Unikalne i sprawdzone teksty

Legenda o Janie i Cecylii – streszczenie i jej znaczenie | wypracowanie

Streszczenie

Legendę o Janie i Cecylii w „Nad Niemnem” wprowadza Eliza Orzeszkowa w opowieści Anzelma Bohatyrowicza. Jan i Cecylia byli protoplastami rodu Bohatyrowiczów i założycielami osady. Jako młodzi małżonkowie przybyli do nadniemeńskiej puszczy z Polski prawdopodobnie pod koniec XV wieku. Cecylia pochodziła z możnego rodu, natomiast Jan wywodził się z pospólstwa.

Oboje zbudowali sobie ubogą chatę pod starym dębem, a następnie wznieśli okazałe domostwo. Jan zajmował się polowaniem i uprawą roli, a Cecylia zbierała leśne owoce, przygotowywała posiłki i cerowała odzież. W ciągu kilku lat udało im się wykarczować znaczną część puszczy i założyć gospodarstwo przynoszące obfite plony. Wkrótce wieść o ich wspaniałych polach i uprawach rozeszła się po okolicy i ludzie zaczęli przybywać do nich, aby zasięgnąć rady w różnych sprawach.

Para doczekała się sześciu synów i sześciu córek. Każdy z synów pojął żonę spośród okolicznej ludności: rybaków, sokolników, bojarów, bobowników, pszczelarzy, a jeden znalazł małżonkę w Grodnie. Z tych samych stron przybywali również mężowie dla córek Jana i Cecylii. Wszyscy wspólnie się osiedlali na miejscu dawnej puszczy i po 80 latach powstała wspaniała osada.

Wieść o tym dotarła do króla Zygmunta Augusta, ostatniego z Jagiellonów. Podczas polowania w litewskich lasach przybył on do puszczy i ujrzał bogatą osadę. Po rozmowie z Janem i Cecylią, którzy mieli już wówczas ponad 100 lat, król nadał ich potomkom nazwisko Bohatyrowiczów od bohaterstwa ich protoplasty, który „ziemię dzikiej puszczy i srogim zwierzom odebrał, a zawojowawszy ją nie mieczem i krwią, ale pracą i potem , piersi jej dla mnogiego ludu otworzył.” Ród został również nobilitowany przez króla i otrzymał herb Pomian, „który jest żubrzą głową na żółtym polu osadzoną”. Miało to miejsce w 1549; data ta została wyryta na grobie Jana i Cecylii.

Znaczenie

Legenda o Janie i Cecylii spełnia w „Nad Niemnem” kilka istotnych funkcji. Na płaszczyźnie fabuły powieści podkreśla ona znaczenie rodowej tradycji i rodzinnych więzów. Prezentuje Bohatyrowiczów jako prastary ród o dumnej przeszłości. Ponadto stanowi motyw paralelny do losów Jana Bohatyrowicza i Justyny, których związek, podobnie jak w wypadku Jana i Cecylii, jest mezaliansem.

W planie ideowym powieści mogiła Jana i Cecylii stanowi natomiast wymowny symbol wartości pozytywistycznych i romantycznych. Romantyczne konotacje ma oczywiście wątek miłości, która pokonuje wszystkie przeszkody. Pozytywistycznym przesłaniem płynącym z historii protoplastów Bohatyrowiczów jest natomiast apoteoza pracy. Dzięki pracy człowiek spełnia swoje ludzkie powołanie, zyskuje szacunek i przyczynia się do powszechnego dobra ogółu. Powiedzenie, że praca uszlachetnia, znajduje w legendzie o Janie i Cecylii dosłowną realizację - to dzięki pracy król bowiem nobilituje cały ród.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Moje wakacje - wypracowanie (po...

Moje wakacje były naprawdę wspaniałe. W tym roku miałem okazje z moimi rodzicami zwiedzić Turcję. Podczas naszych wakacji przeżyłem niesamowite rzeczy. Przede wszystkim...

Liberalizm – geneza definicja...

Liberalizm to nurt polityczny (ideologia) kładący szczególny nacisk na wolność polityczną i gospodarczą. Historycy idei doszukują się korzeni liberalizmu już...

Jan Matejko Stańczyk – opis interpretacja...

„Stańczyk” to jeden z tych obrazów Jana Matejki który poświęcony jest przyczynom upadku Rzeczypospolitej. Królewski błazen zasiadający na...

Agnostycyzm – definicja filozofia...

Definicja Agnostycyzm to nazwa poglądu która pochodzi od greckiego słowa oznaczającego „niepoznawalny”. Osoby wyznające agnostycyzm negują możliwość...

Dlaczego powinniśmy zawsze sobie...

Wiele osób skarży się że w dzisiejszym świecie coraz bardziej rozpowszechnioną postawą jest egoizm. W czasach nieustannego „wyścigu szczurów”...

Nowa Fala – geneza założenia...

Terminem „nowa fala” określa się wiele wydarzeń ze świata światowej kultury jakie miały miejsce w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku....

Obraz społeczeństwa w „Granicy”...

Tragiczny koniec tak dobrze zapowiadającej się kariery Zenona Ziembiewicza stał się szeroko komentowanym tematem w pewnym niewielkim miasteczku. O niedawnych wydarzeniach...

„Dywizjon 303” – rodzaj i...

„Dywizjon 303” Arkadego Fiedlera można nazwać zbiorem literackich reportaży. Przynależność do literatury faktu jest tu związana przede wszystkim z autentycznością...

Jan Kochanowski nad zwłokami Urszulki...

Akwarela Jana Matejki pochodzi z 1862 roku. Inspirowana jest oczywiście cyklem „Treny” Jana Kochanowskiego i zawiera wiele bezpośrednich odniesień do niego. Obraz...