Urszula Kochanowska nie była jedynym dzieckiem Jana Kochanowskiego i też nie tylko ją spośród swych pociech polski poeta stracił, jednak to jej śmierć była dla niego wyjątkowym ciosem i jej poświęcił „Treny”, zbiór przepełnionych smutkiem i filozoficzną refleksją liryków żałobnych. Dramatyzm towarzyszący „Trenom” zainspirował Jana Matejkę do odmalowania artystycznej wizji ostatniego pożegnania zrozpaczonego ojca z córką. Olejny obraz zatytułowany „Kochanowski nad zwłokami Urszulki” niestety zaginął, dlatego trafność tego przedstawienia możemy dziś podziwiać wyłącznie na podstawie zachowanej czarno-białej fotografii oraz akwareli będącej szkicem do właściwego dzieła.
Postaci Urszuli i Jana Kochanowskich wypełniają niemal całą powierzchnię płótna. Spoczywająca w czarnej, okutej metalowymi elementami trumience dziewczynka ubrana jest w białą sukienkę z wielkimi bufiastymi rękawami, wylewającymi się poza brzegi trumny. Blada twarz Urszulki jest spokojna i pogodna. Jasne loki opadają na białą poduszkę, objętą przez Kochanowskiego prawą dłonią. Lewą dłonią zrozpaczony ojciec gładzi malutką dłoń córki. Ubrany w ciemny, żałobny strój dojrzały mężczyzna pochyla się nad dziewczynką i z namaszczeniem całuje ją w czoło. Pochylona sylwetka Jana z Czarnolasu, jego ramiona i ręka Urszulki tworzą owal, w który wpisana jest cała kompozycja.
Poza bohaterami sceny z fotografii wyłaniają się niewyraźne detale, z których na szczególną uwagę zasługuje lutnia spoczywająca w trumnie z dziewczynką, będąca symbolem sztuki poetyckiej. Jest to z jednej strony nawiązanie do działalności samego Jana Kochanowskiego, z drugiej zaś do rzekomego talentu małej Urszulki. Jak głosi anegdota, maleńka dziewczynka już od najmłodszych lat zdradzała umiejętności znamionujące, że w przyszłości może pójść w ślady ojca. To by tłumaczyło szczególny żal poety po śmierci tej właśnie córki.
Ilustrujący doskonałe poetycko „Treny” obraz Jana Matejki dowodzi wielkiej wrażliwości polskiego malarza. Z ogromną przenikliwością wniknął on w uczucia Jana z Czarnolasu, którego łysiejące, pomarszczone czoło zdradza zmęczenie życiowymi troskami. Zawarte w poezji Kochanowskiego problemy utraty ukochanego dziecka oraz filozoficzne rozterki odbijają się bardzo wyraźnie na zmęczonej twarzy mężczyzny przedstawionego na obrazie.
Zawód lekarza to jedna z najbardziej interesujących profesji. Nieustannie styka się on ze śmiercią ratuje ludzi przed chorobami i przynosi im ulgę w cierpieniu –...
Nigdy nie sądziłam że niezapomniana przygoda przytrafi mi się podczas drogi do szkoły. Od zawsze przecież chodziłam tą samą ścieżką przez las. Jednak do ostatniej...
Arkady Fiedler w swojej książce „Dywizjon 303” nazywa polskich pilotów biorących udział w bitwie o Anglię współczesnymi rycerzami. Porównanie...
Odpowiedź na pytanie czy kultura polska jest kulturą o cechach mieszczańskich nie jest odpowiedzią łatwą. Można bowiem w polskiej kulturze dostrzec elementy twórczości...
Zazwyczaj gdy mowa o Biblii mamy na myśli jedną książkę. Gdy chodzi o formę fizyczną będziemy mieli rację – Pismo Święte to najczęściej jeden obszerny tom....
Tytuł „Jądro ciemności” ma znaczenie symboliczne. Po pierwsze odnosi się do Afryki jako kontynentu czarnych ludzi – w sensie dosłownym – ale również...
„Lalka” Bolesława Prusa jest dziełem w którym ukazana została szczegółowa panorama polskiego społeczeństwa. Co charakterystyczne dla powieści...
Słowo „vanitas” to po łacinie „marność”. Przez wieki najpopularniejszym językiem w jakim czytano Pismo Święte była bowiem łacina – i właśnie...
„Książka nie jest tak fajna jak film!” – powiedział ostatnio mój kolega. „W filmie widzisz co robią bohaterowie słyszysz jak rozmawiają....