Definicja
Orientalizm oznacza fascynację kulturą i dorobkiem cywilizacyjnym szeroko rozumianego Wschodu, a więc krajów arabskich, Indii, Chin, Japonii itp. Z pojęciem tym wiąże się tendencja do wykorzystywania motywów zaczerpniętych z egzotycznej skarbnicy w sztuce i filozofii. Do jego rozwoju w dużej mierze przyczyniła się polityka kolonialna największych europejskich mocarstw.
Cechy
W oświeceniu Monteskiusz napisał „Listy perskie”. Ta powieść epistolarna (wymiana listów między dwoma Persami mieszkającymi w Europie) stała się zwierciadłem europejskiej kultury. W tym wypadku ujawnia się jedna z najważniejszych funkcji orientalizmu - służył on jako kontrapunkt europejskiej cywilizacji, ukazywał ją w nowym świetle. Dlatego w dziełach wpisujących się w nurt orientalizmu bardzo wyraziście ukazywane były aspekty życia i wartości charakterystyczne dla kultur wschodnich.
Szczególną rolę zyskał orientalizm w epoce romantyzmu. Ze względu na swą egzotyczność umożliwiał autorom kreowanie postaci nietypowych, interesujących i fascynujących. Przykładem może być tutaj „Giaur” Byrona - powieść poetycka uważana za jedno z najważniejszych dzieł literackich XIX stulecia. Orientalizm zaznaczał swą obecność także w twórczości Adma Mickiewicza - czego przykładem mogą być „Sonety krymskie” (sylwetka egzotycznego bohatera lirycznego - Mirzy - oraz metaforyczna funkcja tajemniczego krajobrazu).
Także modernizm przyniósł znaczny rozkwit zainteresowania kulturą wschodnią. Tym razem zwrócono się głównie w stronę Indii i buddyzmu, co znalazło wyraz w filozofii (Schopenhauer, Nietzsche). Echa tych fascynacji odnaleźć można także w twórczości literackiej - np. „Hymn do Nirwany” Kazimierza Przerwy-Tetmajera.
Z kolei w sztukach plastycznych orientalizm wiązał się z częstym używaniem motywów charakterystycznych dla kultur wschodnich. Przejawiało się to zarówno w sferze dekoracji i ornamentyki, jak i podejmowanej tematyki - np. Wasilij Wereszczagin „Bazar” (jeden z malarskich zapisków podróży artysty), Auguste Delacroix „Widok z Tangeru”, Eugene Delacroix „Kobiety algierskie” itp.
Znaczenie
Orientalizm stał się nurtem niezwykle ważnym i mającym doniosły wpływ na kształtowanie się współczesnej kultury. U źródeł tego prądu umysłowego można doszukiwać się ludzkiego pragnienia poznawania, zwiększania zasobu posiadanej wiedzy. Równolegle, wraz z otwarciem się na egzotykę, następowało otwarcie się na własną kulturę, otwierała się możliwość dostrzegania jej słabiej poznanych aspektów.
Cechy opis założenia Konstruktywizm to jeden z kierunków w sztuce który przeciwstawiał się tradycyjnym przedstawieniom i tworzył zupełnie nową jakość oraz...
Groteska jest kategorią estetyczną która charakteryzuje się łączeniem w obrębie jednego utworu elementów przeciwstawnych a więc np. komizmu i tragizmu piękna...
Pablo Picasso namalował „Panny z Avignon” niewiele po ukończeniu 25 roku życia. To jak wyjątkowe stało się osiągnięcie młodego artysty można zrozumieć...
Stanisław Wyspiański w „Weselu” dogłębnie analizuje kwestię wzajemnych relacji inteligencji i chłopów. Duże znaczenie na podjęcie tej problematyki...
Definicja i wyznaczniki gatunku Powieść historyczna to gatunek który ukształtował się w wieku XIX choć już wcześniej twórcy odwoływali się w swej twórczości...
Prometeusz był jedną z najbliższych człowiekowi postaci mitologicznych. Nie tylko ukształtował on tę słabą istotę z gliny i tchnął w nią ducha ale także przeciwstawił...
„Folwark zwierzęcy” George’a Orwella w pewnym sensie można określić jako antyutopię. Wedle słownika terminów literackich zjawisko to odnosi się...
„Zdążyć przed Panem Bogiem” to bodaj najsłynniejsza książka Hanny Krall. Sama autorka uznawana jest za „królową polskiego reportażu” lub...
Życie codzienne i kariery zawodowe aktorek tancerek wokalistek kabaretowych oraz cyrkówek nad wyraz interesowały mieszkańców Paryża przełomu wieków...
