Unikalne i sprawdzone teksty

Motyw przyrody w literaturze i sztuce | wypracowanie

Motyw przyrody to jeden z najbardziej zróżnicowanych, a zarazem pełniących odmienne funkcje motywów, które wykorzystywane były przez różne epoki. Już w pierwszych tekstach uznawanych za podwaliny kultury kręgu europejskiego widoczna była niezwykła rola przypisywana naturze. Przyroda przedstawiona była jako rajska, a utrata takich warunków była niezwykle bolesną dla praojców ludzkości. Takie postrzeganie widoczne jest na przykład w dziełach przedstawiających wygnanie z raju. Natura w mitologi greckiej zyskuje niezwykłe funkcje, a podległa jest bogom. Zwierzęta mogą stać się egzekutorami boskiej woli, a otoczenie potęgować karę, która staje się udziałem niepokornych bohaterów – tak jak było w przypadku Prometeusza.

W późniejszych wiekach motyw przyrody był równie chętnie wykorzystywanym. Często stanowił on tło dla wydarzeń, pokazywał ich zmienność. Renesans zainteresował się przyrodą po raz kolejny, pokazując jej oblicze w lekki sposób – chociażby we fraszce „Na lipę”. Przyroda zyskała także nowy wymiar. Kojarzona zaczęła być z wsią, z warunkami na niej panującymi. Zainteresowanie tego typu wizją przyrody widoczne będzie również w okresie Młodej Polski, kiedy zapanowała chłopomania. Takiego przedstawienia przyrody dokonuje także Józef Chełmoński na swoich obrazach.

Przyroda bywała także ważnym elementem fabuły i częścią, która współuczestniczyła w wydarzeniach groźnych czy tajemniczych. Tego typu przedstawienia dokonują romantycy, którzy nadają nowy wymiar przyrodzie. Tajemnicza, nieokiełznana, niepojęta. Staje się ważnym elementem ballady zatytułowanej: „Świteź”, bohaterką wydarzeń w „Lilijach” i współodpowiedzialną za atmosferę grozy w utworze „To lubię” Adama Mickiewicza. Także i Goethe oddał jej niezwykłą rolę w balladzie zatytułowanej „Król Olch”.

Przyroda i jej obraz może stać się także zalążkiem do kontemplacji. To także sposób, w którym przedstawiali ją romantycy. Zarówno w literaturze, jak i na obrazach Caspara Davida Friedricha widoczne jest podejście do przyrody jako do czegoś niezwykłego, co skłania człowieka do refleksji.

Inne przedstawienie przyrody stanowi ukazanie jej wersji, która modyfikowana jest przez człowieka – ogród to motyw, który pojawia się między innymi na obrazie Aleksandra Gierymskiego zatytułowanym „W altanie”.

Przyroda to jeden z najczęściej pojawiających się i najbardziej zróżnicowanych motywów. Może ona zachwycać – co oddali malarze impresjonistyczni, ale może też stanowić źrodło premyśleń i tło do niezwykłych, budzących strach wydarzeń.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Funkcja mitu szklanych domów w...

W czasie podróży z Baku do Moskwy Seweryn Baryka opowiadał synowi jak wygląda Polska którą odwiedził w czasie wojny. Zgodnie z jego słowami na kształtowanie...

Motywy działania Kreona i Antygony...

Wartości w życiu człowieka można definiować jako coś co jest dla niego ważne coś co go obchodzi i decyduje o jego działaniach. Wartości mają zatem wymiar egzystencjalny...

Wizerunek Żyda w literaturze XIX...

Historia Żydów naznaczona jest wielką dwuznacznością. Z jednej strony naród ów wydał niezliczone zastępy wybitnych artystów naukowców...

Fowizm – definicja założenia...

Louis Vauxcelles francuski krytyk sztuki w czasie podziwiania wystawy obrazów miał krzyknąć iż widzi Donatella wśród bestii (Donatello był renesansowym rzeźbiarzem)....

Postawa narodu polskiego wobec najazdu...

Sytuacja polityczna Rzeczpospolitej w drugiej połowie XVII stulecia nie była łatwa. Od wschodu kraj nękały oddziały rosyjskie na południowym wschodzie niepokoje wywoływali...

Symbolizm i realizm w „Tajemniczym...

Powieść „Tajemniczy Ogród” to nie tylko opowiadanie ukazujące dzieje zagubionych dzieci które zaczyna łączyć przyjaźń oraz wspólny cel...

Rodzaje komizmu w utworach Moliera...

Molier uchodzi za jednego z najwybitniejszych komediopisarzy w dziejach literatury. Jak nikt inny potrafił wyśmiać przywary dziwactwa i grzeszki swoich współczesnych....

Czy potrzebna jest nam pamięć...

Historia to nie tylko daty zapisane w szkolnych podręcznikach. Każdy czytelnik gazet czy portali internetowych może zauważyć że spory o znaczenie historii nie zanikają....

„Młodzi” i „starzy” czyli...

Konflikt pokoleń jest czymś co w mniej lub bardziej wyraźnej formie ma miejsce od stuleci. Stary król powoli szykuje się na śmierć a dworacy skupiają się wokół...