Tragedia – definicja, wyznaczniki, budowa

Definicja, wyznaczniki, budowa

Tragedia to gatunek, który powstał już w starożytności, a związany był z oddawaniem czci bogom. Tragedia to utwór, który nie posiada radosnego wydźwięku, ale porusza ważne wątki, pokazując losy jednostki, która nie potrafi dokonać odpowiedniego wyboru, nie ma możliwości uniknięcia nieszczęść jej pisanych.

Gatunek ten posiadał ukształtowaną budowę oraz powtarzające się motywy. Ważnym, istotnym było pojęcie winy tragicznej czyli hamartii, która była nieuniknioną. Istotną była także ingerencja boska oraz skazanie człowieka na konkretny los. W każdej tragedii można dopatrzeć się momentu, w którym bohater podejmując jedną decyzję, ściąga na siebie szereg nieszczęść. Jego perypete wiodą go ku tragicznemu końcowi. Hybris to także ważne pojęcie, gdyż właśnie przez pychę bohater nie może dostrzec popełnianych przez siebie błędów.

Uproszczony schemat tragedii można przestawić w następujący sposób:

1. Rozpoczęcie akcji.

2. Punkt kulminacyjny.

3. Perypetie.

4. Rozwiązanie.

Tragedia antyczna składała się z prologu, parodosu, epeisodionów, które występowały naprzemiennie ze stasimonami oraz exodosu. Parodos, stasimony oraz exodos były to utwory wykonywane przez twór. Widz miał okazję zapoznać się z sytuacją bohatera, śledzić jego poczynania oraz wysłuchiwać wystąpień chóru z nim związanych.

Wraz z rozwojem gatunku rola chóru zmalała, aż wreszcie została odrzucona. Tragedia zyskała także nowe pole tematyczne, a tworzone przez późniejszych autorów tragedie zrywały z zasadą jedności miejsca, czasu oraz akcji, które były przestrzegane w starożytności. Takie odejście widoczne jest szczególnie w epoce romantyzmu.