Unikalne i sprawdzone teksty

Jan Matejko, Bitwa pod Grunwaldem – opis, interpretacja i symbolika obrazu | wypracowanie

Obraz przedstawiający scenę bitwy na polach Grunwaldu pomiędzy wojskami Władysława Jagiełły a żołnierzami zakonu krzyżackiego, ukazuje epicentrum walki dwóch wrogich wojsk. Ze skłębionych ciał ludzkich wyłaniają się znane z historii postaci, wśród których najsilniej wyeksponowane są sylwetki mistrza krzyżackiego, Ulricha von Jungingena oraz wielkiego księcia litewskiego, Witolda Kiejstutowicza. Każdy z nich ukazany został w sposób symboliczny. Ubrany w purpurowy żupan Witold, ze wzniesionymi w górę ramionami, w których dzierży miecz oraz tarczę, swą pewną wyprostowaną sylwetką symbolizuje coraz bardziej oczywiste zwycięstwo Polaków i Litwinów w pojedynku. Jego dumnej sylwetce odpowiada rozpostarta, uniesiona wysoko w górę polska chorągiew za jego plecami.

Przeciwieństwem tego obrazka jest postać wielkiego mistrza krzyżackiego, którego ciało, wygięte w łuk na białym koniu, zdradza daleko większy dramatyzm, niż przedstawienie wielkiego księcia litewskiego. Ulrich von Jungingen atakowany jest przez dwóch przeciwników, których wygląd naznaczony jest silną symboliką - jeden z nich bowiem ma na sobie typowy katowski strój, a w ręku dzierży topór, kolejny zaś mierzy w wielkiego mistrza z Włóczni świętego Maurycego, otrzymanej przez Bolesława Chrobrego na zjeździe gnieźnieńskim. Scena przedstawia ostatnie chwile życia wielkiego mistrza, a dramatyzmu scenie dodaje silnie pofałdowany płaszcz von Jungingena, unoszący się nad jego głową. Tak samo też, jak w przypadku księcia Witolda, którego chwale towarzyszy uniesiona polska chorągiew, tak upadkowi wielkiego mistrza towarzyszy chyląca się ku ziemi chorągiew krzyżacka, przejmowana przez polskie wojska w samym centrum obrazu.

Spośród postaci znajdujących się z lewej strony obrazu na uwagę z pewnością zasługuje Jakub Skarbek z Góry, który wraz ze swym giermkiem zatrzymuje księcia szczecińskiego, Kazimierza V, pędzącego na odsiecz wielkiemu mistrzowi. Po prawej stronie z kłębowiska ciał wyłania się Zawisza Czarny, z kopią trzymaną oburącz, przygotowaną do ataku. Nad jego głową, na drugim planie obrazu widoczny jest polski obóz z postacią króla Władysława Jagiełły na koniu, dzierżącego chorągiew i przyglądającego się bitwie. Wśród historycznie ważnych postaci należy wymienić też wielkiego komtura krzyżackiego, Konrada von Liechtensteina, którego ciało w stanie agonii wije się pod nogami rycerzy walczących na pierwszym planie, w samym centrum obrazu. Z pyłu unoszącego się ponad walczącymi wyłania się sylwetka świętego Stanisława ze Szczepanowa, którego obecność wyraźnie wskazuje na boską ingerencję w losy bitwy. Ponieważ święty uznawany jest za patrona Polski, jego sylwetka w tle wyraźnie świadczy o słuszności podjęcia przez Polaków walki z krzyżakami oraz o ich pewnym zwycięstwie.

Pomimo pozornego chaosu panującego na obrazie, wszystkie jego elementy są silnie przemyślane, nacechowane ogromem ekspresji i symboliki. Sposób obrazowania jest silnie realistyczny i wyjątkowo drobiazgowy, jednak teatralne pozy bohaterów sceny, mocno pofałdowane tkaniny ubrań, gwałtowne gesty wywołują wrażenie patosu i tragizmu. Ponadto ukazanie bohaterów militarnej sceny w strojach cywilnych, wiąże się z potraktowaniem tematu w sposób symboliczny. Tak zresztą jest w istocie, gdyż sam Matejko nigdy nie ukrywał, że sztuka nie jest dla niego niczym więcej, jak „pewnego rodzaju orężem w ręku”, którego używał w celu podnoszenia na duszy rodaków, przedstawiając historyczne sceny chwały narodu polskiego, nasycone wyrazistą symboliką.

Rozwiń więcej
Jan Matejko, „Bitwa pod Grunwaldem”

Losowe tematy

Lekarz – zawód czy posłannictwo?...

Zawód lekarza to jedna z najbardziej interesujących profesji. Nieustannie styka się on ze śmiercią ratuje ludzi przed chorobami i przynosi im ulgę w cierpieniu –...

Niezapomniana przygoda - opowiadanie...

Nigdy nie sądziłam że niezapomniana przygoda przytrafi mi się podczas drogi do szkoły. Od zawsze przecież chodziłam tą samą ścieżką przez las. Jednak do ostatniej...

Czy bohaterów „Dywizjonu 303”...

Arkady Fiedler w swojej książce „Dywizjon 303” nazywa polskich pilotów biorących udział w bitwie o Anglię współczesnymi rycerzami. Porównanie...

Czy kultura polska jest kulturą...

Odpowiedź na pytanie czy kultura polska jest kulturą o cechach mieszczańskich nie jest odpowiedzią łatwą. Można bowiem w polskiej kulturze dostrzec elementy twórczości...

Sens przypowieści biblijnych

Zazwyczaj gdy mowa o Biblii mamy na myśli jedną książkę. Gdy chodzi o formę fizyczną będziemy mieli rację – Pismo Święte to najczęściej jeden obszerny tom....

„Jądro ciemności” - znaczenie...

Tytuł „Jądro ciemności” ma znaczenie symboliczne. Po pierwsze odnosi się do Afryki jako kontynentu czarnych ludzi – w sensie dosłownym – ale również...

Biedota w „Lalce” – opracowanie...

„Lalka” Bolesława Prusa jest dziełem w którym ukazana została szczegółowa panorama polskiego społeczeństwa. Co charakterystyczne dla powieści...

Motyw vanitas w literaturze i sztuce...

Słowo „vanitas” to po łacinie „marność”. Przez wieki najpopularniejszym językiem w jakim czytano Pismo Święte była bowiem łacina – i właśnie...

O czym mówią moje książki nocą...

„Książka nie jest tak fajna jak film!” – powiedział ostatnio mój kolega. „W filmie widzisz co robią bohaterowie słyszysz jak rozmawiają....