Unikalne i sprawdzone teksty

Jaki obraz wsi i jej mieszkańców wyłania z literatury? – „Wesele” Wyspiańskiego i „Przedwiośnie” Żeromskiego | wypracowanie

Jeszcze do czasów po II wojnie światowej Polska była krajem rolniczym – większość społeczeństwa pracowała na roli. Temat życia na wsi pojawiał się więc w naszej literaturze właściwie od początku, by wspomnieć tutaj choćby twórczość Mikołaja Reja i Jana Kochanowskiego. Już w dziełach autorów staropolskich dostrzec można, iż życie na wsi bynajmniej nie było sielanką. Fakt ten tym mocniej odnotowywała literatura z początku XX wieku, której autorzy byli dużo bardziej wrażliwi na kwestie społeczne, niż polska szlachta w XVI czy XVII wieku. Dwie istotne wizje polskiego chłopstwa pojawiają się w twórczości Stanisława Wyspiańskiego („Wesele”) i Stefana Żeromskiego („Przedwiośnie”).

Wyspiański opisuje relacje między miejską inteligencją a podkrakowskim chłopstwem. W owym czasie panowała wśród mieszczan i szlachty tzw. „chłopomania”, fascynacja ludnością wiejską. Objawiała się między innymi w poszukiwaniu przez inteligentów żon pośród chłopek. Także tytułowe „Wesele” przedstawia początek tego rodzaju małżeństwa, zawiązanego przez Lucjana Rydla.

Jednak Wyspiański ukazuje, że deklarowane zachwyty nad wsią nie są w stanie przesłonić pełnych napięć relacji między polskimi warstwami społecznymi. Pojawiają się wspomnienia rabacji galicyjskiej (1846).

Pan Młody mówi: Myśmy wszystko zapomnieli/mego dziadka piłą rżnęli. Gospodarz jest tego samego zdania: To, co było, może przyjść. Bez podniesienia poziomu cywilizacyjnego chłopstwa niepodległość Polski jest niemożliwa – symbolem tego jest Jasiek, gubiący Złoty Róg. Dowodzi on, że chłopi, mimo dobrych chęci, nie są jeszcze gotowi by stać się dobrymi obywatelami – stuleci zaniedbań ze strony szlachty nie da się przeskoczyć w trakcie jednego pokolenia.

Podobnie pesymistyczną wizję stosunków na wsi roztacza Żeromski w „Przedwiośniu”. Cezary Baryka obserwuje szlachtę trwoniącą środki i czas na zbędną konsumpcję. Z utracjuszostwem warstw wyższych kontrastuje nędza prostej ludności, przymierającej głodem, niewyedukowanej, pozbawionej odpowiedniego odzienia i środków higieny. Według Baryki życie chłopów jest „zwierzęce” – marzą oni tylko o zapewnieniu przeżycia sobie i swoim bliskim. Nie mogą pozwolić sobie na realizację wyższych potrzeb duchowych.

Zarówno Wyspiański, jak i Żeromski ukazali negatywne strony życia polskiej wsi. Napięcia klasowe między szlachtą a chłopstwem, brak wyobraźni warstw wyższych i nędza ludu – to dziedzictwo, z którym zmierzyć się musiała odradzająca się po 1918 roku Polska.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Michał Anioł Pieta – opis interpretacja...

Słynna „Pieta watykańska” którą Michał Anioł wykonał na zamówienie kardynała Jeana Bilhèresa de Lagraulasa stanowi jedno z najważniejszych...

Leonardo da Vinci Dama z łasiczką...

„Dama z łasiczką” („Dama z gronostajem”) została namalowana przez Leonarda da Vinci techniką olejną z użyciem tempery na desce orzechowej o rozmiarach...

Napisz opowiadanie na temat „Moja...

Leżałem na szpitalnym łóżku i wpatrywałem się w biały sufit i wiszące na nim lampy. Wokół mnie było sporo zamieszania lekarze i pielęgniarki biegali...

Polska i Polacy w dramacie romantycznym...

Związki literatury i polityki były wyjątkowo mocne w XIX-wiecznej Polsce. Państwo polskie przestało istnieć po rozbiorach jakie miały miejsce w poprzednim stuleciu. Nadzieje...

Najważniejsze problemy filozoficzne...

W „Zbrodni i karze” Fiodora Dostojewskiego pobrzmiewają różne koncepcje filozoficzne zarówno epoki pozytywizmu jak i całego dziedzictwa europejskiej...

Poeci baroku wobec śmierci i przemijania....

Barok należało do epok które szczególną wagę przywiązują do wątku śmierci i przemijania. Oczywiście problemy związane ze świadomością własnego końca...

Fowizm – definicja założenia...

Louis Vauxcelles francuski krytyk sztuki w czasie podziwiania wystawy obrazów miał krzyknąć iż widzi Donatella wśród bestii (Donatello był renesansowym rzeźbiarzem)....

Nowy bohater i nowe tematy literatury...

Nazwa renesans pochodzi od francuskiego słowa „renaissance” znaczącego odrodzenie. Doskonale odzwierciedla ono charakter tej epoki która narodziła się...

Problemy współczesnej (XXI-wiecznej)...

Starsi ludzie często powtarzają że dzisiejsza młodzież ma „wszystko”. „Za naszych czasów nie było takich możliwości” – powtarzają....