Unikalne i sprawdzone teksty

Czesław Miłosz – poeta-moralista i filozof | wypracowanie

Czesław Miłosz należy do najwybitniejszych polskich (a zarazem światowych) poetów XX stulecia. Jednocześnie był on wybitnym obserwatorem swojej epoki i niezwykłym erudytą. Efektem tego stał się między innymi słynny esej „Zniewolony umysł”, gdzie analizował on przypadki polskich pisarzy, którzy oddali się na służbę komunistycznemu totalitaryzmowi – ich motywacje, koncepcje i kalkulacje. Według niektórych historyków dzieło Miłosza jest unikatem na skalę europejską, porównywalnym z „Rokiem 1984” George’a Orwella. Z kolei w „Ziemi Ulro” snuł poeta wywody na temat kondycji ludzkiej, relacji człowieka z Bogiem i ze światem kultury.

Głęboka zaduma Miłosza nad światem współczesnym, a także bardziej ogólne rozważania o doli człowieka to również główny temat jego poezji. Na pierwszy rzut oka wizja świata w jego poezji jest pesymistyczna. W wierszu „Na część księdza Baki” przypomina muchom, iż otchłań czeka. Zaleca więc zabawianie się na krowim łajnie/Albo na powidle, bo i tak nikt się już o was/nigdy nie dowie. Oczywiście zastanowić się można, czy rzeczywiście chodzi tutaj o muchy – czy czasem perspektywy człowieka nie są równie straszne. W końcu nasze życie może być nieco dłuższe, a rozrywki bardziej wyrafinowane niż figle na krowim łajnie, ale z perspektywy wieczności są równie nieznaczące.

Zresztą nie trzeba wieczności – żywot człowieka wydaje się krótki nawet z perspektywy drzewa. Podmiot liryczny wiersza „Do leszczyny” zwraca się do tytułowego drzewa:

Nie poznajesz mnie, ale to ja, ten sam,
Który wycinał na łuki twoje brunatne pręty,
[…]
Szkoda, że tamtym chłopcem już nie jestem.
Chyba kij sobie bym wyciął, bo widzisz, chodzę o lasce.

Nawet „młody duch” nie może zapobiec temu, że w końcu moje uszy coraz mniej słyszą z rozmów, moje oczy słabną („Uczciwe opisanie samego siebie nad szklanką whisky na lotnisku, dajmy na to w Minneapolis"). Jednak człowiek nie powinien popadać w rozpacz. Ukojenie przynieść może religia i wizja powrotu do raju. W wierszu „Ogrodnik” Bóg, znajdując się poza czasem, na dni i wieki patrzył niby przez lunetę. Wie więc, że zrujnowany ogród zakwitnie od nowa i potomkowie Adama i Ewy znajdą ukojenie u jego boku.

Optymizm odnaleźć można również w poezji „politycznej”. Poeta przestrzega władców świata, że żadna potęga nie uchroni ich przed sądem potomnych – i w ostatecznej perspektywie lepsza jest śmierć niż skrzywdzenie człowieka prostego („Który skrzywdziłeś”). W przywoływanym utworze nie Bóg przynosi karę tyranowi, ale pamięć, jaką o jego zbrodniach przechowują ludzie.

Czesław Miłosz zdawał sobie sprawę z ułomności ludzkiego losu, kruchości życia i cierpienia, jakim jest ono naznaczone. Nie da się uciec przemijaniu, ale poeta wskazywał na nadzieję, jaką przynosiła wiara w Boga. Sprawia ona, iż pojęcia zyskują właściwą sobie miarę, a prawdy moralne nie zostają odrzucone na rzecz nihilizmu i egoizmu. Pewnym źródłem optymizmu stać się mogą również inni ludzie, którzy nie pozwalają triumfować złu.

 

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Lekarz – zawód czy posłannictwo?...

Zawód lekarza to jedna z najbardziej interesujących profesji. Nieustannie styka się on ze śmiercią ratuje ludzi przed chorobami i przynosi im ulgę w cierpieniu –...

Niezapomniana przygoda - opowiadanie...

Nigdy nie sądziłam że niezapomniana przygoda przytrafi mi się podczas drogi do szkoły. Od zawsze przecież chodziłam tą samą ścieżką przez las. Jednak do ostatniej...

Czy bohaterów „Dywizjonu 303”...

Arkady Fiedler w swojej książce „Dywizjon 303” nazywa polskich pilotów biorących udział w bitwie o Anglię współczesnymi rycerzami. Porównanie...

Czy kultura polska jest kulturą...

Odpowiedź na pytanie czy kultura polska jest kulturą o cechach mieszczańskich nie jest odpowiedzią łatwą. Można bowiem w polskiej kulturze dostrzec elementy twórczości...

Sens przypowieści biblijnych

Zazwyczaj gdy mowa o Biblii mamy na myśli jedną książkę. Gdy chodzi o formę fizyczną będziemy mieli rację – Pismo Święte to najczęściej jeden obszerny tom....

„Jądro ciemności” - znaczenie...

Tytuł „Jądro ciemności” ma znaczenie symboliczne. Po pierwsze odnosi się do Afryki jako kontynentu czarnych ludzi – w sensie dosłownym – ale również...

Biedota w „Lalce” – opracowanie...

„Lalka” Bolesława Prusa jest dziełem w którym ukazana została szczegółowa panorama polskiego społeczeństwa. Co charakterystyczne dla powieści...

Motyw vanitas w literaturze i sztuce...

Słowo „vanitas” to po łacinie „marność”. Przez wieki najpopularniejszym językiem w jakim czytano Pismo Święte była bowiem łacina – i właśnie...

O czym mówią moje książki nocą...

„Książka nie jest tak fajna jak film!” – powiedział ostatnio mój kolega. „W filmie widzisz co robią bohaterowie słyszysz jak rozmawiają....