Definicja
Orientalizm oznacza fascynację kulturą i dorobkiem cywilizacyjnym szeroko rozumianego Wschodu, a więc krajów arabskich, Indii, Chin, Japonii itp. Z pojęciem tym wiąże się tendencja do wykorzystywania motywów zaczerpniętych z egzotycznej skarbnicy w sztuce i filozofii. Do jego rozwoju w dużej mierze przyczyniła się polityka kolonialna największych europejskich mocarstw.
Cechy
W oświeceniu Monteskiusz napisał „Listy perskie”. Ta powieść epistolarna (wymiana listów między dwoma Persami mieszkającymi w Europie) stała się zwierciadłem europejskiej kultury. W tym wypadku ujawnia się jedna z najważniejszych funkcji orientalizmu - służył on jako kontrapunkt europejskiej cywilizacji, ukazywał ją w nowym świetle. Dlatego w dziełach wpisujących się w nurt orientalizmu bardzo wyraziście ukazywane były aspekty życia i wartości charakterystyczne dla kultur wschodnich.
Szczególną rolę zyskał orientalizm w epoce romantyzmu. Ze względu na swą egzotyczność umożliwiał autorom kreowanie postaci nietypowych, interesujących i fascynujących. Przykładem może być tutaj „Giaur” Byrona - powieść poetycka uważana za jedno z najważniejszych dzieł literackich XIX stulecia. Orientalizm zaznaczał swą obecność także w twórczości Adma Mickiewicza - czego przykładem mogą być „Sonety krymskie” (sylwetka egzotycznego bohatera lirycznego - Mirzy - oraz metaforyczna funkcja tajemniczego krajobrazu).
Także modernizm przyniósł znaczny rozkwit zainteresowania kulturą wschodnią. Tym razem zwrócono się głównie w stronę Indii i buddyzmu, co znalazło wyraz w filozofii (Schopenhauer, Nietzsche). Echa tych fascynacji odnaleźć można także w twórczości literackiej - np. „Hymn do Nirwany” Kazimierza Przerwy-Tetmajera.
Z kolei w sztukach plastycznych orientalizm wiązał się z częstym używaniem motywów charakterystycznych dla kultur wschodnich. Przejawiało się to zarówno w sferze dekoracji i ornamentyki, jak i podejmowanej tematyki - np. Wasilij Wereszczagin „Bazar” (jeden z malarskich zapisków podróży artysty), Auguste Delacroix „Widok z Tangeru”, Eugene Delacroix „Kobiety algierskie” itp.
Znaczenie
Orientalizm stał się nurtem niezwykle ważnym i mającym doniosły wpływ na kształtowanie się współczesnej kultury. U źródeł tego prądu umysłowego można doszukiwać się ludzkiego pragnienia poznawania, zwiększania zasobu posiadanej wiedzy. Równolegle, wraz z otwarciem się na egzotykę, następowało otwarcie się na własną kulturę, otwierała się możliwość dostrzegania jej słabiej poznanych aspektów.
Rozwój nowożytnych miast wiązał się z napływem nowych mieszkańców. Przestrzenie te z racji dostępności pracy mieszkań i innych udogodnień stały się...
Wiek XIX przyniósł ludzkości niesamowity rozwój cywilizacyjny (w porównaniu z poprzednimi epokami). Ludziom wydawało się że przed nimi już tylko dalszy...
Stare przysłowie mówi że „człowiek bez ojczyzny jest jak drzewo bez korzeni”. Niektórzy twierdzą że w dzisiejszych czasach maksyma ta staje się...
Stabilne i spokojne życie jakie państwo Barykowie wiedli w Baku zostało zakłócone przez wybuch I wojny światowej. Wcielenie pana Seweryna do armii było szczególnie...
Bohater powieści Miguela de Cervantesa jest kastylijskim szlachcicem rozmiłowanym w eposach rycerskich. Lektura kolejnych ksiąg wpędza go jednak w obłęd i zatraca on poczucie...
„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza ukazuje nie tylko piękno litewskiego krajobrazu ale także rozbudowaną zróżnicowaną panoramę ówczesnej szlachty....
Powieść awangardowa to gatunek literacki który narodził się w XX stuleciu. Jego główną cechą było zerwanie z modelem powieści realistycznej a więc odejście...
Po zniszczeniu Troi pragnąłem wrócić do kraju ojczystego Itaki oraz do swych bliskich – żony Penelopy i syna Telemacha. Niestety gniew Posejdona powodował że...
Tolerancja to jedna z cech które są powszechnie cenionymi. Oznacza ona otwartość i zrozumienie innych poglądów. Dopuszczenie ich do głosu jednak nie jest to...
