Unikalne i sprawdzone teksty

Motyw paktu z diabłem w literaturze i sztuce | wypracowanie

Pakt z diabłem, nazywany także cyrografem, polega na zaprzedaniu duszy szatanowi w zamian za świadczone przez niego usługi. Ów bardzo popularny motyw folkloru zaadaptowany został również przez ambitną literaturę i sztukę. Nie ma się zresztą czemu dziwić. Szatan to bardzo ważne figura, służąca do wyjaśniania rzeczywistości. Symbolizuje pychę, nienawiść, destrukcję. Ludzie cały czas obcują z wszelkiego rodzaju złem, więc nic dziwnego, że motyw paktu z diabłem jest tak chętnie wykorzystywany przez artystów.

Cyrograf podpisał z Mefistofelesem słynny Faust, bohater wielu utworów, znany jednak przede wszystkim z dramatu Johanna Wolfganga Goethego. Tytułowy Faust to mędrzec, który całe życie spędził nad księgami. Jednak ze smutkiem zauważa, że po tylu latach studiów jest mądry jak i wprzódy. Decyduje się więc zaprzedać duszę szatanowi, by posiąść mądrość i moc. Mefistofeles ma „przejąć” obiekt zakładu, gdy Faust wykrzyknie „trwaj chwilo, jesteś piękna”. Szatan wypełnia zalecenia Fausta, chociaż niektóre z nich przekręca w taki sposób, by wywoływały nieszczęścia, miast dobra, o którym marzy bohater. W końcu Faust wymawia słowa, o które szedł zakład – jednak Bóg decyduje się go zbawić i nie oddaje jego duszy szatanowi. Bohater pragnął szczęścia ludzkości i Stwórca to docenia.

Pakt z diabłem zawiera także mąż Rosemary z powieści Iry Levina „Dziecko Rosemary”, zekranizowanej przez Romana Polańskiego. W dziele tym zostaje przedstawione nadejścia Antychrysta, które ma być okrutną parodią narodzin Chrystusa. Maria zgodziła się na rolę matki Jezusa, tymczasem Rosemary zostaje oddana podstępem szatanowi. W okrutnej ceremonii zostaje ona poświęcona złu. Później nie wie jednak, czy to faktycznie się wydarzyło. Zastanawia się, ile z tego, co przeżywa to prawda, a ile – jej wyobraźnia. Na końcu dowiaduje się, że rzeczywiście ma porodzić dziecko szatana, a ludzie wokół niej to jego czciciele. Zabierają jej dziecko, jednak ona odnajduje je. Koniec filmu jest niejednoznaczny – wydaje się, że triumfuje zło. Jednak widzimy, że Rosemary kocha swojego potomka, więc tak naprawdę zwycięża miłość. Być może również syna szatana zdoła ona „nawrócić” (koncepcje nawrócenia szatana pod koniec czasu pojawiają się we wschodnich odłamach myśli chrześcijańskiej).

Motyw paktu z diabłem służy artystom do ukazania mrocznych stron ludzkiej duszy. Człowiek godzi się obcować ze złem w nadziei na zdobycie wiedzy i zaspokojenie ambicji (jak Faust) lub na zwykłe korzyści materialne (mąż Rosemary). Jednak artyści są zgodni – tak naprawdę szatan nie zatriumfuje, bo jest wyłącznie siłą destrukcyjną. Człowiek, w którego duszy jest dobro, zawsze może wyrwać się ze szponów Złego.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Czy warto być emigrantem? Rozprawka...

Sprawa emigracji jest niezwykle aktualna w naszych czasach – w końcu setki tysięcy naszych rodaków opuszczają Polskę i udają się do innych krajów w...

Sarmatyzm – charakterystyka

W okresie Oświecenia sarmatyzm stał się wręcz synonimem zacofania i ciemnoty. Kojarzono go ze szlacheckim konserwatyzmem niechętnym edukacji nowym ideom i reformom politycznym...

Dulszczyzna dziś – czy Dulscy...

W 1906 roku miała premierę sztuka Gabriel Zapolskiej „Moralność pani Dulskiej”. W kontrowersyjny zarówno kpiarski jak i realistyczny sposób autorka...

Akademizm – cechy opis założenia...

Cechy opis założenia Akademizm to kierunek w sztuce który datowany jest na wiek XIX oraz część wieku poprzedniego. Malarstwo akademickie krytykowane było za zbytnie...

Monolog Kordiana na szczycie Mont...

Zdobycie szczytu najwyższej góry Europy czyli masywu Mont Blanc stanowi swoiste zwieńczenie wędrówki jaką odbył Kordian po opuszczeniu ojczyzny. Równocześnie...

Jak będzie wyglądać moja szkoła...

Moja szkoła to niezwykle piękny stary budynek którego jedna ze ścian pokryta jest pnącym bluszczem. Gdybym miał wyobrazić ją sobie za sto lat myślę że jej wygląd...

Opis tarczy Achillesa – środki...

Patrokles serdeczny przyjaciel Achillesa udał się z pomocą Achajom w walce z Trojanami. Przybrany był w zbroję greckiego herosa. Został on jednak pokonany przez Hektora...

Opis wiosny

Wiosna to niezwykła pora roku. Podczas niej przyroda zaczyna żyć na nowo. Trawa staje się zielona i pachnąca. Ziemia także zmienia swój zapach. Na łąkach oraz...

Dramat symboliczny – definicja...

Definicja wyznaczniki gatunku Dramat symboliczny to specyficzny rodzaj dramatu który pozwala na szersze i niedosłowne przedstawienie zamierzonego przekazu. Sama nazwa...