Dwie mogiły w „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej oznaczają dwie tradycje i dwa systemy wartości, do których odwołuje się autorka powieści. Znamienne, że pisarka nie dyskredytuje żadnego z przywołanych modeli pojmowania świata, ale docenia oba, jako współtworzące polską kulturę i będące nadzieją na przyszłość.
Pierwsza ze wspomnianych mogił to grób Jana i Cecylii, na wpół legendarnych protoplastów rodu Bohatyrowiczów. Przybyli oni do nadniemeńskiej puszczy pod koniec XV wieku i wznieśli na jej miejscu wspaniałą osadę, dając początek kolejnym pokoleniom. Ich ciężką pracę docenił sam król Zygmunt August, który nobilitował Jana i Cecylię, nadając im jednocześnie nazwisko Bohatyrowiczów, pochodzące od ich bohaterstwa.
Mogiła przodków symbolizuje przede wszystkim szacunek dla pracy, dzięki której człowiek się uszlachetnia. Praca stanowi wypełnienie boskiego nakazu, by czynić sobie ziemię poddaną. Jednocześnie praca daje nie tylko korzyści osobiste, ale również przyczynia się do powszechnego dobra ogółu. Jest bowiem podstawą każdej cywilizacji, tworzenia więzi społecznych i narodowych. Orzeszkowa przywołując kult pracy, wskazuje na filozofię pozytywizmu i jej wartości.
Mogiła Jana i Cecylii stanowi również wymowny symbol romantycznej miłości i szacunku do przeszłości, zwłaszcza własnej genealogii.
Druga mogiła obecna w powieści „Nad Niemnem” to zbiorowy grób powstańców styczniowych. Mogiła ta znajduje się w borze, gdzie toczyły się zaciekłe walki i gdzie zostali bezimiennie pochowani ich uczestnicy. Jest to miejsce otaczane szczególną czcią przez okolicznych mieszkańców. Patetyczny opis mogiły w powieści wyraźnie podkreśla jej sakralny charakter.
Powstańczy grób jest oczywiście symbolem najwyższej ofiary za niepodległość kraju i nawiązuje do wartości romantycznych. W mogile zostali wspólnie pochowani zarówno ziemianie, jak i chłopi (Andrzej Korczyński i Jerzy Bohatyrowicz), staje się więc ona oznaką zbratania szlachty z ludem i jedności narodowej. Orzeszkowa nie odrzuca zatem ideologii romantyzmu i gloryfikuje jego główne ideały: walkę, wolność i umiłowanie prostego ludu.
Obie mogiły są wyrazem kultu przeszłości w „Nad Niemnem”. Autorka dostrzega wyraźną konotację pomiędzy historią narodu i historią rodu. Obie stanowią nierozerwalną całość – decydują o zakorzenieniu człowieka w świecie i jego tożsamości.
„Ferdydurke” jest powieścią przesyconą groteską. Przejawia się ona zarówno w fabule utworu jak i w sposobie jej prezentacji a więc konstrukcji języku...
„Chłopi” Władysława Reymonta są powieścią małopolską na co wskazują cechy narracji stylu a także kompozycji i konstrukcji świata przedstawionego. Narracja...
Moja szkoła to niezwykle piękny stary budynek którego jedna ze ścian pokryta jest pnącym bluszczem. Gdybym miał wyobrazić ją sobie za sto lat myślę że jej wygląd...
„Szkoła ateńska” to fresk który został stworzony przez artystę o nazwisku Rafael Santi. Dzieło powstało w epoce renesansu. Znajdujący się w Pałacu...
Wiele osób uważa że w samotności można się jedynie nudzić. Ja jednak myślę że czasem warto spędzić czas samemu bez innych osób. Jeśli mądrze się go...
Akcja „Potopu” Henryka Sienkiewicza rozgrywa się w okresie szwedzkiego najazdu na Rzeczpospolitą który miał miejsce w latach 1655 – 1660. Autor bazując...
Definicja Stoicyzm to obok epikureizmu jedna z najważniejszych szkół filozoficznych powstała w starożytności. Za jego twórcę uważa się Zenona z Kition....
Danusia Gawlikówna i Elza (Elżbieta) Jezierska to dwie główne bohaterki powieści Jadwigi Korczakowskiej pt. „Spotkanie nad morzem”. Obie mają po...
„Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej nie jest typową powieścią tendencyjną jak np. inna książka pisarki pt. „Marta”. Można jednak wskazać w tym dziele...
