Unikalne i sprawdzone teksty

Etos pracy w „Nad Niemnem” | wypracowanie

Jedną z najważniejszych płaszczyzn ideowych powieści „Nad Niemnem” jest etos pracy. Praca stanowi tu bowiem wzorzec kulturowy usankcjonowany przez tradycję i realizowany przez całe społeczeństwo, a szczególnie przez najniższe warstwy. Jest ona powołaniem człowieka, przyczynia się do powszechnego dobra oraz do budowania społecznych więzi.

Kondycja człowieka jako istoty pracującej funkcjonuje w powieści w roli archetypu. Mityczny wzorzec stanowią Jan i Cecylia, protoplaści rodu Bohatyrowiczów, którzy w odległych czasach przybyli do nadniemeńskiej puszczy i zbudowali wspaniałą osadę. Znamienne jest, że właśnie dzięki ciężkiej pracy para została nobilitowana przez króla Zygmunta Augusta i zyskała nazwisko Bohatyrowiczów. Król uznał bowiem ich postawę za bohaterstwo i docenił niezwykły trud, wskazując go jako wzór godny naśladowania.

Tym samym praca zyskuje w powieści głębsze sensy; nie jest tylko zwykłym działaniem człowieka, ale także źródłem istotnych humanistycznych wartości. Dzięki pracy realizuje się ludzka godność – jednostka może czuć się potrzebna, wykorzystywać swoje zdolności, pomnażać bogactwo, a także budować wspólnotową więź. Szczególne znaczenie ma w powieści praca na roli, która opiera się na kontakcie z naturą i uczestnictwie w jej odwiecznym porządku. Ów etos pracy najbardziej wyraźnie widać w zaścianku Bohatyrowiczów.

Justyna Orzelska odwiedzając sąsiadów, również zaczyna angażować się w prace polowe, co staje się źródłem jej wewnętrznej przemiany. Niemal symboliczne znaczenie zyskuje w powieści scena, w której delikatna panna ze dworu kaleczy swoją dłoń sierpem i poznaje trud uprawiania ziemi oraz zbierania jej plonów. Początkowo Justyna odczuwa jedynie ból i zmęczenie, ale potem dostrzega, że staje się silniejsza, a ciało przyzwyczaja się do wysiłku. Co więcej, w miarę jak ręce dziewczyny twardnieją, hardzieje również jej dusza. Orzelska zyskuje wewnętrzną siłę i odwagę.

Ideał pracy bliski jest również Korczyńskim – Benedyktowi i Witoldowi. Pierwszy z nich postrzega pracę nieco zbyt jednostronnie, izoluje się bowiem od sąsiadów i działa tylko na rzecz własnego majątku. Z kolei Witold dostrzega błędy ojca i wskazuje, że jedynie praca w oparciu o wspólnotę ma sens i niezaprzeczalną wartość. Co więcej, młody Korczyński kieruje się pozytywistycznym hasłem pracy u podstaw i uważa, że jego obowiązkiem, jako przedstawiciela uprzywilejowanej warstwy społecznej, jest edukowanie i przekazywanie wszelkiej wiedzy prostemu ludowi. Dzięki temu istnieje bowiem szansa na zbudowanie silnego i zamożnego społeczeństwa, które będzie zdolne oprzeć się zewnętrznym zagrożeniom.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Życie jest fascynujące jeżeli...

Wiele osób żali się na to że ich życie jest nudne. „Dzień mija za dniem i każdy jest podobny do poprzedniego” mówią się. Ale z drugiej strony...

Motyw zbrodni w literaturze

Zabicie drugiego człowieka we wszystkich kulturach uchodzi za doświadczenie ekstremalne. Nawet w okresach brutalnych i okrutnych odebranie życia uznawano za najgorszą zbrodnię...

Obraz miasta w „Lalce” – opracowanie...

Miasta są areną ludzkiego życia już od starożytności. Każda epoka wytworzyła indywidualny obraz tej przestrzeni. Renesans dążył na przykład do stworzenia miasta idealnego...

Opis krainy wiecznej szczęśliwości...

Jak wygląda kraina wiecznej szczęśliwości? Ha nikt tego nie wie! W końcu nawet święty Paweł mówił że „ani ucho nie słyszało ani oko nie widziało”...

Testament mój – interpretacja...

Wiersz zatytułowany „Testament mój” napisał Juliusz Słowacki na przełomie lat 1839 - 1840 będąc w tym czasie w Paryżu. Dzieło odbija nastrój...

Carska Rosja i jej stolica. Na podstawie...

Przedstawione utwory to dzieła które powstały w czasie romantyzmu a ich autorem był Adam Mickiewicz. Przywołane fragmenty pochodzące z „Dziadów”...

Literatura uczy bawi wychowuje –...

Literatura stanowi doskonałą rozrywkę. Pozwala nam obcować z fascynującymi postaciami śledzić niezwykłe wydarzenia poznawać odległe kraje. Ale nie tylko – książki...

Jan Kochanowski jako wzorzec osobowy...

Jan Kochanowski należał do najwybitniejszych postaci polskiej kultury w tak zwanym „złotym wieku” naszego państwa (XVI stulecie). Był on prawdziwym człowiekiem...

Proces jako powieść parabola

Powieść Franza Kafki „Proces” zaliczana jest do najważniejszych literackich arcydzieł XX wieku. Uznaje się wręcz że na jej spisanych w latach 1914-1915 stronnicach...