Unikalne i sprawdzone teksty

Jan Matejko, Konstytucja 3 maja – opis, interpretacja i analiza obrazu | wypracowanie

Na utrzymanym w akademickiej stylistyce obrazie „Konstytucja 3 maja” Jana Matejki rozpoznajemy twarze wielu historycznych postaci oświeceniowej Polski: króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, Tadeusza Kościuszki, Hugona Kołłątaja, Juliana Ursyna Niemcewicza, Stanisława Staszica i wielu innych. Wszyscy oni uczestniczą w korowodzie prowadzącym z Zamku Królewskiego w Warszawie do pobliskiej kolegiaty świętego Jana Chrzciciela, gdzie miało następnie miejsce zaprzysiężenie konstytucji, uchwalonej przez Sejm Czteroletni w dniu 3 maja 1791 roku.

W centrum otwartej, rozbudowanej i wypełnionej po brzegi ludzkimi sylwetkami kompozycji znajduje się silnie wyeksponowana postać marszałka Sejmu Wielkiego, Stanisława Małachowskiego, który swym jasnym, beżowym strojem przepasanym błękitną szarfą wyróżnia się z kolorowego tłumu. Jest on niesiony na rękach przez Aleksandra Linowskiego, posła ziemi krakowskiej oraz Ignacego Zakrzewskiego, posła ziemi poznańskiej. Marszałek trzyma w ręku arkusz papieru z wypisanymi na nim postanowieniami konstytucji, wzniesiony w geście triumfu wysoko ponad głowę. Obok marszałka na rękach niesiony jest także Kazimierz Nestor Sapieha, drugi marszałek Sejmu Wielkiego.

Z lewej strony, przy wejściu do kolegiaty, uformowała się inna grupa, której centralną postacią jest król Stanisław August Poniatowski w koronacyjnym czerwonym płaszczu, wstępujący na stopnie kościoła z wyciągniętymi przed siebie ramionami. Zmierza on w kierunku stojącej pod złocistym baldachimem Doroty Biron, księżnej kurlandzkiej oraz Elżbiety z Szydłowieckich Grabowskiej, schowanej za jej plecami.

Pomiędzy królem a sylwetką marszałka Małachowskiego widzimy przedstawicieli dwóch różnych politycznych obozów. Z jednej strony, tyłem do widza, stoi Franciszek Ksawery Branicki, który był zdecydowanym przeciwnikiem konstytucji i później współtwórcą konfederacji targowickiej. Jego pełna niechęci oraz arogancji postawa zdradza niezadowolenie z przebiegu historycznych wydarzeń. Naprzeciwko niego, en face, stoi natomiast jeden ze współautorów konstytucji 3 maja, Hugo Kołłątaj, a za którego plecami ustawia się szereg innych gorących zwolenników konstytucji, z Ignacym Potockim oraz Adamem Kazimierzem Czartoryskim na czele.

Pod stopami niesionych na ramionach marszałków leży inny przeciwnik konstytucji, Jan Suchorzewski, który będąc przekupionym przez Rosjan, próbuje w ramach protestu schwytać i zasztyletować własnego synka. Chłopiec wyrywa się z objęć ojca i wybiega na środek ukazanej sceny. Suchorzewski natomiast powstrzymany zostaje przez Stanisława Kublickiego, posła inflanckiego.

Nad głowami zgromadzonego tłumu unoszą się triumfalnie polskie chorągwie, widziane na tle miejskiej, klasycznej zabudowy. Z lewej strony widzimy fragment fasady kolegiaty św. Jana Chrzciciela, z tyłu zaś, spomiędzy budynków, wyłaniają się mury Zamku Królewskiego wraz z Wieżą Zygmuntowską.

Barwna scena przedstawiona przez Matejkę pokazuje chwilę radosną i jednocześnie tragiczną dla Rzeczypospolitej. Z jednej strony bowiem ma miejsce uchwalenie pierwszej w Europie nowoczesnej konstytucji, której zadaniem było podniesienie chylącego się ku upadkowi kraju. Niestety jednak, obecność na obrazie zdrajców, takich jak Branicki, znamionuje z drugiej strony przyszłą klęskę kraju. Jan Matejko stawia tutaj diagnozę przyczyn upadku Polski, jakimi były: brak solidarności, wewnętrzne podziały polityczne, zdrada oraz egoizm polskiej szlachty.

Rozwiń więcej
Jan Matejko, „Konstytucja 3 maja”

Losowe tematy

Opis bitwy pod Grunwaldem w „Krzyżakach”...

Bitwa pod Grunwaldem jedno z największych starć w historii średniowiecznej Europy w czasie którego zgodnie ze źródłami stanęły naprzeciwko siebie składająca...

„Don Kichot” jako parodia eposu...

Bohater powieści Miguela de Cervantesa jest kastylijskim szlachcicem rozmiłowanym w eposach rycerskich. Lektura kolejnych ksiąg wpędza go jednak w obłęd i zatraca on poczucie...

Horacy a Kochanowski – ich twórczość...

Jan Kochanowski był osobą świetnie wykształconą i jak każdy światły człowiek swojej epoki doskonale znał literaturę i kulturę starożytną. Do najbardziej przezeń...

Epikureizm – definicja założenia...

Definicja Epikureizm to system filozoficzny który zakładał że jednostka jest stworzona do bycia szczęśliwą. Założycielem szkoły epikurejskiej był filozof Epikur....

Krytyka wad ludzkich w twórczości...

Twórczość Ignacego Krasickiego ma charakter dydaktyczny – ten typ literatury mającej przekazać czytelnikowi prawdy moralne był skądinąd bardzo popularnych...

Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska...

„Pamiętniki” Jana Chryzostoma Paska napisane zostały najprawdopodobniej w okresie pięciolecia między 1690 a 1696 r. Obejmują one wydarzenia rozgrywające się...

„Nie-boska komedia” jako dramat...

„Nie-boska komedia” Zygmunta Krasińskiego to dzieło podejmujące bardzo rozległą tematykę. W tym kontekście wyraźnie zaznacza się jego dwudzielność. Pierwsza...

„Sztuką jest umierać dla ojczyzny...

Kardynał Stefan Wyszyński należy do grona najwybitniejszych Polaków XX wieku. Uznawany był za przywódcę religijnego narodu ale również jego nieformalnego...

Paul Gauguin Skąd przychodzimy?...

Według samego Paula Gauguina najlepszym jego dziełem jest obraz „Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy?”. Artysta spróbował w nim prześledzić...