Tadeusz Makowski, Promień słońca – opis, interpretacja i analiza obrazu

W twórczości Makowskiego, który w młodym wieku wyjechał do Francji, by doskonalić swe rzemiosło, stykają się różnorodne nurty obecne w malarstwie pierwszej połowy XX stulecia oraz liczne inspiracje zaczerpnięte z historii. W kontekście jego dzieł najczęściej mówi się o naiwnym realizmie i kubizmie, jakie obecne są także w „Promieniu słońca”.

Opis

Obraz namalowany został w 1930 r., techniką olejną na płótnie. Jego wymiary to 72,5x50cm. Dzieło przedstawia dwie postaci – dwoje dzieci, na co wskazuje ich niski wzrost. Uwagę zwraca ich uproszczony wygląd – grube kontury, geometryczne kształty. Sylwetka z lewej strony jest nieco wyższa, ma kremową, jasną skórę, blond włosy, duże usta, a jej ręce ułożone są wzdłuż ciała, spotykając się na wysokości brzucha. Postać z prawej strony ma trójkątną czapkę, lekko przechyloną głowę i otwarte usta. Ubrana jest w brązowy strój, a jej skóra przybiera barwę pośrednią między głęboką czerwienią a brązem.

Część twarzy wyższej postaci oraz górna partia dzieła spowite są niezwykle jasnym, gęstym promieniem słonecznym. Z lewej strony widnieje jednak ciemna plama, co sugeruje, że scena rozgrywa się w pomieszczeniu, do którego światło wpada przez niewielki otwór.

Analiza i interpretacja

„Promień słońca” jawi się przede wszystkim jako eksperyment malarski – próba ukazania gry światła padającego z niezwykłą mocą na ukazane postaci, przy uwzględnieniu konwencji obrazu – jego geometrii oraz prostej techniki prymitywistycznej. Efekt jest niezwykle ciekawy, niebanalny, co przekłada się na budowę tajemniczej, zagadkowej aury oraz trudnej do uchwycenia palety emocji.

Dzieci przedstawione na płótnie są postaciami uproszczonymi, pozbawionymi wyraźnych szczegółów. Budzą więc zainteresowanie, skłaniają do refleksji, a wrażenie to wzmacnia lekko przechylona głowa niższej postaci – jak gdyby czujnie przyglądającej się odbiorcy. Wszystko to podkreśla wręcz nierealny światłocień.

Dzieło Makowskiego wymyka się jednoznacznym interpretacjom, jawiąc się jako malarska transpozycja lirycznego świata dzieciństwa – przestrzeni pięknej, tajemniczej, prostej – oraz samego dzieciństwa – czasu ciągłego zdziwienia, nieustannej obserwacji i zdolności dostrzegania piękna w rzeczach i zjawiskach niezłożonych, pozornie banalnych.