Jak napisać opowiadanie - wskazówki, przykład (opowiadanie z dialogiem)

Pisanie opowiadań, wbrew pozorom, nie jest wyzwaniem szczególnie wymagającym. Poczyniwszy odpowiednie przygotowania, każdy może napisać udany tekst. Kluczem do sukcesu jest dobry pomysł – oryginalny i pozwalający uniknąć kopiowania wielokrotnie wykorzystywanych koncepcji. Pierwszą decyzją powinien być wybór rodzaju opowiadania (np. realistyczne bądź fantastyczne), miejsca i czasu jego akcji oraz motywu przewodniego (np. uczucie, konflikt itp.).

Niezmiernie ważna jest także kreacja odpowiednich bohaterów – bez nich nie sposób stworzyć opowiadanie. Warto poświęcić na to chwilę i stworzyć postaci charakterystyczne, interesujące i przykuwające uwagę. Należy jednak pamiętać, by nie włączać do tekstu zbyt wielu osób oraz nie serwować czytelnikowi nadmiernie obfitych informacji na ich temat. W tym momencie dobrze przeprowadzić także refleksję nad wątkami pojawiającymi się w tekście. Główny powinien organizować akcję, łączyć bohaterów i przedstawiane wydarzenia. Zaś ewentualne wątki poboczne nie powinny występować w nadmiarze. Należy także przewidzieć dla nich zakończenie, co pozwoli domknąć dzieło.

Kolejna decyzja powinna dotyczyć narratora. Tutaj trzeba zastanowić się nad korzyściami i ograniczeniami, jakie wiążą się z poszczególnymi rodzajami postaci opowiadającej. Narrator pierwszoosobowy posiada niepełną wiedzę o świecie przedstawionym, może więc relacjonować jedynie to, co słyszał, widział lub w czym brał udział (np. nie zna wewnętrznych przemyśleń bohaterów, o ile nie pozyskał o nich jakichś informacji). Ponadto, będąc uczestnikiem akcji, zawsze ustosunkowuje się on do wydarzeń w sposób subiektywny. Z kolei narrator wypowiadający się w trzeciej osobie może posiadać nieograniczoną wiedzę o świecie przedstawionym lub ukazywać go z perspektywy określonego bohatera. Ze względu na swoją specyfikę daje on jednak pełen wgląd w postaci bohaterów, umożliwiając pełne relacjonowanie ich przemyśleń i motywów (np. za pośrednictwem mowy pozornie zależnej).

Posunięciem znacznie ułatwiającym stworzenie opowiadania jest przygotowanie odpowiedniego planu wydarzeń, który będzie stanowił szkic przyszłej wypowiedzi. W czasie przekształcania go we właściwy tekst warto pamiętać o tym, by posługiwać się zróżnicowanym i bogatym językiem oraz wprowadzić elementy urozmaicające – np. opisy, dialogi lub nawet inne gatunki literackie (przykładowo fragmenty wierszy, piosenek). Dobrym manewrem jest także wyraźne zaznaczenie opinii narratora oraz jego stosunku do świata. Oprócz tego całkiem interesującym chwytem jest stworzenie zaskakującego i skłaniającego do refleksji zakończenia.

Kwestię oczywistą stanowi poprawność językowa. Opowiadanie pozwala na swobodny dobór słownictwa, jakie można dostosować do pojawiających się postaci. Jednak błędy różnego rodzaju (interpunkcyjne, ortograficzne itp.) mogą znacznie utrudnić przebrnięcie przez kolejne wiersze napisanego tekstu, ostatecznie zniechęcając czytelnika.

Przykładowe opowiadanie z dialogiem

Wakacje

Marta nie mogła pogodzić się z powrotem do szkoły. Wakacje minęły tak szybko, a tak niewiele planów udało się jej zrealizować. Teraz, wiadomo, będą nowe obowiązki i wyzwania, które znowu pochłoną cały jej czas, odsuwając spełnianie marzeń na dalszy plan. Jej niezadowolenie pogłębiał fakt, iż pierwsze dni września nie skąpiły ciepłych promieni słońca, co znacznie utrudniało koncentrację na zajęciach.

Tego dnia wyszła z domu nieco wcześniej – planowała spotkać Anetę i dołączyć do niej w drodze do szkoły. Spacer przebiegał w miłej atmosferze, chociaż młodsza koleżanka nieustannie opowiadała o swoich codziennych problemach:
- Zawsze dobrze radziłam sobie z chemią, a w tym roku zdążyłam złapać dwie jedynki – oznajmiła z przejęciem niska dziewczyna o jasnych włosach.
- Jak to? Przecież nie minęły jeszcze dwa tygodnie nauki, to… - chciała odpowiedzieć Marta, lecz niecierpliwa blondynka szybko jej przerwała.
- Tak, tak. Niemożliwe, niemożliwe. Mówię ci, ta nauczycielka uwzięła się na mnie. Najpierw wpisała mi za brak podręcznika, później zorientowała się, że nie mam zadania, no i kolejna pała.
- Wiesz, może uda ci się poprawić, może ona chce cię tylko zmobilizować – próbowała uspokoić ją Marta.
- Ech! – westchnęła Aneta. – Najwyżej zmienię szkołę. Rodzice trochę pieklą się o złe oceny, a ja nie mam zamiaru się z nimi użerać. W sobotę chcę iść z Marcinem do kina, a w niedzielę może wybralibyśmy się za miasto, pospacerować nad rzeką. Mówię ci, to świetny chłopak… Ale może znam go zbyt krótko, by wyciągać wnioski?

Marta nie chciała zagłębiać się w przeżycia koleżanki, toteż szybko urwała rozmowę, a dalszą drogę kontynuowały, ciesząc się piękną pogodą i przyglądając się całkiem zabawnym ludziom. Ich uwagę przykuło poruszenie panujące na przystanku. Pewna pani, wyraźnie niezadowolona z powodu długiego oczekiwania na autobus, strofowała stojącą młodzież, nakazując odpowiednio trzymać książki, poprawiać plecaki oraz sznurować buty.

Martę dręczyły jednak trudne do odegnania myśli, paliła ją żądza przygody. Czuła przecież, że nie wykorzystała należycie wakacji, że nie wycisnęła z tego czasu wszystkiego. Niby była nad polskim morzem, niby odwiedziła dziadków mieszkających na Mazurach, ale wszystko działo się pod kontrolą, nawet na chwilę nie udało się jej wyrwać spod czujnego oka rodziców.

Szare i przygnębiające mury szkoły majaczyły już między stopniowo nabierającymi ciepłych barw gałęziami klonów. Z dużych okien wyglądały niezadowolone twarze, na których malowało się niezadowolenie. Grupy wyruszające na zajęcia w terenie budziły zazdrość tych, których przykuto do twardych i niewygodnych krzeseł.

Marta szybko udała się do klasy, zajęła miejsce i zaczęła rozglądać się po przygnębiającej sali. Zielone ściany, wytarty parkiet oraz porysowane i zaniedbane meble nie nastrajały jej pozytywnie. Jej wzrok uciekał w prawą stronę – wisiały tam różne ciekawe tablice biologiczne. Niektórych z nich nie znała jeszcze na pamięć. Z drugiej strony znajdowały się olbrzymie okna, tych unikała, nie chciała patrzeć na delikatny błękit bezchmurnego nieba.

Nic nie zwiastowało szczególnych wydarzeń. Wtedy do klasy weszła rozpromieniona nauczycielka. Od razu zwróciła uwagę uczniów, część pomyślała nawet o tym, że może uda uniknąć się bycia wywołanym do odpowiedzi. Pani zajęła miejsce i szybko oznajmiła:
- Moi drodzy, mam dla was miłą wiadomość – rozpoczęła z wyczuwalną ekscytacją. W poniedziałek rozpoczniemy tygodniowe zajęcia w Puszczy Białowieskiej. Szkoła opłaci przejazd oraz zakwaterowanie, ponieważ jesteście klasą biologiczną. Będziemy poznawać okoliczną przygodę i prowadzić proste badania, również trochę powędrujemy – zakończyła wypowiedź, radośnie rzucając dziennik na biurko.

Marta niemal krzyknęła z radości. Przypomniała sobie godziny poświęcone na posępne rozmyślania o nieudanych wakacjach oraz żal, jaki ogarnął ją w ostatnim tygodniu sierpnia. Teraz wszystko nagle minęło, a na horyzoncie malowała się fantastyczna przygoda. Chociaż pojawiły się chwilowe wątpliwości odnośnie tego, czy rodzice wyrażą zgodę na wyjazd, szybko je przegnała.

***

Po powrocie Marta kipiała radością – wyjazd okazał się udanym przedsięwzięciem. Któregoś dnia, w drodze do szkoły, spotkała Anetę. Jednak nie zmieniła ona szkoły, wręcz przeciwnie. Okazało się, że nauczycielka chemii to mama Marcina. Te jedynki nawet nie pojawiły się w dzienniku – po prostu chciała lepiej przyjrzeć się Anecie, więc trochę ją nastraszyła.

Przez cały dzień Marta nie mogła oprzeć się wrażeniu, że wszyscy w jakimś stopniu przesadzają.