W wielu filmach i powieściach pojawia się krajobraz wojenny. Właściwie każdy z nas zetknął się z tego typu kinem, a także widział fotografie, wykonane przez słynnych korespondentów. Wiele osób grało również w popularne historyczne gry komputerowe, gdzie również można kontemplować pejzaż krajów, ogarniętych wojną.
Zapewne najbardziej znanym konfliktem pozostaje druga wojna światowa. Kiedy mowa o krajobrazie wojennym, większość z nas przypomina sobie dzieła dotyczące właśnie walk z Hitlerem. Jednak szczególnie wstrząsające dla mnie są obrazy pochodzące z nieco wcześniejszego okresu, mianowicie z pierwszej wojny światowej. Nazywa się ją niekiedy Wielką Wojną, gdyż do jej czasu ludzie nie wyobrażali sobie tak wielkich i okrutnych starć.
Najbardziej uderzającą cechą pierwszej wojny światowej są ciągnące się dziesiątkami kilometrów okopy. Kryjący się w nich żołnierze sprawiają wrażenie niezwykłych, mitycznych stworzeń, szukających schronienia w swoich jamach. Muszą znosić wilgoć, błoto i brud – po ich pochylonych sylwetkach poznać można zmęczenie i nieustanny stres, na jakie są narażeni. Z okopów wystają przyrządy, służące do obserwowania stanowisk wroga, a także lufy karabinów, nad którymi pochylają się żołnierskie hełmy.
Pomiędzy dwiema liniami okopów ciągnie się przerażająca strefa, nazywana ziemią niczyją. Jest ona zniszczona przez częste ostrzały artyleryjskie. Gdzieniegdzie tylko zachowały się na niej resztki domów i zagród, przypominające o odległych czasach pokoju.
Wśród lejów, pozostałych po wybuchach pocisków, leżą ciała żołnierzy z obu walczących armii. Oczywiście towarzysze broni nie mogą zabrać ich, by sprawić im godny pochówek, gdyż każe wyjście na tereny ziemi niczyjej grozi ostrzelaniem ze strony okopów wroga.
Weterani pierwszej wojny wspominali, że wyrośnięte i agresywne szczury były jedynymi stworzeniami, jakie żyły na tym niebezpiecznym pasie ziemi. Cywile nie znajdowali się na terenach walk – na początku wojny zostali ewakuowani w bezpieczne strony.
Krajobraz pierwszej wojny światowej kojarzy mi się z obrazami zniszczenia i z wielką samotnością. Żołnierze mogli liczyć na towarzystwo kolegów z armii, ale nie było im dane oglądać obrazy ze zwykłego życie, tak podnoszące na duchu. Nie pocieszały ich szumiące lasy i ciche pola, na których wypasa się gospodarskie zwierzęta. Zamiast tego musieli nieustannie obserwować szkody poczynione przez broń swoją i broń wroga. Szkody te przypominały im o kruchości ich życia.
„Chłopów” Władysława Reymonta można nazwać epopeją wsi ponieważ ukazują drobiazgowy i sugestywny obraz tej warstwy społecznej. Reymont posługując...
Premiera mało którego dzieła XX-wiecznej sztuki wywołała takie kontrowersje jak prezentacja „Fontanny” Marcela Duchampa. Trudno się temu dziwić –...
Kochany Mikołaju Jak się czujesz? Czy gardło boli Cię nadal tak bardzo? Mam nadzieję że jest już lepiej. Piszę do Ciebie by opowiedzieć co wydarzyło się ostatnio w...
Wiersz zatytułowany „Testament mój” napisał Juliusz Słowacki na przełomie lat 1839 - 1840 będąc w tym czasie w Paryżu. Dzieło odbija nastrój...
„Rozłączenie” napisał Słowacki 20 lipca 1835 r. będąc nad szwajcarskim jeziorem Leman (czyli Jeziorem Genewskim). Liryczny krajobraz wywołał w poecie podniosły...
Szanowni Państwo chciałem dzisiaj poruszyć pewne zagadnienie moralne. Wybitny komediopisarz francuski Molier zawarł w dramacie „Świętoszek” celną uwagę. Mianowicie...
Marek Edelman jest bohaterem książkowego reportażu Hanny Krall „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Zazwyczaj kojarzymy go z jego rolą w czasie wojny – był...
Tadeusz Różewicz urodził się w 1921 roku i jest to data niezwykle istotna dla zrozumienia jego twórczości. W końcu młodość autora przypadła na czasy II...
Gdy mowa o związkach literatury polskiej z miastami chyba najbardziej wybija się Warszawa. Bodaj żadne inne miasto naszej ojczyzny nie bywało tak często opisywane w powieściach...