Unikalne i sprawdzone teksty

Michał Anioł, Sąd ostateczny – opis, interpretacja i analiza | wypracowanie

„Sąd ostateczny” Michała Anioła to jedno z najbardziej spektakularnych i rozpoznawalnych dzieł ukazujących wizję ostatnich chwil naszego świata. Co ciekawe, papież Klemens VII początkowo zamówił fresk przedstawiający zmartwychwstanie, lecz jego następca – Paweł III – uznał, że powtórne przyjście Chrystusa będzie tematem bardziej odpowiednim. Dzieło ozdabiające Kaplicę Sykstyńską powstawało przez siedem lat (1534 – 1541), a efekt okazał się oszałamiający – malunek o rozmiarach 17 x 13,3 metrów do dzisiaj cieszy się wielką sławą, a każdego dnia oglądają go rzesze turystów.

Opis

Monumentalne dzieło Michała Anioła łączy w sobie wertykalną zasadę kompozycji (ruch odbywa się w kierunku górnym) z horyzontalną. Ziemia, na której rozgrywają się wydarzenia towarzyszące sądowi, podzielona została na dwie części. Z lewej strony aniołowie unoszą ludzkie dusze, a z prawej znajduje się łódź przewożąca potępionych. Następnie są oni spychani z niej do ognistej czeluści, jaka znajduje się w prawym dolnym rogu.

W wyższej partii, na środku dzieła, umiejscowiona jest grupa aniołów obwieszczających ponowne przyjście Chrystusa za pomocą olbrzymich trąb. Z lewej strony ukazane są dusze zmierzające w stronę Zbawiciela, zaś z prawej trwa starcie walka między podążającymi w górę a strącającymi je w otchłań.

Powyżej, w centralnej części, umieszczony został Jezus. Ukazany jest on w dynamicznej pozie – lewą rękę unosi do góry, prawą trzyma na wysokości brzucha. Jego ciało jest umięśnione, okrywa je tylko liliowa szata. Obok Zbawiciela dostrzec można wiele kłębiących się postaci. Najbliżej znajduje się Maryja (z lewej strony), obok niej święty Józef, św. Jan Chrzciciel, Elżbieta i Zachariasz oraz grono postaci starotestamentowych (m. in. Abraham i Sara). Z kolei z prawej strony dostrzec można św. Piotra, apostołów, Marię Magdalenę. U stóp Jezusa przedstawieni zostali święty Wawrzyniec i święty Bartłomiej. Szczególna lokalizacja tych postaci tłumaczona jest przez ich symbolikę. Pierwszy z nich najprawdopodobniej odnosi się do mecenasa artysty, natomiast drugi to patron rzemieślników. Co ciekawe, trzyma on w ręce własną skórę, której Michał Anioł nadał swe rysy.

Na samym szczycie dzieła, w dwóch częściach zwanych lunetami, znajdują się aniołowie trzymający symbole męki Chrystusa – krzyż, koronę cierniową, włócznię oraz słup (Jezus był przy nim biczowany).

Kompozycja dzieła jest niezwykle dynamiczna, ukazuje ono wiele postaci w różnorodnych pozach. Kolorystyka jest jasna, wyrazista. Dominują tutaj odcienie błękitu oraz bieli, chociaż najniższa partia dzieła (przedstawiająca Ziemię) przedstawiona została w barwach ciemnych.

Interpretacja

Przedstawiający scenę sądu ostatecznego fresk Michała Anioła jest dziełem szczególnym, jedynym w swoim rodzaju. Decydują o tym nie tyle jego rozmiary i ogrom pracy, jaki artysta włożył w jego ukończenie, ale także sam sposób ukazania ostatnich chwil świata oraz związane z nim „komentarze” artysty. Wybitny rzeźbiarz umieścił w malunku wiele aluzji do ówczesnej sytuacji polityczno – artystycznej. W sferze piekielnej umieszczony został Girolamo Savonarola – florencki zakonnik i reformator polityczno – religijny, na którego nałożono ekskomunikę, oraz Biagio da Cesena – papieski zarządca. Twarz świętego Bartłomieja jest obliczem Pietra Aretina – przyjaciela artysty, który krytykowany był przez Kościół za swe zbyt odważne grafiki. W niebie znaleźli się też Żydzi, co było sprzeczne z ówczesną nauką Kościoła. Dostrzec można także postać Vittorii Colonny – poetki i przyjaciółki Juana de Valdesa (jeden z prekursorów włoskiej reformacji). Michał Anioł dokonał więc samodzielnego sądu, często stojącego w opozycji do oficjalnych nauk duchownych, używając w tym celu starannie wypracowanego kodu symboli.

Drugą szczególną właściwością fresku jest przedstawienie sceny Biblijnej w sposób nawiązujący do sztuki hellenistycznej. Postaci są dobrze zbudowane, proporcjonalne i nagie, a aniołowie nie posiadają skrzydeł. W dolnej części pojawia się nawet Charon przewożący ludzi swą łodzią, a królem sfery piekielnej jest Minas (postać z oślimi uszami).

Chociaż następca Pawła III – Paweł IV – uznał dzieło Michała Anioła za gorszące (głownie ze względu na nagość postaci) i domagał daleko idących zmian we fresku, ze względu na jego nieopisaną wartość artystyczną, zgodził się jedynie na domalowanie strojów i zamaskowanie nagości, co wykonane zostało jeszcze za życia wybitnego rzeźbiarza (lecz nie przez niego samego).

Rozwiń więcej
Michał Anioł - "Sąd ostateczny"

Losowe tematy

Etos pracy w „Nad Niemnem”

Jedną z najważniejszych płaszczyzn ideowych powieści „Nad Niemnem” jest etos pracy. Praca stanowi tu bowiem wzorzec kulturowy usankcjonowany przez tradycję i...

Tomasz Judym jako pozytywista

Tomasz Judym jest bohaterem powieści Stefana Żeromskiego „Ludzie bezdomni”. Powieść została opublikowana w roku 1900 w okresie gdy rozkwitały w Polsce ideały...

„Człowiek bez ojczyzny jest jak...

Stare przysłowie mówi że „człowiek bez ojczyzny jest jak drzewo bez korzeni”. Niektórzy twierdzą że w dzisiejszych czasach maksyma ta staje się...

Opis mojej drogi z domu do szkoły...

Moja droga z domu do szkoły jest długa i wiedzie przez całe miasto. Część z niej muszę przejść pieszo a część pokonuje autobusem. Obok mojego domu skręcam w alejkę....

Satyra – definicja i wyznaczniki...

Słowo „satyra” bardzo często pojawia się w prasie i telewizji. Przywykliśmy do niego tak bardzo że często sami nie zastanawiamy się jakie są cechy satyry...

„Kto czyta książki żyje podwójnie”...

Wielki włoski intelektualista Umberto Eco stwierdził że kto czyta książki żyje podwójnie. Uważam że ten profesor a przy tym wspaniały pisarz (autor „Imienia...

Recenzja książki „W 80 dni dookoła...

Juliusz Verne to według mnie jeden z najciekawszych pisarzy jacy żyli w XIX wieku! Była to epoka obfitująca w wielkich literatów – wtedy tworzyli Henryk Sienkiewicz...

Teoria Czystej Formy

W historii polskiej kultury Stanisław Ignacy Witkiewicz zapisał się nie tylko jako wybitny twórca ale także jako autor jednej z najciekawszych i najbardziej nietypowych...

Jaki obraz wsi i jej mieszkańców...

Jeszcze do czasów po II wojnie światowej Polska była krajem rolniczym – większość społeczeństwa pracowała na roli. Temat życia na wsi pojawiał się więc...