Unikalne i sprawdzone teksty

Jan Matejko, Hołd pruski – opis, interpretacja i symbolika obrazu | wypracowanie

Obraz Jana Matejki, zatytułowany „Hołd pruski”, przedstawia historyczną scenę złożenia lennego hołdu polskiemu królowi, Zygmuntowi I Staremu przez Albrechta Hohenzollerna, ostatniego wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego. Dzieło to wpisuje się w nurt historycznych obrazów Matejki poświęconych chwilom chwały narodu polskiego. Obrazy tego rodzaju miały przede wszystkim krzepić serca rodaków w czasach zaborów.

Na obrazie wyodrębnione jest wyraźne centrum, w którym na specjalnym podeście, wyłożonym czerwoną tkaniną, zgromadzeni są główni bohaterowie wydarzenia. Zygmunt Stary siedzi w złotym płaszczu i koronie z lewej strony, wyciągając prawą rękę w stronę Hohenzollerna i przekazując mu, jako symbol swego zwierzchnictwa, proporzec z herbem Prus Książęcych, nowo przekształconych z wcześniejszych Prus Zakonnych. Albrecht Hohenzollern, ubrany w zbroję i okryty złotym płaszczem z futrzanym obszyciem, klęczy przed królem z wyciągniętą w jego stronę prawicą. Tuż za pruskim księciem ustawiony jest jego wspaniały orszak.

Grupę okalają z prawej i lewej strony, a także u dołu obrazu, różnego rodzaju osobistości ówczesnego świata, między innymi: Bona Sforza i Jadwiga Jagiellonka, biskup krakowski Piotr Tomicki oraz arcybiskup Jan Łaski, Hieronim Łaski, Andrzej Tęczyński, Przecław Lanckoroński i inni ważni dostojnicy świeccy. Obok Zygmunta Starego z prawej strony, na specjalnym podeście i podtrzymywany przez Piotra Opalińskiego, stoi mały Zygmunt II August. Chłopczyk uważnie przysłuchuje się słowom opiekuna szepczącego mu do ucha, pouczającego zapewne przyszłego króla o doniosłości chwili.

W tle widoczne są mury krakowskich Sukiennic, na których ustawiony jest szereg ciekawskich mieszczan, którzy także chcą być świadkami historycznego wydarzenia i na własne oczy zobaczyć wspaniały orszak polskiego króla i pruskiego księcia. Zza murów Sukiennic wystają wieże Kościoła Mariackiego.

Najważniejszą postacią dla znaczenia obrazu jest niepozorna sylwetka nadwornego królewskiego błazna, Stańczyka, zapamiętanego jako postać o wyjątkowym intelekcie i przezorności. Stańczyk duma nad historyczną sceną, siedząc u stóp polskiego króla. Zamyślona, skupiona mina błazna, który wspiera przegiętą głowę na dłoni, każe nam widzieć w tym zdarzeniu, które miało być dla Polski ogromnym sukcesem, zapowiedź odmiany losów, kiedy to Prusy staną się jednym z zaborców Polski. Matejko z perspektywy czasu wie, jak potoczą się losy Polski, dlatego też swojej własnej twarzy użyczył Stańczykowi, malując jego postać.

Scena hołdu pruskiego w wykonaniu Matejki oparta jest na kontrastach - wyraźnemu, eliptycznemu centrum, w którym postaci wykonują stonowane, wyważone ruchy, przeciwstawione są kłębowiska ludzi na obrzeżach obrazu, gdzie nie brakuje żywego gestykulowania i póz zdradzających silne emocje. Otwarta kompozycja obrazu sprawia wrażenie nieco chaotycznej i przez to nad wyraz żywotnej, dynamicznej. Jednocześnie mamy świadomość, że na wszystkich obrazach Matejki każdy element jest gruntownie przemyślany i niesie silne znaczenie symboliczne. Dominacja ciepłych kolorów na obrazie, w szczególności zaś czerwieni i złocistej żółci, nadaje obrazowi pogodnego nastroju, a także patosu - czerwień i złoto od starożytności znane są przecież jako królewskie barwy.

Rozwiń więcej
Jan Matejko, „Hołd pruski”

Losowe tematy

Lekarz – zawód czy posłannictwo?...

Zawód lekarza to jedna z najbardziej interesujących profesji. Nieustannie styka się on ze śmiercią ratuje ludzi przed chorobami i przynosi im ulgę w cierpieniu –...

Niezapomniana przygoda - opowiadanie...

Nigdy nie sądziłam że niezapomniana przygoda przytrafi mi się podczas drogi do szkoły. Od zawsze przecież chodziłam tą samą ścieżką przez las. Jednak do ostatniej...

Czy bohaterów „Dywizjonu 303”...

Arkady Fiedler w swojej książce „Dywizjon 303” nazywa polskich pilotów biorących udział w bitwie o Anglię współczesnymi rycerzami. Porównanie...

Czy kultura polska jest kulturą...

Odpowiedź na pytanie czy kultura polska jest kulturą o cechach mieszczańskich nie jest odpowiedzią łatwą. Można bowiem w polskiej kulturze dostrzec elementy twórczości...

Sens przypowieści biblijnych

Zazwyczaj gdy mowa o Biblii mamy na myśli jedną książkę. Gdy chodzi o formę fizyczną będziemy mieli rację – Pismo Święte to najczęściej jeden obszerny tom....

„Jądro ciemności” - znaczenie...

Tytuł „Jądro ciemności” ma znaczenie symboliczne. Po pierwsze odnosi się do Afryki jako kontynentu czarnych ludzi – w sensie dosłownym – ale również...

Biedota w „Lalce” – opracowanie...

„Lalka” Bolesława Prusa jest dziełem w którym ukazana została szczegółowa panorama polskiego społeczeństwa. Co charakterystyczne dla powieści...

Motyw vanitas w literaturze i sztuce...

Słowo „vanitas” to po łacinie „marność”. Przez wieki najpopularniejszym językiem w jakim czytano Pismo Święte była bowiem łacina – i właśnie...

O czym mówią moje książki nocą...

„Książka nie jest tak fajna jak film!” – powiedział ostatnio mój kolega. „W filmie widzisz co robią bohaterowie słyszysz jak rozmawiają....