Definicja
Fantastyka to pojęcie, które, w kontekście literatury i sztuki, oznacza wprowadzanie do świata przedstawionego bytów i zjawisk zaczerpniętych ze sfery wyobraźni, marzeń, pragnień. Z kolei sama rzeczywistość dzieła kreowana jest w taki sposób, by owe elementy nierzeczywiste stanowiły, nabierały cech prawdziwych, tworząc tym samym przeświadczenie o ich realności.
Cechy
Fantastyka wiąże się z wyraźnym zwiększeniem swobody autora w procesie tworzenia. Obranie tej konwencji zwiększa pole jego możliwości, otwiera drzwi zamknięte dla dzieł pozostających w nierozerwalnym związku ze światem rzeczywistym. Utwór fantastyczny także może odnosić się do realności, stanowiąc jej krytykę, komentarz, pochwałę, roztaczając obraz alternatywny itp. (głównie odbywa się to w sposób zawoalowany).
Chociaż znana już od starożytności, wielkie znaczenie fantastyka zyskała dopiero w epoce romantyzmu. Obecna już w twórczości Ernsta Theodora Amadeusa Hoffmana - niemieckiego autora piszącego dzieła odzwierciedlające wybujałą wyobraźnię (charakterystyczną dla epoki) i upiorne aspekty legend i podań - oraz Edgara Allana Poego - także kreującego za pomocą określonych motywów nastrój grozy, niepokoju. W polskiej literaturze jednym z pierwszych dzieł wykorzystujących motywy fantastyczne jest „Romantyczność” Adama Mickiewicza, a wiec utwór, którego rok wydania stał się początkiem rodzimego romantyzmu. W epoce tej szczególną rolę odegrała fantastyka ludowa, czyli polegająca na wprowadzaniu do utworów zjawisk i postaci wywodzących się z wierzeń gminu. Przykładem wykorzystania takich elementów świata przedstawionego jest II część „Dziadów” Adama Mickiewicza. Z kolei w III części tego dramatu uwidaczniają się fantastyka religijna oraz fantastyka oniryczna (przeplatanie się sfery snów i płaszczyzny realnej).
Znaczenie
Wykorzystywanie motywów fantastycznych w dziełach służyło w romantyzmie głównie kreowaniu świata ludzkiego jako miejsca, w którym ścierają się tajemnicze siły. Tym sposobem wymykał się on racjonalnym klasyfikacjom, pozwalając uchwycić się i opisać głównie przez emocje.
W następnych latach fantastyka nie utraciła swego znaczenia, wciąż w szczególny sposób łącząc się ze sferą ludzkich emocji. Równolegle nieustannie ewoluowała, wyodrębniając się i tworząc odrębne gatunki literackie (np. fantasy, science-fiction). Jako uniwersalną właściwość dzieł fantastycznych można wskazać właśnie ich relację do rzeczywistości - nierzadko krytyczną, uwypuklającą różne wady, niedociągnięcia itp.
Drogi Mateuszu piszę do Ciebie ponieważ wiem że są wakacje i masz dużo czasu. A ja chciałbym zachęcić Cię do tego byś podczas ich trwania przeczytał jakąś ciekawą...
Jest wiele zawodów które mnie interesują istnieje wiele rzeczy które wydają mi się warte spróbowania. Jednak najbardziej chciałbym zostać nauczycielem....
Obraz Piekła w „Boskiej Komedii” Dantego jest bardzo wymowny i silnie alegoryczny. W toku narracji dowiadujemy się że Piekło powstało w momencie strącenia Lucyfera...
„Chłopi” Władysława Reymonta posiadają wiele cech impresjonistycznych. Impresjonizm to kierunek wywodzący się z malarstwa powstały w drugiej połowie XIX wieku....
Ludzie mawiają często że trzeba wielu lat by nauczyć się czym jest życie. Starsi ludzie wspominają że prawdę o świecie poznali podczas wojny zaś wiele osób...
Sformułowanie „teatr absurdu” zawdzięczamy angielskiemu badaczowi Martinowi Esslinowi. W eseju o takim tytule opublikowanym w 1960 roku wskazał wyróżniki...
Większość uczniów marzy o długich i słonecznych dniach wolnych od szkoły oraz… o idealnym nauczycielu. Jaki powinien on być czym powinien się odznaczać...
„Granica” Zofii Nałkowskiej jest powieścią o kompozycji retrospektywnej. Tragiczny koniec kariery obiecującego Zenona Ziembiewicza staje się w dziele punktem...
Poszukiwanie szczęścia to jedno z najważniejszych zadań stojących przed człowiekiem. Chyba każdy chciałbym prowadzić dobre i miłe życie – nie ma się więc co...