Miłość stanowi jedno z najsilniejszych uczuć, jakich doświadczyć może człowiek. Skłania do poświęcenia zdrowia, a nawet życia dla dobra ukochanej osoby. Inspiruje do dokonywania rzeczy, wydawałoby się, nadludzkich. Nie ma się więc co dziwić, że stanowi niezwykłe natchnienie dla pisarzy. Literatura zmienia się w ciągu wieków – pojawiają się nowe formy literackie, inne tracą popularność. Raz ceni się bardziej ozdobny styl, to znowu większy nacisk kładzie się na jego prostotę. Ale owo natchnienie, jakim jest dla autorów miłość, wydaje się czymś niezmiennym we wszystkich epokach.
Wręcz synonimem zakochanego poety stał się autor „Boskiej Komedii” Dante Alighieri. Nigdy nie udało mu się zjednoczyć z ukochaną Beatrycze, którą widział tylko kilka razy w życiu. A jednak owo czyste uczucie wywarło na niego olbrzymi wpływ – uwiecznił on zmarłą przedwcześnie (w wieku 24 lat) Beatrycze Portinari na kartach swojego słynnego poematu. Stała się ona przewodniczką po niebie, symbolem mądrości i cnoty i jedną z najlepiej rozpoznawalnych postaci europejskiej kultury. Po ponad siedmiu wiekach ciągle budzi zadumę fakt, iż uczucie młodego poety do właściwie nieznanej kobiety było tak mocne, a także moc twórczości, która potrafi obdarować nieśmiertelnością.
Tym, czym pamięć o miłości Dantego dla europejskiej kultury, tym dla kultury polskiej jest wspomnienie o uczuciu łączącym Adama Mickiewicza z Marylą Wereszczakówną. Ów nieszczęśliwy romans zostawił trwały ślad w twórczości naszego najwybitniejszego poety – jego echa odnaleźć można w pojedynczych wierszach, a także w IV części „Dziadów”. Wydaje się, że ta miłość na zawsze naznaczyła Mickiewicza swego rodzaju goryczą, a przynajmniej poczuciem niespełnienia. Młody i ubogi poeta nie miał szans na małżeństwo z zamożną szlachcianką i musiał przerwać ich związek.
Oczywiście nie oznacza to, iż mógł on usłuchać rozkazu precz z pamięci („Do M***”).
Tak w każdym miejscu i o każdej dobie,
Gdziem z tobą płakał, gdziem się z tobą bawił,
Wszędzie i zawsze będę ja przy tobie,
Bom wszędzie cząstkę mej duszy zostawił.
- mówią jedne najsłynniejszych strof jego autorstwa. Można się też zastanowić, czy również opis tragicznej miłości Jacka Soplicy, niespełnionej z powodu ograniczeń społecznych, nie jest oparty na własnych przeżyciach Mickiewicza. Oczywiście poeta nie zabił osób odpowiedzialnych za swe nieszczęście, jak to uczynił wykreowany przez niego bohater. Niemniej uczucie musiało być równie mocne, skoro owo rozgoryczenie znalazło (jeśli mam rację) wyraz w „Panu Tadeuszu”, spisanym kilkanaście lat po końcu romansu z Marylą.
Miłość przez stulecia była i jest natchnieniem pisarzy i poetów. Przykładem twórczość Dantego Alighieri i Adama Mickiewicza, którzy uwiecznili obiekty swych nieszczęśliwych miłości. Być może owa nieszczęśliwość jest sekretem wielkości tych dzieł – bowiem skoro gorące uczucie nie mogło zostać zrealizowane w życiu, musiało zostać niejako podsumowane w literaturze. A uwiecznienie takich miłości mogło mieć wyłącznie formę arcydzieł.
„Chłopów” Władysława Reymonta można nazwać epopeją wsi ponieważ ukazują drobiazgowy i sugestywny obraz tej warstwy społecznej. Reymont posługując...
Premiera mało którego dzieła XX-wiecznej sztuki wywołała takie kontrowersje jak prezentacja „Fontanny” Marcela Duchampa. Trudno się temu dziwić –...
Kochany Mikołaju Jak się czujesz? Czy gardło boli Cię nadal tak bardzo? Mam nadzieję że jest już lepiej. Piszę do Ciebie by opowiedzieć co wydarzyło się ostatnio w...
Wiersz zatytułowany „Testament mój” napisał Juliusz Słowacki na przełomie lat 1839 - 1840 będąc w tym czasie w Paryżu. Dzieło odbija nastrój...
„Rozłączenie” napisał Słowacki 20 lipca 1835 r. będąc nad szwajcarskim jeziorem Leman (czyli Jeziorem Genewskim). Liryczny krajobraz wywołał w poecie podniosły...
Szanowni Państwo chciałem dzisiaj poruszyć pewne zagadnienie moralne. Wybitny komediopisarz francuski Molier zawarł w dramacie „Świętoszek” celną uwagę. Mianowicie...
Marek Edelman jest bohaterem książkowego reportażu Hanny Krall „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Zazwyczaj kojarzymy go z jego rolą w czasie wojny – był...
Tadeusz Różewicz urodził się w 1921 roku i jest to data niezwykle istotna dla zrozumienia jego twórczości. W końcu młodość autora przypadła na czasy II...
Gdy mowa o związkach literatury polskiej z miastami chyba najbardziej wybija się Warszawa. Bodaj żadne inne miasto naszej ojczyzny nie bywało tak często opisywane w powieściach...