Unikalne i sprawdzone teksty

Baśń – definicja i wyznaczniki gatunku, przykłady, twórcy | wypracowanie

Baśń jest gatunkiem literackim, częścią epiki. Często jest mylona, zwłaszcza w języku potocznym, z bajką. Bajki są jednak wierszowane, a to, co zazwyczaj mają na myśli ludzie mówiąc o bajkach, to właśnie baśnie.

Świat przedstawiony w baśniach jest fantastyczny – występują w nich magiczne stwory, mówiące zwierzęta lub rośliny. Pojawiają się również nieistniejące królestwa i władcy, których trudno szukać w podręcznikach historii. Postacie w baśniach zazwyczaj nie są bardzo skomplikowane – reprezentują pewien typ. Na przykład, kiedy czytam taki utwór, w którym pojawia się królewna, sprytny chłop lub mędrzec, to od razu wiemy o kogo chodzi. W końcu znamy takie postacie z innych baśni – nie musimy się więc za każdym razem zastanawiać, czy ten królewicz jest taki albo inny. Bo przecież zdajemy sobie sprawę, że królewicze w baśniach są przystojni, mają dobre serca i jeżdżą na białych koniach.

W baśniach bardzo wyraźnie przedstawione są prawdy moralne. Dowiadujemy się szybko, kto jest dobry, a kto zły, jakie zachowywanie warto naśladować, a jakie wiedzie ku zgubie. Dzięki temu możemy traktować baśnie, jako formę przekazywania mądrości. Dorośli opowiadają je, ponieważ chcą nauczyć swoje dzieci, jak należy postępować i na co trzeba uważać.

Baśnie zazwyczaj wywodzą się z legend i podań ludowych – często stanowią tylko literackie udoskonalenie opowieści, krążących wśród chłopów i mieszczan. W ten sposób powstał zbiór baśni braci Grimm. Bracia Grimm byli niemieckimi naukowcami, którzy przemierzali swoją ojczyznę i spisywali legendy, jakie przekazywali sobie prości ludzie.

Baśnie spisywano nie tylko w Europie – jeden z najstarszych i najpiękniejszych ich zbiorów to arabskie „Baśnie tysiąca i jednej nocy”. Jest to olbrzymia skarbnica orientalnych podań, klechd i opowieści!

Jednak baśnie nie zawsze stanowią tylko przeróbkę legend i ludowych podań. Pisarze wymyślają również własne historie – najlepszym przykładem jest tutaj duński pisarz Hans Christian Andersem.

Andersen powiedział również mądrą rzecz o samej istocie baśni. Stwierdził bowiem, że jego baśnie są przeznaczone dla dzieci, ale również dorosłym zalecał, by je czytali i próbowali zrozumieć ich sens. Bowiem prawda jest taka, że z prawd moralnych, zawartych w baśniach, skorzystać może człowiek w każdym wieku!

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Sceny pojedynków w literaturze....

Pojedynki funkcjonują w kulturze od stuleci. Nie ma się czemu dziwić – starcie dwóch osobowości dwóch wojowników zawsze budzi emocje. Pojedynek...

List gończy wysłany za władcą...

Poszukiwany król Koryntu! W dniu 14 sierpnia bieżącego roku ze świata podziemnego zbiegł Syzyf. Pod pretekstem powrotu na ziemię i ukarania żony która nie...

Wenus z Milo – opis rzeźby

„Wenus z Milo” to jedna z najsłynniejszych rzeźb powstałych w antyku. Być może świat nigdy nie usłyszałby o niej gdyby nie przypadkowe odnalezienie jej przez...

Archaizmy w „Bogurodzicy” –...

Obecne w najstarszej części „Bogurodzicy” archaizmy są niespotykane w innych polskich tekstach wieków średnich. Świadczy to o bardzo wczesnym powstaniu...

„Młodzi” i „starzy” czyli...

Konflikt pokoleń jest czymś co w mniej lub bardziej wyraźnej formie ma miejsce od stuleci. Stary król powoli szykuje się na śmierć a dworacy skupiają się wokół...

Obraz rewolucji w „Przedswiośniu”...

Stabilne i spokojne życie jakie państwo Barykowie wiedli w Baku zostało zakłócone przez wybuch I wojny światowej. Wcielenie pana Seweryna do armii było szczególnie...

Funkcja mitu szklanych domów w...

W czasie podróży z Baku do Moskwy Seweryn Baryka opowiadał synowi jak wygląda Polska którą odwiedził w czasie wojny. Zgodnie z jego słowami na kształtowanie...

„Chłopi” jako epopeja

„Chłopów” Władysława Reymonta można nazwać epopeją wsi ponieważ ukazują drobiazgowy i sugestywny obraz tej warstwy społecznej. Reymont posługując...

Czuć kochać i cierpieć jak Werter...

Główny bohater „Cierpień młodego Wertera” należy do grona postaci literackich które niedyskretnie wymknęły się poza karty powieści i zaczęły...