Definicja i wyznaczniki gatunku
Powieść tendencyjna to gatunek, który kształtował się w epoce pozytywizmu i w nim był popularny. Jak sama nazwa wskazuje, był to gatunek, którego głównym celem była prezentacja danego poglądu, ukazanie tego, co powinno zostać zmienione. Łaciński źródłosłów od którego pochodziła nazwa powieści oznacza kierować, wskazywać.
Poprzez ukazanie wydarzeń oraz postaw bohaterów realizowane było zamierzenie ideologiczne, odwołujące się do konkretnej postawy, promocji pewnego problemu czy realizacji zamiarów o charakterze politycznym.
Gatunek ten dawał szerokie pole do nawoływania do zmian społecznych czy też ukazania ważnych problemów nękających ówczesne społeczeństwo. Konstrukcja powieści w jasny sposób przedstawia i oddziela elementy godne naśladowania i pochwały, od tych, które są nagannymi i nieodpowiednimi. Taki podział wprowadzony zostaje nie tylko na poziomie akcji, ale i kreowania bohaterów. Spowodowało to, że utwór miał charakter dość schematyczny.
Przykłady i twórcy
Eliza Orzeszkowa „Marta”, cech powieści tendencyjnej można się doszukać także w powieści zatytułowanej „Nad Niemnem”.
Michał Bałucki„Błyszczące nędze”
Pojedynki funkcjonują w kulturze od stuleci. Nie ma się czemu dziwić – starcie dwóch osobowości dwóch wojowników zawsze budzi emocje. Pojedynek...
Poszukiwany król Koryntu! W dniu 14 sierpnia bieżącego roku ze świata podziemnego zbiegł Syzyf. Pod pretekstem powrotu na ziemię i ukarania żony która nie...
„Wenus z Milo” to jedna z najsłynniejszych rzeźb powstałych w antyku. Być może świat nigdy nie usłyszałby o niej gdyby nie przypadkowe odnalezienie jej przez...
Obecne w najstarszej części „Bogurodzicy” archaizmy są niespotykane w innych polskich tekstach wieków średnich. Świadczy to o bardzo wczesnym powstaniu...
Konflikt pokoleń jest czymś co w mniej lub bardziej wyraźnej formie ma miejsce od stuleci. Stary król powoli szykuje się na śmierć a dworacy skupiają się wokół...
Stabilne i spokojne życie jakie państwo Barykowie wiedli w Baku zostało zakłócone przez wybuch I wojny światowej. Wcielenie pana Seweryna do armii było szczególnie...
W czasie podróży z Baku do Moskwy Seweryn Baryka opowiadał synowi jak wygląda Polska którą odwiedził w czasie wojny. Zgodnie z jego słowami na kształtowanie...
„Chłopów” Władysława Reymonta można nazwać epopeją wsi ponieważ ukazują drobiazgowy i sugestywny obraz tej warstwy społecznej. Reymont posługując...
Główny bohater „Cierpień młodego Wertera” należy do grona postaci literackich które niedyskretnie wymknęły się poza karty powieści i zaczęły...