalić mieszkańców miasteczka przed szalejąca epidemią. W tym miejscu uwypuklone zostają wyrzuty sumienia dręczące bohatera. Wiedział wszak o tym, iż jego opiekun pałał się czarną magią, a przygotowywane przezeń mikstury mogły równie dobrze stanowić przyczynę śmierci wielu ludzi.

Stan Fausta - człowieka rozczarowanego dotychczasowym życiem - stał się powodem, dla którego zaczął on rozważać samobójstwo. Do tego kroku nie dopuścił jednak Mefistofeles, pojawiwszy się w mieszkaniu uczonego pod postacią psa. Doktor nie lękał się tajemniczych sił, sam pragnął wykorzystać czarną magię do spełnienia swych zamiarów. Z chęcią przystał więc na propozycję diabła, który obiecał mu pomoc w odnalezieniu tego, co najważniejsze w życiu.

Początkowo Faust daje się prowadzić Mefistofelesowi, co demon wykorzystuje do oferowania mu kolejnych uciech. Zabiega go do „Piwnicy Auerbacha”, odmładza, dzięki pomocy czarownicy, jego ciało, następnie pomaga mu zdobyć wymarzoną kobietę. Tą okazuje się Małgorzata, dla której uczucie Fausta staje się źródłem ogromnego cierpienia. Podawszy matce środek nasenny, doprowadziła do jej śmierci, a następnie straciła dziecko - owoc miłości do uczonego (przyczyniła się także do zgonu brata). Faust miał świadomość tego, iż odebrał dziewczynie niewinność, widział swą winę w okrutnym końcu Małgorzaty. Dlatego z Heleną Trojańską połączyło go uczucie bardziej dojrzałe. Jednak i w tym wypadku nie odnalazł on szczęścia, bowiem kobieta, doświadczywszy śmierci syna, także postanowiła umrzeć.

Jednym z najważniejszych etapów „podróży” Fausta i Mefistofelesa było wstąpienie do służby Cesarza. I tu uczony nie odnalazł spełnienia, będąc rozdartym między spełnianiem żądań władcy a własnymi pragnieniami. Jednak głównym marzeniem mężczyzny było zdobycie własnej ziemi, na której mógłby samodzielnie sprawować rządy. Udało się to dopiero po wzięciu udziału w wielkiej bitwie i zapewnieniu zwycięstwa wojskom Cesarza, które mierzyły się z oddziałami buntowników.

Nadmorska kraina, jaką władał Faust, była ziemią wydartą żywiołowi. Początkowo spokój uczonego mąciło domostwo Filemona i Baucydy - jedyny wycinek gruntu nieposiadany przez doktora. Bohater pragnął dokonać wymiany, oferując parze wspaniały folwark. Jednakże jego zamiary skończyły się niepowodzeniem, ponieważ Mefistofeles i towarzyszący mu harnasie podpalili niewielką chatkę. Fakt ten wzbudził potężny gniew Fausta.

Tytułowy bohater przechodzi w trakcie rozwoju fabuły metamorfozę. Jej kulminacyjnym punktem jest spotkanie z Troską (duchem), który odbiera mu wzrok. Wtedy mężczyzna uświadamia sobie, czego naprawdę pragnął. Spełnia więc zamiar dotyczący własnej ziemi, a następnie pragnie osuszyć okoliczne bagna, by zamieszkać w wolnym kraju z wolnymi ludźmi. Wizja tego stanu sprawia, że mógłby wypowiedzieć słowa zapisane w cyrografie.

Faust to jedna z najciekawszych i najbardziej złożonych kreacji w historii literatury. Postać ta budzi skrajne emocje, lecz sąd, który odbywa się nad jej duszą w scenach wieńczących dramat, sygnalizuje, iż autor bierze ją w obronę. Doktor, chociaż wyniósł się na poziom niedostępny innym ludziom, popełnił wiele błędów - także tych najprostszych. Wszystkie były jednak wynikiem dążenia do poznania prawdziwych wartości, odkrycia tego, co najważniejsze w życiu.

Symbolicznym momentem przejścia Fausta na „jasną stronę” jest chwila, w której uświadamia sobie, iż prawdziwe szczęście nie pochodzi z zaspokajania egoistycznych pobudek (do czego skłania go Mefistofeles), lecz stanowi wynik działania przynoszącego dobro i poprawę losu innych. Warto jeszcze zaznaczyć, iż ciągłe poszukiwanie stanowi treść życia bohatera, a jego przykład pozwala nabrać przekonania, że potknięcia i upadki są wpisane w ludzkie życie.

Pozostali bohaterowie

Mefistofeles

Mefistofeles, czyli duch, który wciąż zaprzecza, jest jednym z głównych bohaterów dramatu Goethego. Zanim poznaje on Fausta, zawiera zakład z Bogiem, będąc przekonanym, iż z łatwością zdobędzie jego duszę. Wyzwanie okazuje się jednak być naprawdę wymagającym, a diabeł musi posłużyć się najbardziej wyrafinowanymi sztuczkami.

Gdy Mefistofeles pojawia się w pracowni doktora, jest niebudzącym podejrzeń psem. Za drugim razem ukazuje się Faustowi jako elegancki mężczyzna we wspaniałym płaszczu i czapce z kogucimi piórami. Następnie wykorzystuje magię, by wypełnić swą stronę umowy. Już na początku uwagę zwraca niesamowita potęga tego demona, dla którego przeszkodą nie są ani znaczne odległości, ani upływ czasu. W czasie wędrówki, jaką odbywa z Faustem, wielokrotnie korzysta z pomocy tajemniczych istot - wiedźm, czarownic, duchów.

Mefistofeles z pewnością należy do najciekawszych postaci, jakie kiedykolwiek pojawiły się w dziełach literackich. Diabeł jest bohaterem przewrotnym, złośliwym i obdarzonym niemałym poczuciem humoru (często pozwala sobie na kwestie adresowane bezpośrednio do publiczności, w których komentuje ostatnie wydarzenia). Z łatwością wymyśla kolejne podstępy, by torować sobie drogę do celu. Przykładem może być uratowanie gospodarki cesarskiego kraju poprzez wprowadzenie do obiegu pieniędzy niemających realnego pokrycia (tajemniczo mówi o bogactwach skrywanych przez ziemię).

Diabeł bardzo poważnie podchodzi do swego zadania, w żelazny sposób trzymając się ustaleń cyrografu. Można jednak odnieść wrażenie, iż nie docenia Fausta, bowiem stara się omamić go, zwracając jego uwagę na egoistyczne przyjemności. Skutkiem tego uczony naznacza swą drogę życiową cierpieniem (tragiczna historia miłości do Małgorzaty). Starania diabła prowadzą ostatecznie do paradoksalnej przemiany tytułowego bohatera. Nękany przez troski i cierpienie odkrywa, iż prawdziwą radość znaleźć może w czynieniu dobra, pomaganiu innym. Dlatego też postanawia osuszyć bagna i stworzyć kraj wolnych ludzi. Perspektywa ta napełnia go radością, wie, że spełniwszy swe pragnienia, będzie mógł wypowiedzieć kończące zakład słowa.

Kluczowy w ocenie Mefistofelesa jest jego stosunek do ludzi. Mieszkańcy ziemi nie przestają go zaskakiwać, lecz w gruncie rzeczy nie budzą jego sympatii. Diabeł nie czyni swym głównym celem krzywdzenia ich, lecz potrafi plątać losy w taki sposób, by ludzie przybierali do siebie wrogie nastawienie.

Postać Mefistofelesa często odbierana jest jako uosobienie zła drzemiącego w każdym człowieku, najniższych instynktów i egoistycznych pragnień. Nie sposób jednak oprzeć się wrażeniu, iż Goethe obdarzył swego diabelskiego bohatera niezwykłą inteligencją, by zarysować tu wyraźny dystans. Wszak Mefistofeles sam mówi o sobie: Ja jestem częścią owej siły, której władza / pragnie zło zawsze czynić, a dobro sprowadza.

Małgorzata

Gdy Faust mija Małgorzatę na ulicy, jej piękno przykuwa jego uwagę i sprawia, że nie może uwolnić swych myśli od wspaniałej postaci tej zaledwie czternastoletniej dziewczyny. Jego miłość staje się przyczyną upadku bohaterki i jej tragicznego końca.

Małgorzata mieszka w skromnym domku, który dzieli z matką oraz dwoma braćmi (w miasteczku przebywa tylko Walenty). Z chęcią pomaga starszej kobiecie, stara się nie przysparzać jej zmartwień i żyć zgodnie z ogólnie przyjętymi normami. Jednak kiedy Mefistofeles umieszcza w jej szafeczce kuferek z bogactwami, w dziewczynie budzą się niepokojące emocje.

Bohaterka nie potrafi oprzeć się uczuciu Fausta, szybko ulega namiętności i jest gotowa uczynić wszystko, by usatysfakcjonować ukochanego. Niestety zostaje wyrwana ze świata bliskich sobie wartości, co przynosi opłakane konsekwencje. Najpierw przyczynia się do śmierci brata (Walenty był oburzony jej spotkaniami z tajemniczym mężczyzną), następnie, podawszy matce zbyt mocny środek nasenny, doprowadziła do jej zgonu. W dodatku, nie mogąc znieść presji, zabija własne dziecko - owoc grzesznej miłości do uczonego.

Małgorzata trafia do więzienia, gdzie z pokorą przyjmuje swój los. Gdy przybywa do niej Faust, który pragnie uratować ukochaną, nie jest ona już dziewczyną, jaką znał. Ostatecznie Małgorzata, mimo swych win, zostaje wzięta do nieba, gdzie staje się Pokutnicą. Można zatem utożsamiać ją z niewinnością, czystością, pokorą i dobrem, które zostają jednak zaprzeczone przez namiętność.

Walenty to brat Małgorzaty, żołnierz. Zawsze był dumny z siostry, gdyż ta postępowała zgodnie z przyjętymi zasadami, nie narażając honoru na ujmę. Kiedy siostra zaczyna spotykać się z Faustem, mężczyzna wpada w gniew i gotów jest uczynić wszystko, by nie dopuścić do najgorszego scenariusza. W tym celu przybywa pod dom, lecz ginie w trakcie walki z uczonym i Mefistofelesem. Umierając, przeklina siostrę.

Marta - sąsiadka Małgorzaty, która zawsze jest wsparciem dla dziewczyny. Stara się pomóc przyjaciółce, gdy ta pragnie spotykać się z Faustem. Zarazem robi wszystko, by pewne zasady zostały zachowane.

Wagner - asystent Fausta, który bezgranicznie ufa nauce. W przeciwieństwie do swojego mistrza jest jeszcze człowiekiem młodym, dzięki czemu z optymizmem patrzy w przyszłość i wierzy we wspaniały rozwój myśli. Dziełem jego życia jest Homunkulus - istota zamknięta w retorcie, wciąż marząca o tym, by stać się prawdziwym człowiekiem.