Unikalne i sprawdzone teksty

Renesans i barok – dwie epoki i dwie wizje świata | wypracowanie

Za koniec średniowiecza uznaje się rok 1492 (podróż Kolumba do Ameryki i zakończenie tzw. Rekonkwisty, czyli odbijania z rąk muzułmanów terenów Półwyspu Iberyjskiego). Niektórzy wskazują także jako punkt graniczny inne daty, jak choćby 1517 rok (początek reformacji). Pamiętać trzeba, że w kwestii epok historycznych poszczególne daty mają znaczenie raczej umowne. Nie było tak, że do końca grudnia 1492 panowało średniowiecze, a pierwszego stycznia zaczął się renesans.

Postawy renesansowe kształtowały się już dużo wcześniej. Przez praktycznie całe XV stulecie, przynajmniej we Włoszech, coraz częściej artyści i intelektualiści odwoływali się do dziedzictwa antyku. Oczywiście pamięć o kulturze starożytności była silna również w średniowieczu, ale wraz z renesansem nastąpiło nowe odczytania dotychczas znanych tekstów. Uznawano, że antyczni pisarze nie tylko byli poganami, piszącymi piękne utwory – zaczynano coraz częściej dostrzegać ich mądrość, nawet jeśli trudniej było ją pogodzić z chrześcijaństwem w jego średniowiecznym wydaniu (pamiętać należy, że Platon i Arystoteles należeli do najbardziej cenionych filozofów już w średniowieczu). Starożytne teksty coraz częściej czytywano w oryginalne (po grecku lub – w przypadku Biblii – po hebrajsku), nie tylko po łacinie. Rozpoczęło się również sięganie przez artystów po języki narodowe. Ledwo dwa wieki wcześniej Dante wywołał prawdziwy skandal, spisując po włosku „Boską Komedię”. W okresie renesansu nikogo już nie szokował pisarz, tworzący w rodzimym języku – chociaż i łaciny nie odstawiano do lamusa (przykładem tutaj może być piszący poezję i po polsku i po łacinie Jan Kochanowski).

Renesans nie odchodził od religii. Zaczęto jednak przeżywać ją inaczej niż w średniowieczu. Kładziono nacisk na osobisty kontakt z Bogiem, którego kościół […] nie ogarnie, jak pisał Kochanowski („Czego chcesz od nas, Panie”). Renesans przyniósł ze sobą optymizm – lęki średniowiecza coraz częściej ustępowały poczuciu, że rozum ludzki może zrozumieć świat i pojąć mechanizmy jego działania.

Barok stał się pewnym odejściem od optymizmu i racjonalizmu odrodzenia. W epoce tej powróciły gorące spory religijne – związane to między innymi z reformacją i wojnami religijnymi. Medytacje nad sprawami Boga niejednokrotnie ustępowały miejsca krwawym walkom, toczonym z powodu dyskusji nad sakramentami i istotą chrześcijaństwa. Owe wojny oraz naturalne katastrofy, jakie towarzyszyły tym latom (oziębianie się klimatu – tak zwana mała epoka lodowcowa) sprawiły, że ludziom baroku częściej rzucała się w oczy kruchość ludzkiego życia:
Z wstydem poczęty człowiek, urodzony
Z boleścią, krótko tu na świecie żywie
- pisał Mikołaj Sęp-Szarzyński (Sonet I). Wtórował mu Daniel Naborowski: Między śmiercią, rodzeniem byt nasz , ledwie może/ Nazwan być czwartą częścią mgnienia („Krótkość żywota”). W malarstwie bardzo popularny był motyw „vanitas”, zazwyczaj obecny na płótnie w postaci czaszki, przypominającej o nieuchronnym końcu życia.

Nie oznacza to jednak, że barok należy uznawać za „krok w tył” w stosunku do „światłego” renesansu. Obi epoki stworzyły niezwykłą poezję i sztukę. Trzeba również pamiętać, że to w okresie baroku rodziła się współczesna nauka i działali uczeni tej miary, co Galileusz i Johanes Kepler.

Renesans i barok są epoka różnymi. Renesans kład nacisk na optymizm, odwoływał się do dziedzictwa starożytności. Barok przypomina o kruchości ludzkiego życia i o tym, że sąd boży spotka każdego.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Napisz list do kolegi zachęcający...

Drogi Mateuszu piszę do Ciebie ponieważ wiem że są wakacje i masz dużo czasu. A ja chciałbym zachęcić Cię do tego byś podczas ich trwania przeczytał jakąś ciekawą...

Kim chciałbym zostać w przyszłości?...

Jest wiele zawodów które mnie interesują istnieje wiele rzeczy które wydają mi się warte spróbowania. Jednak najbardziej chciałbym zostać nauczycielem....

Piekło Dantego – opis

Obraz Piekła w „Boskiej Komedii” Dantego jest bardzo wymowny i silnie alegoryczny. W toku narracji dowiadujemy się że Piekło powstało w momencie strącenia Lucyfera...

Impresjonizm w „Chłopach”

„Chłopi” Władysława Reymonta posiadają wiele cech impresjonistycznych. Impresjonizm to kierunek wywodzący się z malarstwa powstały w drugiej połowie XIX wieku....

Uczę się życia czytając –...

Ludzie mawiają często że trzeba wielu lat by nauczyć się czym jest życie. Starsi ludzie wspominają że prawdę o świecie poznali podczas wojny zaś wiele osób...

Teatr absurdu – cechy założenia...

Sformułowanie „teatr absurdu” zawdzięczamy angielskiemu badaczowi Martinowi Esslinowi. W eseju o takim tytule opublikowanym w 1960 roku wskazał wyróżniki...

Jaki powinien być idealny nauczyciel?...

Większość uczniów marzy o długich i słonecznych dniach wolnych od szkoły oraz… o idealnym nauczycielu. Jaki powinien on być czym powinien się odznaczać...

„Granica” jako powieść psychologiczna...

„Granica” Zofii Nałkowskiej jest powieścią o kompozycji retrospektywnej. Tragiczny koniec kariery obiecującego Zenona Ziembiewicza staje się w dziele punktem...

Czy istnieje recepta na szczęście?...

Poszukiwanie szczęścia to jedno z najważniejszych zadań stojących przed człowiekiem. Chyba każdy chciałbym prowadzić dobre i miłe życie – nie ma się więc co...