Unikalne i sprawdzone teksty

Neoromantyzm – charakterystyka, cechy, przedstawiciele | wypracowanie

Charakterystyka

Neoromantyzm to pojęcie stosowane do określenia tendencji i prądów nawiązujących do epoki romantyzmu, jakie obecne były w literaturze polskiej od lat 80 XIX stulecia. Odwoływał się on nie tylko do charakterystycznych dla rodzimej epoki wartości patriotycznych, ale także manifestujących się w ogólnoeuropejskiej sztuce nurtów głoszących indywidualizm, pesymizm, idealizm, irracjonalizm (transcendentność), subiektywizm.

Kierunek ten z jednej strony głosił wyższość artysty (jednostki wybitnej) nad ogółem społeczeństwa (zwanych filistrami, czyli ludźmi pozbawionymi ambicji) i wprowadzał swoisty kult sztuki, a z drugiej prezentował idee narodowe w sposób charakterystyczny dla romantyzmu, traktując je jako uniwersalne i godne poważania. Wyraźnie zaznacza się więc opozycja między poprzedzającym tę epokę pozytywizmem a następującym po nim prądem umysłowym, co uwidacznia się w gwałtownym odejściu od naukowego sposobu postrzegania świata.

Cechy

Epoka określana często neoromantyzmem to czas ponownego odkrycia poezji okresu o cezurze 1822 – 1863. Największą popularnością cieszyli się: Słowacki – patron duchowy indywidualizmu i mistycyzmu (szczególne uznanie zyskały jego dzieła mistyczne – „Król Duch”, „Sen srebrny Salomei”, „Genezis z Ducha” itp.), Mickiewicz (kojarzony przede wszystkim z ideami narodowowyzwoleńczymi), Norwid.

Idee charakterystyczne dla romantyzmu zostały owocnie przeszczepione na nowy grunt. Głoszono pełną swobodę artystyczną, powróciła fascynacja ludowością, na fundamencie ówczesnej filozofii ponownie zakwitł intuicjonizm (Bergson) oraz wykiełkował dekadentyzm (Schopenhauer; sam dekadentyzm to pojęcie nowe, lecz widoczne są jego związki z romantycznym pesymizmem). Artyście na nowo przypisano cechy szczególne, jeszcze raz zwrócono się w stronę irracjonalizmu, eksplorując przestrzenie niezbadane, zagadkowe. Nie zapomniano także o ojczyźnie, poszukując nowych, bardziej wyrazistych niż pozytywistyczne sposobów wyrażania tej idei.

Pierwszy, bardziej uniwersalny nurt myślowy obecny w neoromantyzmie posługiwał się przede wszystkim poezją, prozą poetycką, powieścią i dramatem. Z kolei drugi – patriotyczny manifestował się głównie w dramatach historycznych.

Przedstawiciele

Najwybitniejszym przedstawicielem neoromantyzmu był Stanisław Wyspiański. Jego dramaty – „Wesele”, „Wyzwolenie”, „Noc listopadowa”, „Warszawianka” – wyraźnie nawiązywały do romantyzmu, podejmując tematykę patriotyczną, wprowadzając motywy transcendentne i stanowiąc swoiste rozliczenie z historyczną lekcją miłości ojczyzny. Wśród przedstawicieli nurtu określanego jako bardziej uniwersalny, mniej hermetyczny wymienić można Przybyszewskiego, który obficie nawiązywał do Słowackiego.

Sam termin „neoromantyzm” zawdzięczany jest Wilhelmowi Feldmanowi i Edwardowi Porębowiczowi. Chociaż postulowano jego stosowanie do określania całej epoki datowanej na okres 1880 – 1918, wielu badaczy i krytyków odrzuciło ten pomysł, uważając, iż będzie to określenie zbyt jednoznaczne, wskazujące na wyłącznie romantyczne korzenie Młodej Polski.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Napisz list do kolegi zachęcający...

Drogi Mateuszu piszę do Ciebie ponieważ wiem że są wakacje i masz dużo czasu. A ja chciałbym zachęcić Cię do tego byś podczas ich trwania przeczytał jakąś ciekawą...

Obraz szkoły w „Ferdydurke”...

Józio - główny bohater i narrator „Ferdydurke” - obudził się o dziwnej porze. Początkowo miał wrażenie że musi pędzić na dworzec. Dopiero po...

Ekspresjonizm w „Ludziach bezdomnych”...

Ekspresjonizm należał do popularnych kierunków w literaturze i sztuce na przełomie XIX i XX wieku. Przykładał on dużą wagę do wyrażania uczuć „mocnego”...

Czy we współczesnym świecie można...

W naszych wyobrażeniach rycerze często funkcjonują jako wielcy niezwykle silni mężczyźni którzy w lśniących zbrojach mkną na cudnych rumakach. Zazwyczaj pojawiają...

Jakimi gospodarzami świata okazali...

W „Księdze rodzaju” Bóg zalecił ludziom by czynili sobie ziemią poddaną. Dzisiaj możemy się zastanowić czy człowiek podołał odpowiednio temu zadaniu....

Epitet – co to jest epitet? Przykłady...

DefinicjaEpitet to środek stylistyczny którego głównym zadaniem jest określanie opisywanie słowa z którym w parze występuje. Może ono być zarówno...

Powieść epistolarna – definicja...

Definicja i wyznaczniki Powieść epistolarna to odmiana powieści która jest niezwykła przede wszystkim przez swoją budowę. Jak sama nazwa wskazuje jest to powieść...

Czy kara musi być zawsze następstwem...

Pytanie czy kara zawsze musi być następstwem winy to pytanie które można rozważać na kilku płaszczyznach. Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na fakt różnego...

Uzasadnij tezę że nie ma zbrodni...

Kwestia zbrodni i kary należy do najważniejszych i najczęstszych tematów literatury światowej. Dylematy i problemy z nią związane opisywał między innymi Fiodor...