Miłość należy do najsilniejszych uczuć rządzących ludźmi. Nie należy się więc dziwić, że jest ona także tematem najczęściej pojawiającym się w literaturze. Artyści i filozofowie analizowali różne rodzaje miłości, zadając pytanie o jej sens i wartość, jaką wnosi do naszego życia. Niektórzy powątpiewali w potrzebę miłości albo podchodzili do niej z rezerwą. Wreszcie doceniali pewne odmiany miłości, inne zaś traktowali z niechęcią.
Jednym z najsłynniejszych fragmentów literackich poświęconych temu uczuciu jest fragment „Listu do Koryntian" świętego Pawła, znany także jako „Hymn o miłości”. Apostoł Narodów deklaruje tam:
Gdybym mówił językami ludzi i aniołów,
a miłości bym nie miał,
stałbym się jak miedź brzęcząca
albo cymbał brzmiący.
Gdybym też miał dar prorokowania
i znał wszystkie tajemnice,
i posiadał wszelką wiedzę,
i wszelką [możliwą] wiarę, tak iżbym góry przenosił.
a miłości bym nie miał,
byłbym niczym.
Paweł wprost deklaruje, że ze wszystkich cnót (wiara, nadzieja, miłość), najpotężniejszą jest miłość. Można odczytać z jego słów, że to ona czyni nas prawdziwymi ludźmi i dziećmi bożymi. Trzeba wszakże pamiętać, że święty nie ma na myśli miłości erotycznej, między kobietą a mężczyzną – tę ceni dużo mniej i przedkłada nad nią życie w celibacie. Pisał on: Uważam, że najlepiej jest się nie żenić. Ale ze względu na niebezpieczeństwo rozwiązłości seksualnej niech każdy mężczyzna ma żonę, a kobieta – męża.
Zdecydowanym krytykiem świętego Pawła był Fryderyk Nietzsche, XIX-wieczny filozof niemiecki. Sądził on, iż chrześcijaństwo, z jego współczuciem dla słabszych, uczyniło ludzi słabymi (traktat „Antychryst”). Nietzsche sławił cechy takie jak odwaga, bezlitosność i wola walki. Trzeba jednak pamiętać, że koncepcje filozofa wywarły głęboki wpływ na ruch narodowo-socjalistyczny (hitleryzm) i mogły przyczynić się do niemieckich zbrodni w czasie II wojny światowej.
Koszmar wojny lat 1939-1945 przywołuje w wierszu „Dwie krople” Zbigniew Herbert. Poeta ten w swoich dziełach poświęcił wiele miejsca rozważaniom na temat cywilizacji, sztuki i kultury – miłość pojawiała się w nich stosunkowo rzadko. Ale właśnie ona stanowi odpowiedź na sytuację ekstremalną, taką jak wojna.
Lasy płonęły —
a oni
na szyjach splatali ręce
jak bukiety róż
[…]
Gdy było bardzo źle
skakali w oczy naprzeciw
i zamykali je mocno
tak mocno że nie poczuli ognia
który dochodził do rzęs
Miłość nie przynosi ocalenia. Z wiersza wyczytać można, iż opisywani zakochani nie przetrwali apokalipsy wojny (do końca byli mężni/do końca byli wierni). Ale miłość umożliwiła im godne przeżycie ostatnich dni w czasach, gdy wszystkie wartości stawały pod znakiem zapytania.
Miłość uchodzi w literaturze za uczucie, które czyni nas lepszymi, umożliwia nam znoszenie cierpienia. Bez miłości nie jesteśmy w stanie realizować w pełni naszego człowieczeństwa. Równocześnie przykład myśli Nietzschego i jej recepcji pokazuje, że rezygnacja z miłości bliźniego (caritas) może prowadzić do fatalnych konsekwencji i zbrodni.
Moje wakacje były naprawdę wspaniałe. W tym roku miałem okazje z moimi rodzicami zwiedzić Turcję. Podczas naszych wakacji przeżyłem niesamowite rzeczy. Przede wszystkim...
Liberalizm to nurt polityczny (ideologia) kładący szczególny nacisk na wolność polityczną i gospodarczą. Historycy idei doszukują się korzeni liberalizmu już...
„Stańczyk” to jeden z tych obrazów Jana Matejki który poświęcony jest przyczynom upadku Rzeczypospolitej. Królewski błazen zasiadający na...
Definicja Agnostycyzm to nazwa poglądu która pochodzi od greckiego słowa oznaczającego „niepoznawalny”. Osoby wyznające agnostycyzm negują możliwość...
Wiele osób skarży się że w dzisiejszym świecie coraz bardziej rozpowszechnioną postawą jest egoizm. W czasach nieustannego „wyścigu szczurów”...
Terminem „nowa fala” określa się wiele wydarzeń ze świata światowej kultury jakie miały miejsce w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku....
Tragiczny koniec tak dobrze zapowiadającej się kariery Zenona Ziembiewicza stał się szeroko komentowanym tematem w pewnym niewielkim miasteczku. O niedawnych wydarzeniach...
„Dywizjon 303” Arkadego Fiedlera można nazwać zbiorem literackich reportaży. Przynależność do literatury faktu jest tu związana przede wszystkim z autentycznością...
Akwarela Jana Matejki pochodzi z 1862 roku. Inspirowana jest oczywiście cyklem „Treny” Jana Kochanowskiego i zawiera wiele bezpośrednich odniesień do niego. Obraz...