Unikalne i sprawdzone teksty

Różewicz jako poeta niepokoju moralnego i komentator rzeczywistości | wypracowanie

Tadeusz Różewicz urodził się w 1921 roku i jest to data niezwykle istotna dla zrozumienia jego twórczości. W końcu młodość autora przypadła na czasy II wojny światowej. W wieku, jaki zazwyczaj staje się okresem formowania dorosłego człowieka, jego światopoglądu i dojrzalszych refleksji nad życiem, Różewicz stał się światkiem okropieństw wojny totalnej. Znalazło to odbycie w jego pisarstwie, pełnym pytań o sens człowieczeństwa, jego poziom, a także trwałość kanonów cywilizacji.

Poeci i filozofowie przez całe pokolenia wysławiali kulturę, jako coś, co czyni ludzi lepszymi. Wiek XIX pełen był optymizmu i zapowiedzi niemal nieograniczonego rozwoju technologicznego, ale również moralnego. Tymczasem kataklizm wojen światowych postawił to wszystko pod znakiem zapytania. Wiersz „Lament” rozpoczyna się zwrotem do tych, co mieli prowadzić człowieka ku doskonałości, zarówno tej wielkiej, cywilizacyjnej, jak i całkiem małej, codziennej:

Zwracam się do was kapłani
nauczyciele sędziowie artyści
szewcy lekarze referenci
i do ciebie mój ojcze
Wysłuchajcie mnie.

Różewicz przedstawia w nim postać młodego uczestnika wojny (siebie samego?). Jego młodość jest tylko pozorna – ma wprawdzie dwadzieścia lat, ale przeżył już rzeczy okropne, niewyobrażalne dla innych.

mam lat dwadzieścia
jestem mordercą
jestem narzędziem
tak ślepym jak miecz
w dłoni kata
zamordowałem człowieka
i czerwonymi palcami
gładziłem białe piersi kobiet.

W normalnym, znanym jego przodkom świecie zaczynałby studia lub karierę zawodową – wojna ofiarowała mu całkowicie inne doświadczenia – mord, gwałt i furgony porąbanych ludzi(wiersz „Ocalony”).

Przeżycia z lat konfliktu okaleczają nie tylko psychicznie, ale każą wątpić we wszystkie wzniosłe prawdy filozoficzne. To są nazwy puste i jednoznaczne – mówi o nich poeta w wierszu „Ocalony”. Skoro bowiem człowieka tak się zabija jak zwierzę, to trzeba się zastanowić, czy rzeczywiście jest między nimi jakakolwiek różnica.

Warkocz dziewczynki za który pociągają w szkole/niegrzeczni chłopcy („Warkoczyk”) można ujrzeć w stercie włosów pozostałych po kobietach, które zostały zagazowane w obozie zagłady. W machinie eksterminacji człowiek został faktycznie sprowadzony do poziomu zwierzęcia lub przedmiotu.

Poezja Różewicza oddaje okrutne doświadczenia lat wojny. Przedstawia wątpliwości, jakie stają przed człowiekiem, który był światkiem nieopisanego zła. Jednak trudno uznać ją za nihilistyczną – poeta zastanawia się, czy ludzkie ideały mają jakąkolwiek wartość. Ale sama możliwość negatywnej odpowiedzi na to pytanie nie sprawia mu satysfakcji, a cierpienie.

 

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Co jest najważniejsze? Co jest...

Należę do osób które mają w zwyczaju przywiązywać się do różnych przedmiotów. Mam kilka kolekcji które bardzo sobie cenię i których...

Pan Tadeusz jako epopeja narodowa

Epopeja oznacza rozbudowany utwór poetycki o charakterze epickim który ukazuje ważne doniosłe z punktu widzenia danej zbiorowości wydarzenia historyczne kreując...

Rola lektur w życiu bohatera literackiego....

Literatura może zmienić życie na dobre lub na złe – taki wniosek wydaje się nasuwać po lekturze „Lalki” Bolesława Prusa oraz „Innego świata”...

Opis zimy i zimowego krajobrazu

Zima to najpiękniejsza pora roku. Jest też porą najbardziej tajemniczą i pobudzającą wyobraźnię. Zimą wcześniej zapada zmrok i na niebie szybko pojawiają się gwiazdy....

Sarmatyzm i szlachta w „Potopie”...

„Potop” roztacza przed czytelnikiem bogaty krajobraz Rzeczpospolitej z lat 1655 - 1660. Był to okres bujnego rozkwitu baroku epoki kojarzonej w historii polskiej...

Najciekawsza przygoda Tomka Sawyera...

Tomek Sawyer to chyba największy łobuz w dziejach literatury! Ten bohater książek amerykańskiego pisarza Marka Twaina przeżył tyle przygód i spłatał tyle psikusów...

Czy zwierzęta mogą być przyjaciółmi...

Pisarze i filozofowie przekonują nas że przyjaźń to jedna z najważniejszych rzeczy w życiu. Przyjaciel wysłucha nas wspomoże w trudnych chwilach poradzi jak zachować...

Czy Tezeusz to bohater bez skazy?

Odpowiedź na pytanie czy Tezeusz jest bohaterem bez skazy nie jest odpowiedzią łatwą. Odbiorca mitu widzi obraz człowieka którego po śmierci czczą rzesz ludzi....

Salvador Dali Oblicze wojny –...

„Oblicze wojny” to obraz namalowany techniką olejną na płótnie o wymiarach 100 x 79cm. Powstał on w czasie pobytu Salvadora Dalego w Stanach Zjednoczonych...