Zazwyczaj, gdy mowa o Biblii, mamy na myśli jedną książkę. Gdy chodzi o formę fizyczną, będziemy mieli rację – Pismo Święte to najczęściej jeden, obszerny tom. Jednak zawiera on różnego rodzaju księgi. O ile dawniej uważano często, że trzeba je odczytywać dosłownie, to dzisiaj wiemy, iż poszczególne księgi reprezentują różne gatunki literackie (poematy, teksty historyczne etc.), domagające się różnorakiej interpretacji. W Nowym Testamencie oryginalnym podgatunkiem literackim jest przypowieść.
Przypowieści pojawiają się w Ewangeliach i są opowieściami Jezusa, który w metaforyczny sposób przedstawia pewne prawdy moralne. Sam wyjaśnia też ich znaczenie.
Do najbardziej popularnych przypowieści należy przypowieść o siewcy (Ewangelia Mateusza, Mt 13, 1-8). W niej to Jezus opowiada o ziarnach, które padają na różne rodzaje ziemi – na drogę, na skałę, wśród ciernie, wreszcie na ziemię żyzną. Pierwsze ziarna nie są w stanie wyrosnąć lub też szybko umierają po zakiełkowaniu – dopiero ziarno na żyznej ziemi wzrasta i przynosi obfity plon. Ziarna to symbole słowa bożego, a ziemią są ludzie – niektórzy nie przyjmują zaleceń Boga, inni to robią, ale szybko o nich zapominają. Ludzie sprawiedliwi są żyzną ziemią – słuchają słowa bożego i zaczynają żyć według niego. Wtedy zaś ich życie przynosi owoce i staje się dobre.
Inną istotną przypowieścią jest opowieść o synu marnotrawnym (Ewangelia Łukasza, Łk 15, 11-32). Dotyczy ona syna zamożnego człowieka, który decyduje się odejść z domu ojca. Żąda swojej części spadku, a gdy ją otrzymuje, przetraca szybko pieniądze. Zaczyna żyć w nędzy i musi opiekować się świniami, by mieć co jeść –a i tak je gorzej niż zwierzęta. Wtedy przypomina sobie, że pracownicy jego ojca nigdy nie narzekają na głód – udaje się więc przeprosić rodziciela i poprosić go o pracę. Tymczasem ojciec przyjmuje go z radością i wyprawia ucztę na jego cześć. Bóg jest niczym ten dobry ojciec – z radością przyjmuje nawróconego grzesznika, choćby jego uczynki były straszne.
Wreszcie kolejną, bardzo popularną przypowieścią jest ta o miłosiernym Samarytaninie (Ewangelia Łukasza, Łk 10,30-37). Opowiada ona o pobożnym Żydzie, napadniętym przez zbójców i pozostawionym na śmierć. Jego rodacy (kapłan i lewita) nie pomagają cierpiącemu – natomiast ratuje go przechodzący w pobliżu Samarytanin. Samarytanie byli grupą etniczną niechętnie widzianą przez bogobojnych Żydów – tymczasem okazał się on bardziej ludzki od rodaków napadniętego. W przypowieści owej Jezus ukazuje nam prawdę, iż nie jest istotne, jaką kto ma funkcję religijną i z jakiego ludu bądź narodu pochodzi – liczy się zaś to, jak postępuje wobec swoich bliźnich. A naszym bliźnim jest każdy człowiek, zwłaszcza człowiek cierpiący i potrzebujący pomocy.
Te oraz inne przypowieści (np. przypowieść o talentach, przypowieść o zagubionej owcy) zyskały dużą popularność w kulturze europejskiej – stały się między innymi inspiracją dla wielu obrazów. W prostych historiach przedstawiają ważne prawdy moralne, o których wszakże często zapominamy. Tym bardziej warto więc powracać do biblijnych przypowieści.
„Prometeusz skowany” to przedstawienie mitologicznej sceny które zostało dokonane przez Rubensa. Opis Obraz przedstawia mężczyznę który przykuty...
Chociaż życie nie szczędzi nam smutnych chwil porażek i rozczarowań to jednak warto skupić się w nim przede wszystkim na tym co warto kochać. Przecież obok wszystkiego...
„Dekameron” Giovanniego Boccaccia uważany jest za jedno z najważniejszych i najbardziej inspirujących dzieł doby renesansu. Wyrafinowana kompozycja bogata i zróżnicowana...
Wasilij Wierieszczagin był wybitnym rosyjskim malarzem reprezentantem naturalizmu w sztukach plastycznych. Kojarzony jest on głównie ze scenami batalistycznymi oraz...
Molier zapewne jeden z najważniejszych komediopisarzy w historii literatury tworzył w okresie uznawanym za czasy baroku. Mimo to rzadko przypisuje się go do owej epoki i można...
Behawioryzm to nurt psychologii popularny w pierwszej połowie XX wieku. Zwolennicy behawioryzmu krytykowali wcześniejszą psychologię i psychoanalizę jako coś nienaukowego....
Rusyfikacja należy do kluczowych tematów powieści Stefana Żeromskiego „Syzyfowe prace”. Dzieło owo wydane po raz pierwszy w 1897 roku oparte jest w dużej...
Romantyzm był epoką literacką która wykształciła specyficzny i bardzo wyrazisty rodzaj bohatera literackiego. W swoich dziełach twórcy tego okresu ukazywali...
Definicja i wyznaczniki Powieść polifoniczna to specyficzny rodzaj powieści której nazwa nawiązuje do samego zjawiska polifonii. W przeciwieństwie do monofonii nie...