Unikalne i sprawdzone teksty

Czesław Miłosz – poeta-moralista i filozof | wypracowanie

Czesław Miłosz należy do najwybitniejszych polskich (a zarazem światowych) poetów XX stulecia. Jednocześnie był on wybitnym obserwatorem swojej epoki i niezwykłym erudytą. Efektem tego stał się między innymi słynny esej „Zniewolony umysł”, gdzie analizował on przypadki polskich pisarzy, którzy oddali się na służbę komunistycznemu totalitaryzmowi – ich motywacje, koncepcje i kalkulacje. Według niektórych historyków dzieło Miłosza jest unikatem na skalę europejską, porównywalnym z „Rokiem 1984” George’a Orwella. Z kolei w „Ziemi Ulro” snuł poeta wywody na temat kondycji ludzkiej, relacji człowieka z Bogiem i ze światem kultury.

Głęboka zaduma Miłosza nad światem współczesnym, a także bardziej ogólne rozważania o doli człowieka to również główny temat jego poezji. Na pierwszy rzut oka wizja świata w jego poezji jest pesymistyczna. W wierszu „Na część księdza Baki” przypomina muchom, iż otchłań czeka. Zaleca więc zabawianie się na krowim łajnie/Albo na powidle, bo i tak nikt się już o was/nigdy nie dowie. Oczywiście zastanowić się można, czy rzeczywiście chodzi tutaj o muchy – czy czasem perspektywy człowieka nie są równie straszne. W końcu nasze życie może być nieco dłuższe, a rozrywki bardziej wyrafinowane niż figle na krowim łajnie, ale z perspektywy wieczności są równie nieznaczące.

Zresztą nie trzeba wieczności – żywot człowieka wydaje się krótki nawet z perspektywy drzewa. Podmiot liryczny wiersza „Do leszczyny” zwraca się do tytułowego drzewa:

Nie poznajesz mnie, ale to ja, ten sam,
Który wycinał na łuki twoje brunatne pręty,
[…]
Szkoda, że tamtym chłopcem już nie jestem.
Chyba kij sobie bym wyciął, bo widzisz, chodzę o lasce.

Nawet „młody duch” nie może zapobiec temu, że w końcu moje uszy coraz mniej słyszą z rozmów, moje oczy słabną („Uczciwe opisanie samego siebie nad szklanką whisky na lotnisku, dajmy na to w Minneapolis"). Jednak człowiek nie powinien popadać w rozpacz. Ukojenie przynieść może religia i wizja powrotu do raju. W wierszu „Ogrodnik” Bóg, znajdując się poza czasem, na dni i wieki patrzył niby przez lunetę. Wie więc, że zrujnowany ogród zakwitnie od nowa i potomkowie Adama i Ewy znajdą ukojenie u jego boku.

Optymizm odnaleźć można również w poezji „politycznej”. Poeta przestrzega władców świata, że żadna potęga nie uchroni ich przed sądem potomnych – i w ostatecznej perspektywie lepsza jest śmierć niż skrzywdzenie człowieka prostego („Który skrzywdziłeś”). W przywoływanym utworze nie Bóg przynosi karę tyranowi, ale pamięć, jaką o jego zbrodniach przechowują ludzie.

Czesław Miłosz zdawał sobie sprawę z ułomności ludzkiego losu, kruchości życia i cierpienia, jakim jest ono naznaczone. Nie da się uciec przemijaniu, ale poeta wskazywał na nadzieję, jaką przynosiła wiara w Boga. Sprawia ona, iż pojęcia zyskują właściwą sobie miarę, a prawdy moralne nie zostają odrzucone na rzecz nihilizmu i egoizmu. Pewnym źródłem optymizmu stać się mogą również inni ludzie, którzy nie pozwalają triumfować złu.

 

Rozwiń więcej

Losowe tematy

„Wesele” jako dramat symboliczny...

Wyspiański w „Weselu” posługuje się wyrazistymi symbolami które są nośnikami określonych znaczeń i funkcji. W dramacie odnajdziemy zatem symboliczne...

Sławomir Mrożek „Tango” -...

Bunt należy do najpopularniejszych wątków literatury światowej przynajmniej od czasów Rewolucji Francuskiej. Wcześniej zazwyczaj kładziono w kulturze nacisk...

Narrator i narracja w „Opowiadaniach”...

„Opowiadania” Tadeusza Borowskiego to utwór w którym autor zastosował interesującą metodę narracji i konstrukcję narratora. W cyklu przeważa opowiadanie...

Obraz szkoły w „Ferdydurke”...

Józio - główny bohater i narrator „Ferdydurke” - obudził się o dziwnej porze. Początkowo miał wrażenie że musi pędzić na dworzec. Dopiero po...

Hans Memling Sąd ostateczny –...

Przedstawiający sąd ostateczny tryptyk Hansa Memlinga powstał najprawdopodobniej w okresie między 1467 a 1471 r. Pierwotnie dzieło przeznaczone było dla jednego z florenckich...

Czy chciałbyś przenieść się...

Szarość przeciętność i jednakowość każdego naszego dnia który prawie niczym nie różni się od poprzedniego sprawia że często zapominamy że może istnieć...

Akademizm – cechy opis założenia...

Cechy opis założenia Akademizm to kierunek w sztuce który datowany jest na wiek XIX oraz część wieku poprzedniego. Malarstwo akademickie krytykowane było za zbytnie...

Charakterystyka porównawcza Danusi...

Danusia Jurandówna i Jagienka Zychówna to dwie bohaterki kobiece które pojawiają się w „Krzyżakach” Henryka Sienkiewicza. Już na pierwszy...

Problem winy na przykładzie „Króla...

Zdarza się że na bohaterach tragedii antycznej ciąży wina tragiczna zwana również hamartią. Wynika ona z nieodpowiedniej oceny własnej sytuacji ponieważ działając...