Unikalne i sprawdzone teksty

„O doktorze Hiszpanie” i „Pijaństwo” – ujęcie motywu biesiady. Analiza porównawcza utworów | wypracowanie

Uczty i biesiady zawsze stanowiły ważny motyw w kulturze i literaturze – w samym Piśmie Świętym pojawia się motyw ucztowania przed Bogiem (Wj 18,12). Rzecz to zupełnie zrozumiała, w końcu wspólne, wystawne spożywanie napojów i jedzenia dawało możliwość zbliżenia się do innych ludzi, pochwalenia się bogactwem, a także świętowania ważnych wydarzeń. A potrzeba świętowania wydaje się leżeć w samej naturze człowieka.

Również literatura staropolska bogata jest w obecność tego motywu. Jako przykład przytoczyć można fraszkę Jana Kochanowskiego „O doktorze Hiszpanie” oraz „Pijaństwo” Ignacego Krasickiego.

W utworze Kochanowskiego przedstawiony zostaje tytułowy uczony, pochodzący z zagranicy, które postanawia udać się na spoczynek. Jednak kompani nie chcą pozwolić mu na sen i udają się do jego pokoju. Wyłamują drzwi i zachęcają doktora do wypicia toastu. Jedna nie wadzi, wyjaśniają przyjaciele, podając mu szklanicę. Jednak od jednej przeszło aż więc od dziewiąci. Doktor podsumowuje:

Trudny […] mój rząd z tymi pany:
Szedłem spać trzeźwo, a wstanę pijany.

Podobną sytuację przedstawia satyra „Pijaństwo”, pióra biskupa Krasickiego.Utwór ma formę rozmowy dwóch przyjaciół. Jeden z nich ledwo chodzi i żali się, iż mu dokucza ból głowy okrutny. Dalej wyjaśnia, skąd ten stan. Na początek świętował imieniny żony i upił się, bo dzień ten obchodzony/Musiał być uroczyście. Następnego dnia wstał w południe i zaczął podpijać, by pozbyć się mdłości po wczorajszym pijaństwie. W tym czasie na obiad przybyli goście.

Pan Wojciech, co się bardzo niestrawności boi,
Po szynce, cośmy jedli, trochę wina radzi:
Kieliszek jeden, drugi zdrowiu nie zawadzi.
A zwłaszcza kiedy wino wytrawione, czyste.

Na jednej butelce się nie kończy, a pochłonięci rozmową szlachcice:

Trzeciej, czwartej i piątej aniśmy postrzegli.
Poszła szósta i siódma, za nimi dziesiąta.

Po takiej ilości wybitego trunku rozmowa stała się bardziej emocjonująca, doszło do rękoczynów i bohater został uderzony butelką – stąd guzy. Rozmówca prawi mu kazanie dotyczące szkodliwości nadużywania alkoholu. Zbolały szlachci słucha grzecznie, po czym udaje się napić wódki.

Oba utwory przedstawiają podobną atmosferę biesiady – radość z przebywania w towarzystwie wesołych przyjaciół, emocje związane z konsumpcją kolejnych butelek, a także brak umiaru wśród ucztujących. Kochanowski przedstawia tego typu zabawy, jako może i męczące, ale w gruncie dobrotliwe. Natomiast Krasicki ukazuje nieumiarkowanie w rozrywkach jako problem państwa. Szlachta trawi czas i pieniądze na, mówiąc dzisiejszym językiem, imprezy, zamiast zainwestować je w rozwój gospodarczy i polityczny kraju. W utworze poety-biskupa dostrzec można oświeceniowy dydaktyzm i napomnienia natury moralnej.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Napisz list do kolegi zachęcający...

Drogi Mateuszu piszę do Ciebie ponieważ wiem że są wakacje i masz dużo czasu. A ja chciałbym zachęcić Cię do tego byś podczas ich trwania przeczytał jakąś ciekawą...

Obraz szkoły w „Ferdydurke”...

Józio - główny bohater i narrator „Ferdydurke” - obudził się o dziwnej porze. Początkowo miał wrażenie że musi pędzić na dworzec. Dopiero po...

Ekspresjonizm w „Ludziach bezdomnych”...

Ekspresjonizm należał do popularnych kierunków w literaturze i sztuce na przełomie XIX i XX wieku. Przykładał on dużą wagę do wyrażania uczuć „mocnego”...

Czy we współczesnym świecie można...

W naszych wyobrażeniach rycerze często funkcjonują jako wielcy niezwykle silni mężczyźni którzy w lśniących zbrojach mkną na cudnych rumakach. Zazwyczaj pojawiają...

Jakimi gospodarzami świata okazali...

W „Księdze rodzaju” Bóg zalecił ludziom by czynili sobie ziemią poddaną. Dzisiaj możemy się zastanowić czy człowiek podołał odpowiednio temu zadaniu....

Epitet – co to jest epitet? Przykłady...

DefinicjaEpitet to środek stylistyczny którego głównym zadaniem jest określanie opisywanie słowa z którym w parze występuje. Może ono być zarówno...

Powieść epistolarna – definicja...

Definicja i wyznaczniki Powieść epistolarna to odmiana powieści która jest niezwykła przede wszystkim przez swoją budowę. Jak sama nazwa wskazuje jest to powieść...

Czy kara musi być zawsze następstwem...

Pytanie czy kara zawsze musi być następstwem winy to pytanie które można rozważać na kilku płaszczyznach. Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na fakt różnego...

Uzasadnij tezę że nie ma zbrodni...

Kwestia zbrodni i kary należy do najważniejszych i najczęstszych tematów literatury światowej. Dylematy i problemy z nią związane opisywał między innymi Fiodor...