Mit o rodzie Labdakidów – opracowanie, interpretacja, bohaterowie

Interpretacja

Mit o rodzie Labdakidów opowiada o dziejach rodziny, na której spoczęła klątwa. Losy władców Teb oraz ich najbliższych są odzwierciedleniem postrzegania świata przez ówczesnych ludzi. Interpretując mit warto przede wszystkim zwrócić uwagę na nieuchronność losu poszczególnych bohaterów, jak i na brak możliwości wyboru, który cechuje ich działania.

Przedstawione w micie postaci poddane są działaniu fatum. Fatum rządzi ludzkim losem i niemożliwym jest jego uniknięcie. W momencie, gdy Edyp słyszy przepowiednie, według której zgładzić ma własnego ojca, postanawia wziąć los w swoje ręce. Chcąc uniknąć popełnienia zbrodni, wyrusza w podróż, podczas której napotyka swojego prawdziwego ojca i morduje go w wyniku awantury. Edyp jest typową postacią tragiczną. Jego działania nieuchronnie prowadzą go do klęski. Choć chce tego uniknąć, fatum go dosięga.

Motywy

Ważnym motywem pojawiającym się w utworze jest motyw winy Edypa, która jest przykładem hamartii. Hamartia, czyli wina tragiczna polega na niewłaściwej interpretacji zdarzeń przez bohatera. Działania Edypa, które miały zapobiec spełnieniu się przepowiedni bezpośrednio do niej prowadzą.

Nie tylko los jednostek warunkowany jest przez bogów i siły, na które człowiek nie ma wpływu. Dzieje Teb pokazują, że ludzie uzależnieni są od łaski bądź niełaski siły, która zsyłać może na nich urodzaj lub klęski. Postępowanie osób władających i kary na nie nałożone mają wpływ na losy całych Teb.

Istotnym motywem, który pojawia się w micie jest motyw wiedzy i poznania. Wiedza reprezentowana jest przez Sfinksa. Jego postać to symboliczne przedstawienie wiedzy niedostępnej dla ludu. Odpowiedź na jego zagadkę zostaje zesłana Edypowi we śnie.

Bohaterowie dążą także do uzyskania wiedzy o przyszłości, jednak posiadane przez nich informacje nie mają realnego wpływu na ich życie. Pomimo znajomości przepowiedni nie mogą oni zapobiec wydarzeniom.

Ważnym motywem pojawiającym się w micie jest motyw kary. Ta zsyłana jest przez bogów za różnego rodzaju przewinienia, które nie zawsze są wynikiem złych zamiarów bohaterów – tak jest w przypadku Edypa, który ściąga klęskę na Teby i samego siebie.

Kara może być także wymierzana przez ludzi. Kreon postanawia zabronić pochówku Polinejkesa, a Antygona ten zakaz łamie. Efektem jest skazanie Antygony na śmierć przez zamurowanie.

Historia Antygony pokazuje także konflikt pomiędzy prawem boskim a ludzkim. Zmarłemu należy się pochówek, a jednak król Teb zabronił go dokonać. Ten motyw został wykorzystany przez Sofoklesa w tragedii pt.: „Antygona”

Do mitu o rodzie Labdakidów nawiązywał nie tylko Sofokles, ale i Ajschylos. Ponadto, w psychoanalizie do dziś funkcjonuje pojęcie kompleksu Edypa. Jest to sytuacja, w której syn odczuwa pociąg do matki i jednocześnie rywalizuje z ojcem.

Bohaterowie:
Lajos – Ojciec Edypa, władca Teb
Jokasta – Matka Edypa, a także jego późniejsza żona
Edyp – Zabójca Lajosa, mąż Jokasty. Ojciec Antygony, Ismeny, Polinejkesa oraz Eteoklesa. Wychował się w Koryncie, tron Teb zdobył, gdy odgadł zagadkę Sfinksa. Władając Tebami dowiaduje się, że jest winny ojcobójstwo oraz kazirodztwu. Udaje się do Kolonos gdzie umiera.
Kreon – szwagier Lajosa, król Teb
Polybos i Meropa – para królewska Koryntu, przybrani rodzice Edypa.
Tejrezjasz – ślepy wieszcz, który wyjawia Edypowi prawdę o jego winie oraz doradza Kreonowi ucieczkę z Teb.
Eteokles – syn Edypa i Jokasty, który po roku panowania łamie przyrzeczenie i nie chce oddać bratu tronu
Polinejkes – brak Eteoklesa, który dopuszcza się zdrady i najeżdża na Teby. W wyniku walki giną obydwaj bracia
Ismena – córka Edypa i Jokasty
Antygona – córka Edypa i Jokasty, która pomimo zakazu Kreona pochowała Polinejkesa. Zostaje skazana na śmierć przez zamurowanie.