Unikalne i sprawdzone teksty

Konflikt pokoleń w „Nad Niemnem” – opracowanie | wypracowanie

Jednym z kluczowych wątków w powieści Elizy Orzeszkowej „Nad Niemnem” jest konflikt pokoleń. Uwidacznia się on szczególnie w relacji między Benedyktem Korczyńskim i jego synem Witoldem, a także między panią Andrzejową Korczyńską i jej synem Zygmuntem. Starsze pokolenie uosabia przede wszystkim załamanie wartości romantycznych. Młodość przedstawicieli tej generacji przypadła na okres powstania styczniowego, które zrodziło się z idei buntu i wiary w zwycięstwo. Jednocześnie pokolenie to doznało jednak dotkliwej klęski: powstanie zostało krwawo stłumione, na wspierające je ziemiaństwo spadły zaś dotkliwe represje w postaci konfiskat majątków i zsyłek na Sybir.

Benedykt Korczyński bardzo mocno przeżył upadek młodzieńczych ideałów. Jego brat Andrzej zginął podczas powstania, a rodzinny majątek został uszczuplony i obłożony karami. Korczyński musiał zaciekle walczyć i ciężko pracować, by udało mu się zatrzymać ziemię. Stało się to przyczyną jego zgorzknienia i frustracji. Mężczyzna całkowicie skupił się na pracy, zwątpił w dawne idee zbratania z ludem, a oznaką jego zagubienia było znaczące powiedzonko „to… tamto… tego”, którego używał w chwilach konsternacji.

Witold to z kolei przedstawiciel pokolenia, które nie pamięta już powstańczej klęski, należy do generacji zrodzonej w niewoli i mającej dość obcego ucisku. Jednocześnie syn Korczyńskiego to typowy pozytywista, nie tylko głosi, ale realizuje idee pracy organicznej i pracy u podstaw. Wierzy, że właśnie praca na rzecz prostego ludu, współdziałanie z nim i edukacja stanowią receptę na narodowe odrodzenie w przyszłości. Co więcej, Witoldowi nie jest obca również idea walki; podczas rozmowy z ojcem wyraźnie sugeruje bowiem, że nie boi się ponieść najwyższej ofiary dla dobra sprawy. Jednocześnie zarzuca on ojcu obojętność na powstańczą mogiłę i brak miłości do ludu i ziemi.

Postawa młodego Korczyńskiego stanowi zatem syntezę ideałów pozytywistycznych i romantycznych. Benedykt nazywa jego poglądy „powracającą falą”. Płomienna przemowa młodzieńca przełamuje niechęć Korczyńskiego i doprowadza do pojednania ojca i syna.

Z kolei Zygmunt Korczyński to przedstawiciel młodego pokolenia arystokracji, która całkowicie odcięła się od narodowej tradycji. Jego konflikt z matką, wdową po powstańcu styczniowym, dotyczy stosunku do rodzinnej ziemi, przeszłości i ludu. Wszystko, co dla pani Andrzejowej posiada najwyższą wartość: ofiara męża za wolność kraju, utrzymanie rodowego majątku, praca na rzecz edukacji chłopów, dla Zygmunta jest synonimem zacofania i śmieszności.

Młody Korczyński nie chce być ograniczony przez historyczne zaszłości, nie czuje się w obowiązku poświęcać dla idei narodowej, którą uważa za bezwartościową. Sam czuje się bowiem nie tyle Polakiem, co Europejczykiem i to właśnie za granicą, a nie w kraju chce prowadzić ciekawe i dostatnie życie.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Motyw odwagi w literaturze i sztuce...

Odwaga to jedna z najbardziej docenianych cnót. Nikt nie pragnie uchodzić za tchórza natomiast każdy z przyjemnością słucha gdy ktoś nazywa go dzielnym. Przed...

"Stajesz się odpowiedzialny na...

„Mały Książę” Antoine’a de Saint-Exupery’ego to piękna alegoryczna opowieść o miłości i przyjaźni. Autor w historii chłopca zamieszkującego...

Rozmowa Andrzejowej Korczyńskiej...

Pani Andrzejowa Korczyńska wdowa po powstańcu styczniowym decyduje się poważnie porozmawiać z synem Zygmuntem na prośbę swojej synowej która zauważa zbytnie zainteresowanie...

List do Jana Kochanowskiego pocieszający...

Mistrzu Janie! Doszły mnie tragiczne wieści o waszej sytuacji. We wszystkich okolicznych dworach szlachta opowiada o Twej rozpaczy z powodu utraty ukochanej córki Urszulki....

„Chłopi” jako epopeja

„Chłopów” Władysława Reymonta można nazwać epopeją wsi ponieważ ukazują drobiazgowy i sugestywny obraz tej warstwy społecznej. Reymont posługując...

Wszyscy jesteśmy pielgrzymami –...

Wielki polski poeta Cyprian Kamil Norwid napisał wspaniały wiersz pod tytułem „Pielgrzym”. Opisuje w nim człowieka który uchodzić może za nędzarza....

Romantyczna koncepcja miłości...

W epoce romantyzmu miłość stała się wartością szczególną. Nad fizyczność i uwielbienie cielesnego piękna zaczęto cenić wyjątkową relację dusz przekonanie...

„Ludzie bezdomni” jako powieść...

Powieść Stefana Żeromskiego „Ludzie bezdomni” umiejscowić należy między dwiema epokami. Z jednej strony dzieło mocno czerpie z tradycji pozytywistycznej z...

Utopia w oświeceniu – realizacja...

Motyw utopii przewijał się przez literaturę już w starożytności chociaż sama nazwa pochodzi od utwory Tomasza Morusa. Wątek odległej krainy (zazwyczaj wyspy) na którą...