Premiera mało którego dzieła XX-wiecznej sztuki wywołała takie kontrowersje, jak prezentacja „Fontanny” Marcela Duchampa. Trudno się temu dziwić – w końcu w 1917 roku gust większej części publiczności był jeszcze dość konserwatywny. Zresztą nawet obecnie, kiedy jesteśmy oswojeni z nowinkami w sztuce, pierwsze zetknięcie z „Fontanną” może być szokujące – bowiem jest ona po prostu obróconym pod kątem 90 stopni pisuarem. Znajduje się na nim podpis „R. Mutt 1917” (1917 to rok stworzenia dzieła).
Początkowo „Fontanna” nie została dopuszczona do wystawienia, wkrótce zaś potem zaginęła. Pozostało po niej jedynie zdjęcie, a po kilkudziesięciu latach (od 1950 roku począwszy) rozpoczęto wykonywanie kopii pod nadzorem Duchampa – stworzono ich ostatecznie siedemnaście.
Interpretacja „Fontanny” jest zadaniem trudnym, być może niemożliwym. W końcu Duchamp związany był z ruchem dadaistów, promujących w sztuce antyintelektualizm i zerwanie z klasyczną estetyką. Można jednak zaproponować kilka możliwości zrozumienia dzieła. Według jednej „Fontanna” to intelektualne destrukcja sztuki, jako czegoś wzniosłego – skoro nawet pisuar może uchodzić za dzieło, to sama sztuka traci sens. Bardziej jednak prawdopodobne, że artyście chodziło o coś innego – o podkreślenie, że wszystko może być sztuką, że każdy przedmiot może zostać uwznioślony, bowiem już zawiera w sobie tę wzniosłość, tylko ukrytą (rolą artysty staje jej podkreślenie, wyciągniecie na światło dzienne). Podział na strefy artystycznego sacrum i nieartystycznego profanum jest niejasny i łatwy do przekroczenia.
Wreszcie Duchamp mógł zwracać uwagę na podobieństwo pewnych form w dziejach ludzkości – formy te objawiają się w różny sposób: to co kiedyś było kształtem kapliczki, fontanny, czy elementem dekoracyjnym, dzisiaj może być przedmiotem służącym zaspokajaniu potrzeb fizjologicznych.
Dzieło Duchampa stanowiło – nie ma co do tego wątpliwości – początek popularnego trendu w sztuce, polegającego na uwznioślaniu przedmiotów codziennego użytku.
Jedną z najważniejszych płaszczyzn ideowych powieści „Nad Niemnem” jest etos pracy. Praca stanowi tu bowiem wzorzec kulturowy usankcjonowany przez tradycję i...
Tomasz Judym jest bohaterem powieści Stefana Żeromskiego „Ludzie bezdomni”. Powieść została opublikowana w roku 1900 w okresie gdy rozkwitały w Polsce ideały...
Stare przysłowie mówi że „człowiek bez ojczyzny jest jak drzewo bez korzeni”. Niektórzy twierdzą że w dzisiejszych czasach maksyma ta staje się...
Moja droga z domu do szkoły jest długa i wiedzie przez całe miasto. Część z niej muszę przejść pieszo a część pokonuje autobusem. Obok mojego domu skręcam w alejkę....
Słowo „satyra” bardzo często pojawia się w prasie i telewizji. Przywykliśmy do niego tak bardzo że często sami nie zastanawiamy się jakie są cechy satyry...
Wielki włoski intelektualista Umberto Eco stwierdził że kto czyta książki żyje podwójnie. Uważam że ten profesor a przy tym wspaniały pisarz (autor „Imienia...
Juliusz Verne to według mnie jeden z najciekawszych pisarzy jacy żyli w XIX wieku! Była to epoka obfitująca w wielkich literatów – wtedy tworzyli Henryk Sienkiewicz...
W historii polskiej kultury Stanisław Ignacy Witkiewicz zapisał się nie tylko jako wybitny twórca ale także jako autor jednej z najciekawszych i najbardziej nietypowych...
Jeszcze do czasów po II wojnie światowej Polska była krajem rolniczym – większość społeczeństwa pracowała na roli. Temat życia na wsi pojawiał się więc...