Unikalne i sprawdzone teksty

Tragizm historii a uroda życia – „Gloria victis” Elizy Orzeszkowej | wypracowanie

„Gloria victis”, czyli „chwała zwyciężonym” krzyczy w noweli Elizy Orzeszkowej wiatr, wysłuchawszy opowieści przedstawionej przez drzewa. Następnie wznosi się ponad korony i leci, by tę radosną nowinę przekazać całemu światu. Chociaż sama historia ukazana w noweli należy do poruszających i napełniających smutkiem, jej zakończenie wręcz promienieje optymizmem, wiarą w człowieka i świat. Skąd taki nagły zwrot i co mogło do niego doprowadzić?

Sto lat minęło od dnia, w którym wiatr ostatni raz hulał po litewskiej puszczy. Przybywszy do lasu po raz kolejny, zwrócił się do drzew, by opowiedziały mu o wydarzeniach, jakie rozegrały się w tym czasie. Te wskazują na mogiłę i informują, że spoczywają w niej wielcy bohaterowie. Następnie, w pełnym skupieniu i z wielkim szacunkiem, rozpoczynają opowieść o powstańcach styczniowych, którzy poświęcili życie w imię ojczyzny. Na czele zrywu stał sam Romuald Traugutt – człowiek odważny i oddany swemu krajowi – lecz to nie jego las zapamiętał najlepiej. Na pierwszy plan wysuwa się historia Marysia Tarłowskiego, jego siostry – Anielki – oraz Jagmina. Mężczyzn połączyło pragnienie walki za ojczyznę, zaś Jagmina i Anielkę miłość. Ich życie pełne było planów oraz wiary w to, że nadejdzie lepszy czas, w którym ludzie zaprzestaną wojen i będą wieść pokojowe życie. Jednak nie żałowali oni podjęcia decyzji o walce za ojczyznę. W heroicznym, lecz nierównym boju obaj mężczyźni polegli, dowodząc swej niezłomnej przyjaźni i oddania ojczyźnie. Anielka tylko raz odwiedziła ich mogiłę, a później zniknęła. Pozostali tylko niemi świadkowie tych zdarzeń.

Życie głównych bohaterów noweli ukazane zostało jako szczęśliwe i pełne wartości. Zaciągnięcie się do powstańczej armii było ich wolnym wyborem, który podjęli ze względu na miłość do kraju (heroizm ten zostaje szczególnie wyeksponowany w kontekście Marcysia). Cieszyli się prawdziwą przyjaźnią, czuli potrzebni i kochani. W tym kontekście poświęcenie życia w walce z zaborcą jawi się jako akt szczególnie heroiczny, wymagający niezwykłej odwagi oraz stanowiący wspaniałe dopełnienie pięknego życia pokonanych.

Tragizm wpisany w opowieść o Marcysiu, Jagminie i Anielce ma swe źródło w historii. To czynniki zewnętrzne i niezależne od nich sprowadziły cierpienie na całą generację. W tym aspekcie historia jawi się jako złowroga i nieubłagana siła, która w wielkim stopniu wpływa na los człowieka.

Jednak to właśnie od ludzi zależy kształt historii. Wiatr, krzycząc „chwała zwyciężonym” nie tylko składa hołd zabitym za ojczyznę i raduje się, że świat pełen jest ludzi szlachetnych i dobrych, ale także zdaje się wierzyć, że ich poświęcenie stanie się kiedyś impulsem do zmiany. Właśnie wtedy nadejdą lepsze czasy, o których rozmawiali ze sobą Marcyś i Jagmin: Teraz inaczej być nie może. Dopóki gwałt, dopóty święty przeciwko gwałtowi gniew! Dopóki krzywda, dopóty walka! Przez krew i śmierć, przez ruiny i mogiły, z nadzieją czy przeciw nadziei walka z piekłem ziemi w imię nieba, które na ziemię zstąpi…

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Akcja pod Arsenałem – opis sytuacji...

Akcja pod Arsenałem miała miejsce 26 marca 1943 roku w Warszawie. Została ona zaplanowana i przeprowadzona z sukcesem przez Grupy Szturmowe Szarych Szeregów. Chodziło...

Józef Chełmoński Bociany - opis...

Obraz Józefa Chełmońskiego pod tytułem „Bociany” to dzieło które postało 1900 roku. Malarz znany był z przedstawienia scen z życia oraz krajobrazów...

Ars moriendi – opracowanie

Ars moriendi to pojęcie które dosłownie oznacza sztukę umierania. W literaturze i sztuce ukazywany był moment odejścia człowieka z ziemi. Motyw ars moriendi związany...

Postacie fantastyczne i ich funkcja...

Pojawienie się postaci fantastycznych w utworach pełniło różnorodne funkcje. Przede wszystkim ich obecność widoczna była już w mitologii. Postacie fantastyczne...

Kartka z pamiętnika Elizy - „Skąpiec”...

Mój ojciec jest doprawdy okropny! Właśnie dowiedziałam się że pragnie mnie wydać za naszego sąsiada Anzelma. I to tylko dlatego że Anzelm nie żąda ode mnie posagu!...

Jan Matejko Astronom Kopernik czyli...

Na obrazie Jana Matejki widzimy astronoma Mikołaja Kopernika przebywającego nocą na szczycie budynku we Fromborku i obserwującego niebo. Młody mężczyzna z kruczoczarnymi...

Jacek Malczewski Melancholia - opis...

Jacek Malczewski należy od najważniejszych polskich malarzy a jego dzieło „Melancholia” uznane zostało za arcydzieło XIX-wiecznego symbolizmu. Obraz namalowany...

Motyw danse macabre w „Rozmowie...

Śmierć była w XV wieku czyli w okresie powstania „Rozmowy mistrza Polikarpa ze Śmiercią” tematem nad wyraz popularnym. Wynikało to zarówno z przyczyn...

Uczyć bawiąc – realizacja oświeceniowej...

Twórczość Ignacego Krasickiego ma charakter dydaktyczny. Zgodne to jest z oświeceniowym zaleceniem by „uczyć bawiąc”. Powiedzieć można iż owo zalecenie...