Według samego Paula Gauguina, najlepszym jego dziełem jest obraz „Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy?”. Artysta spróbował w nim prześledzić najważniejsze pytania, dręczące całą ludzkość, a także jego samego.
Obraz namalowany został w latach 1897-1898. Gauguin, dręczony problemami finansowymi i osobistym, opuścił Francję i ruszył w podróż po egzotycznych krajach. Ostatecznie osiadł na kilka lat na Tahiti i niezwykły klimat i przyroda wyspy z pewnością miały wpływ na ostateczny kształt płótna.
Pytania, zadanie w tytule obrazu, Gauguin usłyszał w swojej młodości, gdy uczęszczał na lekcje religii. Biskup Orleanu, który był jego nauczycielem, uważał je za podstawowe kwestie w życiu człowieka. Problem ten dręczył przez lata artystę, który nie potrafił po prostu przyjąć odpowiedzi, jakich udzielała religia.
Obraz przedstawia egzotyczny krajobraz, w którym żyją ludzie i zwierzęta. Według samego artysty, należy „odczytywać” go od tej części, która znajduje się po naszej prawej ręce. Tak więc najpierw widzimy pustkę, po której biegnie zwierzę – pierwszym człowiekiem, jaki się pojawia, jest niemowlę. Dziecko otaczają kobiety. Dalej widzimy postacie, będące symbolami kolejnych faz życia człowieka – aż do ostatniej z nich. Starością jest siwa kobieta, siedząca na ziemi i trzymająca się za głowę. Czeka biernie na swój koniec, a obok niej siedzi biały ptak. Zwróćmy uwagę, iż obraz „zaczyna” i „kończy” się postacią zwierzęcą. Czy Gauguin sądził, że życie po śmierci nie istnieje i jesteśmy jak zwierzęta właśnie?
Trudno o pewność, bowiem nad ludźmi stoi posąg bóstwa, kojarzącego się z hinduizmem. Oznacza to zapewne, że istnieje coś, co jest ponad światem materialnym. Ale niekoniecznie musi to być Bóg rodem z chrześcijaństwa – być może chodzi tylko o nieokreśloną duchowość lub siły natury.
Pośrodku obrazu znajduje się postać, wyciągająca ręce ku niebu. W dłoniach trzyma owoc. Znowu niełatwo jednoznacznie odczytać, o co chodziło Gauguinowi. Być może to Adam, zrywający owoc z drzewa poznania dobra i zła. Centralne umiejscowienie mężczyzny może sugerować, że chodzi o mądrość, ale i gorycz, jaką człowiek uzyskuje, gdy dorośnie. Jednocześnie wyciągnięte ramiona budzą skojarzenie z rozpiętym na krzyżu Jezusem. Czy więc człowiek ma w sobie iskierkę boskości?
Obraz Paula Gauguina to nie tylko dzieło piękne, ale także dzieło mądre i głębokie. Zadaje istotne pytania, być może najważniejsze z pytań, jakie może zadać człowiek, a zarazem nie udziela na nie jednoznacznej odpowiedzi.
Olejny obraz Maxa Ernsta „Ubu imperator” pochodzi z 1923 roku. Zaliczany bywa do dadaizmu chociaż niektórzy krytycy sądzą że zapowiada on już pojawienie...
Stanisław Wokulski pokochał Izabelę Łęcką od pierwszego wejrzenia. W dniu w którym dostrzegł ją w teatralnej loży postanowił uczynić wszystko by zdobyć jej...
Do cech najbardziej podziwianych przez większość ludzi należy odwaga. Pragniemy być dzielni stawiać czoła największym przeciwnością losu. Literatura i kino oferują...
Każdy z nas pewnie nie raz słyszał utyskiwania starszego pokolenia na młodzież która staje się coraz gorsza. Nie inaczej jest z młodymi ludźmi narzekającymi na...
Dom to nie tylko ściany. Pojęcie to można rozumieć także w sposób szerszy przenośny. Oznacza wtedy ono przestrzeń w której żyjemy – jej cechy postaci...
Patrokles serdeczny przyjaciel Achillesa udał się z pomocą Achajom w walce z Trojanami. Przybrany był w zbroję greckiego herosa. Został on jednak pokonany przez Hektora...
Don Kichot i jego giermek Sancho Pansa to bodaj najbardziej znana para literatury światowej. W literackich odniesieniach czy w ikonografii postacie te stanowią swego rodzaju...
Dramatyczna scena ukazana przez Jana Matejkę na obrazie „Rejtan upadek Polski” rozgrywa się na Zamku Królewskim w Warszawie trzeciego dnia sejmu rozbiorowego...
Romeo i Julia - obok Tristana i Izoldy – stanowią najbardziej rozpoznawalną parę tragicznych kochanków. Wypełniona emocjami historia ich życia wywarła olbrzymi...
