Obraz Jana Matejki, zatytułowany „Hołd pruski”, przedstawia historyczną scenę złożenia lennego hołdu polskiemu królowi, Zygmuntowi I Staremu przez Albrechta Hohenzollerna, ostatniego wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego. Dzieło to wpisuje się w nurt historycznych obrazów Matejki poświęconych chwilom chwały narodu polskiego. Obrazy tego rodzaju miały przede wszystkim krzepić serca rodaków w czasach zaborów.
Na obrazie wyodrębnione jest wyraźne centrum, w którym na specjalnym podeście, wyłożonym czerwoną tkaniną, zgromadzeni są główni bohaterowie wydarzenia. Zygmunt Stary siedzi w złotym płaszczu i koronie z lewej strony, wyciągając prawą rękę w stronę Hohenzollerna i przekazując mu, jako symbol swego zwierzchnictwa, proporzec z herbem Prus Książęcych, nowo przekształconych z wcześniejszych Prus Zakonnych. Albrecht Hohenzollern, ubrany w zbroję i okryty złotym płaszczem z futrzanym obszyciem, klęczy przed królem z wyciągniętą w jego stronę prawicą. Tuż za pruskim księciem ustawiony jest jego wspaniały orszak.
Grupę okalają z prawej i lewej strony, a także u dołu obrazu, różnego rodzaju osobistości ówczesnego świata, między innymi: Bona Sforza i Jadwiga Jagiellonka, biskup krakowski Piotr Tomicki oraz arcybiskup Jan Łaski, Hieronim Łaski, Andrzej Tęczyński, Przecław Lanckoroński i inni ważni dostojnicy świeccy. Obok Zygmunta Starego z prawej strony, na specjalnym podeście i podtrzymywany przez Piotra Opalińskiego, stoi mały Zygmunt II August. Chłopczyk uważnie przysłuchuje się słowom opiekuna szepczącego mu do ucha, pouczającego zapewne przyszłego króla o doniosłości chwili.
W tle widoczne są mury krakowskich Sukiennic, na których ustawiony jest szereg ciekawskich mieszczan, którzy także chcą być świadkami historycznego wydarzenia i na własne oczy zobaczyć wspaniały orszak polskiego króla i pruskiego księcia. Zza murów Sukiennic wystają wieże Kościoła Mariackiego.
Najważniejszą postacią dla znaczenia obrazu jest niepozorna sylwetka nadwornego królewskiego błazna, Stańczyka, zapamiętanego jako postać o wyjątkowym intelekcie i przezorności. Stańczyk duma nad historyczną sceną, siedząc u stóp polskiego króla. Zamyślona, skupiona mina błazna, który wspiera przegiętą głowę na dłoni, każe nam widzieć w tym zdarzeniu, które miało być dla Polski ogromnym sukcesem, zapowiedź odmiany losów, kiedy to Prusy staną się jednym z zaborców Polski. Matejko z perspektywy czasu wie, jak potoczą się losy Polski, dlatego też swojej własnej twarzy użyczył Stańczykowi, malując jego postać.
Scena hołdu pruskiego w wykonaniu Matejki oparta jest na kontrastach - wyraźnemu, eliptycznemu centrum, w którym postaci wykonują stonowane, wyważone ruchy, przeciwstawione są kłębowiska ludzi na obrzeżach obrazu, gdzie nie brakuje żywego gestykulowania i póz zdradzających silne emocje. Otwarta kompozycja obrazu sprawia wrażenie nieco chaotycznej i przez to nad wyraz żywotnej, dynamicznej. Jednocześnie mamy świadomość, że na wszystkich obrazach Matejki każdy element jest gruntownie przemyślany i niesie silne znaczenie symboliczne. Dominacja ciepłych kolorów na obrazie, w szczególności zaś czerwieni i złocistej żółci, nadaje obrazowi pogodnego nastroju, a także patosu - czerwień i złoto od starożytności znane są przecież jako królewskie barwy.
Dom to jedno z najważniejszych miejsc w naszej kulturze. By uświadomić sobie ten fakt trzeba przypomnieć sobie jaką grozą napawa nas samo pojęcie bezdomności. Wiąże...
Mitologiczni bogowie to istoty obdarzone szeregiem mocy nadprzyrodzonych. Gromowładny Zeus władający morzami Posejdon czy Hades który panuje w świecie zmarłych –...
Olejne przedstawienie Józefa Piłsudskiego autorstwa Wojciecah Kossaka to obraz którego celem było wierne odzwierciedlenie ważnej historycznie postaci. Opis „Józef...
„Zdążyć przed Panem Bogiem” to książkowy reportaż autorstwa Hanny Krall. Centralną postacią dzieła jest Marek Edelman jeden z przywódców powstania...
Definicja wyznaczniki Komedia to podobnie jak tragedia rodzaj dramatyczny który posiada to samo źródło jakim są obrzędy religijne. Gatunek jakim jest komedia...
Każdy z nas posiada ojczyznę – kraj z którego się wywodzi. Nieraz dzielimy go z setkami milionów rodaków. Chińczyków jest ponad miliard!...
W dzisiejszych czasach coraz rzadziej korzystamy z radia. Jego rolę przejęła telewizja lub Internet. Słuchanie ulubionej stacji jest popularne albo wśród ludzi starszych...
Po raz pierwszy tytułowe tango pojawia się w dramacie Sławomira Mrożka gdy Stomil - ojciec - opowiada Arturowi - synowi - o tym jak wyglądało życie pokolenia z którego...
Nietrudno być dobrym przyjacielem gdy wszystko układa się pomyślnie podczas wspólnych zabaw gier czy spędzając beztrosko wolny czas. Prawdziwy przyjaciel powinien...