Unikalne i sprawdzone teksty

Jan Matejko, Rejtan, upadek Polski – opis, interpretacja i analiza obrazu | wypracowanie

Dramatyczna scena ukazana przez Jana Matejkę na obrazie „Rejtan, upadek Polski”, rozgrywa się na Zamku Królewskim w Warszawie trzeciego dnia sejmu rozbiorowego, który ostatecznie doprowadził do I rozbioru Rzeczypospolitej. Gorliwy patriota, Tadeusz Rejtan, chcąc zapobiec katastrofie, zasłania wejście do sąsiedniej sali, z której, zza drzwi, wyłaniają się sylwetki rosyjskich żołnierzy. Rejtan leży na podłodze, rozdzierając poły koszuli i odsłaniając nagą pierś, którą jest skłonny nadstawić, jeśli będzie to konieczne, by Polskę przed rozbiorami uchronić.

Nad zdruzgotanym Rejtanem stoją trzy postaci znane z historii Polski jako zdrajcy narodowi. Ubrany na biało, w czarnym płaszczu i z błękitną szarfą na piersi, Szczęsny Potocki, z miną pozbawioną emocji wpatruje się w ziemię. Stojący obok niego, ubrany na czerwono Adam Łodzia Poniński, wyciągniętą ręką wskazuje Rejtanowi zebrane w sąsiedniej sali wojska rosyjskie, przybierając bardzo surowy wyraz twarzy. Na prawo od Ponińskiego schylony jest Franciszek Ksawery Branicki, który żywo gestykuluje, zasłaniając dłońmi twarz. Te trzy postacie stanowią symbol największej klęski Rzeczpospolitej, jaką był kosmopolityzm polskich szlachciców, którzy dla prywaty potrafili bez drgnienia powieki zdradzić ojczyznę, widząc w tym swój zysk.

Nie oni jedni byli jednak przyczyną upadku kraju. Do demoralizacji polskiej szlachty przyczyniła się polska kultura sarmacka, której przedstawicieli, Franciszka Salezego Potockiego oraz Karola Radziwiłła „Panie Kochanku”, widzimy na lewo, za przewróconym krzesłem. Szczególnie wymowna jest tu postać Potockiego, który idąc na oślep w przeciwnym kierunku do rozgrywających się zdarzeń, ze starczą siwizną na głowie, jest symbolem kresu sarmatyzmu polskiego.

Niepokojąca jest bezradna sylwetka króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, który stoi za Potockim, trzymając w ręku zegarek. Jego blada twarz i mętne spojrzenie znamionują, iż losy ojczyzny wcale nie są mu obojętne. Jednakże postawa rezygnacji pokazuje, jak bardzo słabym i bezsilnym władcą był Poniatowski, którego władza miała charakter zupełnie fasadowy. O wszelkich istotnych kwestiach związanych z Polską decydowała w owym czasie caryca Katarzyna II, której portret widzimy na ścianie w centrum obrazu, oraz zaprzyjaźnieni z nią polscy magnaci.

Tragizm sceny przedstawionej przez Matejkę spotęgowany jest poprzez nieład panujący w sali zamkowej, gdzie oberwane story zwisają z karnisza, a po podłodze rozrzucone są bezładnie różnego rodzaju przedmioty, przewrócone jest także krzesło. Z jednej strony mamy do czynienia z chaosem, z drugiej strony z logicznym wywodem na temat upadku Rzeczypospolitej, gdzie bezradny król stoi pomiędzy starymi sarmatami i najbardziej prorosyjskimi zdrajcami Polski i gdzie tylko nieliczne postaci prawdziwych patriotów stanowią nadzieję na odwrócenie losów pogrążonego kraju.

Rozwiń więcej
Jan Matejko, „Rejtan, upadek Polski”

Losowe tematy

Napisz list do kolegi zachęcający...

Drogi Mateuszu piszę do Ciebie ponieważ wiem że są wakacje i masz dużo czasu. A ja chciałbym zachęcić Cię do tego byś podczas ich trwania przeczytał jakąś ciekawą...

Kim chciałbym zostać w przyszłości?...

Jest wiele zawodów które mnie interesują istnieje wiele rzeczy które wydają mi się warte spróbowania. Jednak najbardziej chciałbym zostać nauczycielem....

Piekło Dantego – opis

Obraz Piekła w „Boskiej Komedii” Dantego jest bardzo wymowny i silnie alegoryczny. W toku narracji dowiadujemy się że Piekło powstało w momencie strącenia Lucyfera...

Impresjonizm w „Chłopach”

„Chłopi” Władysława Reymonta posiadają wiele cech impresjonistycznych. Impresjonizm to kierunek wywodzący się z malarstwa powstały w drugiej połowie XIX wieku....

Uczę się życia czytając –...

Ludzie mawiają często że trzeba wielu lat by nauczyć się czym jest życie. Starsi ludzie wspominają że prawdę o świecie poznali podczas wojny zaś wiele osób...

Teatr absurdu – cechy założenia...

Sformułowanie „teatr absurdu” zawdzięczamy angielskiemu badaczowi Martinowi Esslinowi. W eseju o takim tytule opublikowanym w 1960 roku wskazał wyróżniki...

Jaki powinien być idealny nauczyciel?...

Większość uczniów marzy o długich i słonecznych dniach wolnych od szkoły oraz… o idealnym nauczycielu. Jaki powinien on być czym powinien się odznaczać...

„Granica” jako powieść psychologiczna...

„Granica” Zofii Nałkowskiej jest powieścią o kompozycji retrospektywnej. Tragiczny koniec kariery obiecującego Zenona Ziembiewicza staje się w dziele punktem...

Czy istnieje recepta na szczęście?...

Poszukiwanie szczęścia to jedno z najważniejszych zadań stojących przed człowiekiem. Chyba każdy chciałbym prowadzić dobre i miłe życie – nie ma się więc co...