Artyzm według „Słownika terminów literackich” jest to
ogół cech dzieła dający świadectwo biegłości twórcy w danej dyscyplinie sztuki, jego umiejętnościom kształtowania materiału oraz sprawności w posługiwaniu się środkami i sposobami wypowiedzi zgodnie z założonym celem
Artyzm powieści „Nad Niemnem” wyraża się zatem na kilku różnych płaszczyznach: językowej, stylistycznej, konstrukcji świata przedstawionego oraz w sferze kompozycyjnej, których ukształtowanie decyduje o przynależności książki do kategorii dzieł sztuki.
Język powieści stanowi zjawisko wyjątkowe, Orzeszkowa zastosowała bowiem mowę „więzienną”. Ze względu na ograniczenia cenzuralne w „Nad Niemnem” nie mówi się wprost o powstaniu styczniowym, ale zostaje ono zakamuflowane w licznych aluzjach, peryfrazach i symbolach (przede wszystkim ważną rolę odgrywa symbolika mogiły).
Jeśli chodzi o styl „Nad Niemnem”, powieść tę uważa się za jedną z najwybitniejszych w dorobku Elizy Orzeszkowej. Szczególną uwagę zwracają rozbudowane i synestezyjne opisy przyrody, dzięki którym autorka oddała piękno nadniemeńskiego krajobrazu. Opisy są niezwykle barwne i obrazowe, ale także nastrojowe. Widać w nich tendencje impresjonistyczne. Orzeszkowa umiejętnie operuje patosem – natura wyraźnie współtworzy świat przedstawiony, jest nie tylko tłem, ale również świadkiem dawnych wydarzeń i rezerwuarem pamięci. Tendencja ta uwidacznia się szczególnie w opisach dwóch mogił oraz Niemna.
Świat przedstawiony w „Nad Niemnem” spełnia wymogi konwencji realistycznej. Mamy do czynienia z drobiazgowym przedstawieniem korczyńskiego dworu i szlacheckiego zaścianka Bohatyrowiczów. Jednocześnie Orzeszkowej udało się stworzyć rozbudowaną panoramę polskiego społeczeństwa: od arystokracji przez ziemiaństwo po chłopstwo. Szczególną uwagę poświęca autorka zaściankowi, który stanowi kwintesencję polskiego folkloru, obrzędów, zabaw i pracy. Ważną rolę odgrywają także kreacje poszczególne postaci, zwłaszcza Benedykta Korczyńskiego i Justyny Orzelskiej oraz ich wewnętrznej przemiany.
Kompozycja „Nad Niemnem” stanowi precyzyjnie zaplanowaną całość. Dziełem rządzą zasady kontrastu (pomiędzy dworem i zaściankiem, a także pomiędzy poszczególnymi bohaterami) i paralelizmu wątków. Mamy do czynienia zatem z równoległością wątku mezaliansu w wypadku Jana i Cecylii, Marty i Anzelma oraz Justyny i Janka Bohatyrowicza.
Tadeusz Borowski w swoich „Opowiadaniach” nie tylko pokazuje okrutny świat obozów koncentracyjnych z czasów II wojny światowej ale także na podstawie...
Charakterystyka Neoromantyzm to pojęcie stosowane do określenia tendencji i prądów nawiązujących do epoki romantyzmu jakie obecne były w literaturze polskiej od...
Wiek XVIII i oświecenie należały do epok kiedy literatura nabrała szczególnej wagi. Filozofowie i pisarze zaczęli być ważnymi uczestnikami gry politycznej ich słowa...
„Chłopi” Władysława Reymonta posiadają wiele cech impresjonistycznych. Impresjonizm to kierunek wywodzący się z malarstwa powstały w drugiej połowie XIX wieku....
Jest wiele zawodów które mnie interesują istnieje wiele rzeczy które wydają mi się warte spróbowania. Jednak najbardziej chciałbym zostać nauczycielem....
Co roku z nastaniem września wszystkie drzewa zmieniają kolory na złociste żółcie i pomarańcze a gdzieniegdzie spomiędzy nich wyłaniają się jaskrawoczerwone...
Główny bohater „Cierpień młodego Wertera” należy do grona postaci literackich które niedyskretnie wymknęły się poza karty powieści i zaczęły...
„Prometeusz skowany” to przedstawienie mitologicznej sceny które zostało dokonane przez Rubensa. Opis Obraz przedstawia mężczyznę który przykuty...
Warszawa to jedno z najpiękniejszych i najważniejszych miast Polski. To właśnie ona jest stolicą naszego kraju. To tu urzęduje prezydent premier obraduje sejm i senat....