Unikalne i sprawdzone teksty

Artyzm „Nad Niemnem” | wypracowanie

Artyzm według „Słownika terminów literackich” jest to

ogół cech dzieła dający świadectwo biegłości twórcy w danej dyscyplinie sztuki, jego umiejętnościom kształtowania materiału oraz sprawności w posługiwaniu się środkami i sposobami wypowiedzi zgodnie z założonym celem

Artyzm powieści „Nad Niemnem” wyraża się zatem na kilku różnych płaszczyznach: językowej, stylistycznej, konstrukcji świata przedstawionego oraz w sferze kompozycyjnej, których ukształtowanie decyduje o przynależności książki do kategorii dzieł sztuki.

Język powieści stanowi zjawisko wyjątkowe, Orzeszkowa zastosowała bowiem mowę „więzienną”. Ze względu na ograniczenia cenzuralne w „Nad Niemnem” nie mówi się wprost o powstaniu styczniowym, ale zostaje ono zakamuflowane w licznych aluzjach, peryfrazach i symbolach (przede wszystkim ważną rolę odgrywa symbolika mogiły).

Jeśli chodzi o styl „Nad Niemnem”, powieść tę uważa się za jedną z najwybitniejszych w dorobku Elizy Orzeszkowej. Szczególną uwagę zwracają rozbudowane i synestezyjne opisy przyrody, dzięki którym autorka oddała piękno nadniemeńskiego krajobrazu. Opisy są niezwykle barwne i obrazowe, ale także nastrojowe. Widać w nich tendencje impresjonistyczne. Orzeszkowa umiejętnie operuje patosem – natura wyraźnie współtworzy świat przedstawiony, jest nie tylko tłem, ale również świadkiem dawnych wydarzeń i rezerwuarem pamięci. Tendencja ta uwidacznia się szczególnie w opisach dwóch mogił oraz Niemna.

Świat przedstawiony w „Nad Niemnem” spełnia wymogi konwencji realistycznej. Mamy do czynienia z drobiazgowym przedstawieniem korczyńskiego dworu i szlacheckiego zaścianka Bohatyrowiczów. Jednocześnie Orzeszkowej udało się stworzyć rozbudowaną panoramę polskiego społeczeństwa: od arystokracji przez ziemiaństwo po chłopstwo. Szczególną uwagę poświęca autorka zaściankowi, który stanowi kwintesencję polskiego folkloru, obrzędów, zabaw i pracy. Ważną rolę odgrywają także kreacje poszczególne postaci, zwłaszcza Benedykta Korczyńskiego i Justyny Orzelskiej oraz ich wewnętrznej przemiany.

Kompozycja „Nad Niemnem” stanowi precyzyjnie zaplanowaną całość. Dziełem rządzą zasady kontrastu (pomiędzy dworem i zaściankiem, a także pomiędzy poszczególnymi bohaterami) i paralelizmu wątków. Mamy do czynienia zatem z równoległością wątku mezaliansu w wypadku Jana i Cecylii, Marty i Anzelma oraz Justyny i Janka Bohatyrowicza.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Mój wymarzony dom - opis

Mój wymarzony dom nie jest duży. To mała chatka która przypomina te jakie znaleźć można w górach. Wykonany jest z drewna a okna ozdobione są okiennicami....

Edouard Manet Śniadanie na trawie...

Wystawiony na Salonie Odrzuconych w 1863 roku uprzednio niezaakceptowany przez oficjalny Salon obraz Maneta ukazuje bardzo swobodną obyczajowo scenę. W centrum dzieła widzimy...

Porównaj artykuł Aleksandra Świetochowskiego...

Porównanie manifestu napisanego przez Aleksandra Świętochowskiego z wierszem napisanym przez Adama Asnyka pokazuje podejście przedstawicieli dwóch pokoleń do...

Postacie i wydarzenia historyczne...

Akcja „Krzyżaków” Henryka Sienkiewicza rozpoczyna się w trzynastym roku panowania Władysława Jagiełły (1399) a kończy się chwalebnym zwycięstwem polskich...

Opisz swoje największe marzenie

Każdy człowiek ma marzenia. Część z nich jest mała – z rozkoszą rozmyślamy o tym że przydałby się nam nowy kapelusz książka lub karnet do kina. Inne są wielkie...

Czym była apokalipsa spełniona?

Wiek XIX przyniósł ludzkości niesamowity rozwój cywilizacyjny (w porównaniu z poprzednimi epokami). Ludziom wydawało się że przed nimi już tylko dalszy...

Praca u podstaw w „Lalce” –...

Pozytywiści chcąc poprawić sytuację społeczną i wzmocnić więzi łączące naród stanęli wobec wielu trudności będących dziedzictwem poprzednich epok. Spośród...

Na podstawie interpretacji satyry...

Wiek XVIII i oświecenie należały do epok kiedy literatura nabrała szczególnej wagi. Filozofowie i pisarze zaczęli być ważnymi uczestnikami gry politycznej ich słowa...

Czy człowiek XXI wieku dobrze wywiązuje...

Stwarzając człowieka Bóg podarował mu wolną wolę i ustanowił go gospodarzem świata. Człowiek dostając tę możliwość został obdarowany nie tylko przywilejami...