Na utrzymanym w akademickiej stylistyce obrazie „Konstytucja 3 maja” Jana Matejki rozpoznajemy twarze wielu historycznych postaci oświeceniowej Polski: króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, Tadeusza Kościuszki, Hugona Kołłątaja, Juliana Ursyna Niemcewicza, Stanisława Staszica i wielu innych. Wszyscy oni uczestniczą w korowodzie prowadzącym z Zamku Królewskiego w Warszawie do pobliskiej kolegiaty świętego Jana Chrzciciela, gdzie miało następnie miejsce zaprzysiężenie konstytucji, uchwalonej przez Sejm Czteroletni w dniu 3 maja 1791 roku.
W centrum otwartej, rozbudowanej i wypełnionej po brzegi ludzkimi sylwetkami kompozycji znajduje się silnie wyeksponowana postać marszałka Sejmu Wielkiego, Stanisława Małachowskiego, który swym jasnym, beżowym strojem przepasanym błękitną szarfą wyróżnia się z kolorowego tłumu. Jest on niesiony na rękach przez Aleksandra Linowskiego, posła ziemi krakowskiej oraz Ignacego Zakrzewskiego, posła ziemi poznańskiej. Marszałek trzyma w ręku arkusz papieru z wypisanymi na nim postanowieniami konstytucji, wzniesiony w geście triumfu wysoko ponad głowę. Obok marszałka na rękach niesiony jest także Kazimierz Nestor Sapieha, drugi marszałek Sejmu Wielkiego.
Z lewej strony, przy wejściu do kolegiaty, uformowała się inna grupa, której centralną postacią jest król Stanisław August Poniatowski w koronacyjnym czerwonym płaszczu, wstępujący na stopnie kościoła z wyciągniętymi przed siebie ramionami. Zmierza on w kierunku stojącej pod złocistym baldachimem Doroty Biron, księżnej kurlandzkiej oraz Elżbiety z Szydłowieckich Grabowskiej, schowanej za jej plecami.
Pomiędzy królem a sylwetką marszałka Małachowskiego widzimy przedstawicieli dwóch różnych politycznych obozów. Z jednej strony, tyłem do widza, stoi Franciszek Ksawery Branicki, który był zdecydowanym przeciwnikiem konstytucji i później współtwórcą konfederacji targowickiej. Jego pełna niechęci oraz arogancji postawa zdradza niezadowolenie z przebiegu historycznych wydarzeń. Naprzeciwko niego, en face, stoi natomiast jeden ze współautorów konstytucji 3 maja, Hugo Kołłątaj, a za którego plecami ustawia się szereg innych gorących zwolenników konstytucji, z Ignacym Potockim oraz Adamem Kazimierzem Czartoryskim na czele.
Pod stopami niesionych na ramionach marszałków leży inny przeciwnik konstytucji, Jan Suchorzewski, który będąc przekupionym przez Rosjan, próbuje w ramach protestu schwytać i zasztyletować własnego synka. Chłopiec wyrywa się z objęć ojca i wybiega na środek ukazanej sceny. Suchorzewski natomiast powstrzymany zostaje przez Stanisława Kublickiego, posła inflanckiego.
Nad głowami zgromadzonego tłumu unoszą się triumfalnie polskie chorągwie, widziane na tle miejskiej, klasycznej zabudowy. Z lewej strony widzimy fragment fasady kolegiaty św. Jana Chrzciciela, z tyłu zaś, spomiędzy budynków, wyłaniają się mury Zamku Królewskiego wraz z Wieżą Zygmuntowską.
Barwna scena przedstawiona przez Matejkę pokazuje chwilę radosną i jednocześnie tragiczną dla Rzeczypospolitej. Z jednej strony bowiem ma miejsce uchwalenie pierwszej w Europie nowoczesnej konstytucji, której zadaniem było podniesienie chylącego się ku upadkowi kraju. Niestety jednak, obecność na obrazie zdrajców, takich jak Branicki, znamionuje z drugiej strony przyszłą klęskę kraju. Jan Matejko stawia tutaj diagnozę przyczyn upadku Polski, jakimi były: brak solidarności, wewnętrzne podziały polityczne, zdrada oraz egoizm polskiej szlachty.
Życie codzienne i kariery zawodowe aktorek tancerek wokalistek kabaretowych oraz cyrkówek nad wyraz interesowały mieszkańców Paryża przełomu wieków...
Powieść Jana Potockiego „Rękopis znaleziony w Saragossie” od dwóch stuleci elektryzuje czytelników. Chociaż za życia autora nie cieszyła się...
W XV wieku odkryto w Rzymie niezwykłą grotę pełną zadziwiających malowideł. Przedstawiały one połączenia ludzi i zwierząt i roślin. Motywy owe zaczęły być kopiowane...
Kraków to jedno z najważniejszych polskich miast. Przez długie wieki był stolicą naszego kraju miejscem zamieszkania króla. To tutaj znajduje się prastary...
Louis Vauxcelles francuski krytyk sztuki w czasie podziwiania wystawy obrazów miał krzyknąć iż widzi Donatella wśród bestii (Donatello był renesansowym rzeźbiarzem)....
Definicja i wyznaczniki gatunku Dramat romantyczny to typ dramatu charakterystyczny dla epoki romantyzmu. Odrzuca on klasyczną koncepcję tej odmiany literackiej wyrastając...
XIX wiek stanowił trudny okres dla Polaków. Kraj znajdował się pod zaborami a próby postań narodowych nie doprowadziły do odzyskania niepodległości. Jednak...
Kiedy Mały Książę opuścił swoją planetę w pierwszej kolejności odwiedził ciała niebieskie zlokalizowane najbliżej jego asteroidy B-612. Były to planety 325 326 327...
Zabicie drugiego człowieka we wszystkich kulturach uchodzi za doświadczenie ekstremalne. Nawet w okresach brutalnych i okrutnych odebranie życia uznawano za najgorszą zbrodnię...