Streszczenie:
Władający Tebami król Lajos oraz jego żona Jokasta usłyszeli w Delfach przepowiednie, według której ich syn miał stać się zabójcą swego ojca. Chcąc zapobiec temu wydarzeniu, gdy Jokasta urodziła dziecko przekuto mu pięty, a niemowlę porzucono w górach. Edyp – jego imię oznaczało człowieka o spuchniętych stopach, został odnaleziony przez pasterzy. Dziecko oddano bezdzietnej parze królewskiej – królowi Polybosowi i żonie Meropie.
Zamieszkały w Koryncie Edyp był wytykany przez rówieśników. Podrzutek, o niewiadomej przeszłości postanowił rozwikłać zagadkę swojego pochodzenia. W tym celu udał się do wyroczni w Delfach. Ta, potwierdziła swoją przepowiednię z przed lat. Edyp miał stać się zabójcą swojego ojca. Sądząc, że to Meropa i Polybos są jego rodzicami, postanowił nie wracać do Koryntu. Udał się w podróż w poszukiwaniu nowego miejsca do zamieszkania. Po drodze jednak napotkał wóz. Wiózł on władcę w otoczeniu dworzan. Gdy kazano się Edypowi cofnąć ten nie usłuchał, ale wdał się w bójkę, w wyniku której zginął władca. W ten sposób wypełniła się przepowiednia – nieświadomy Edyp zabił swojego ojca, Lajosa.
Na tron w Tebach wstąpił Kreon, jednocześnie miasto zaczął nękać potwór o korpusie kobiety i lwim ciele, dodatkowo obdarzonym skrzydłami. Sfinks – bo tak brzmiało imię kreatury, porywał ludzi i rzucał w przepaść. Zaprzestać miał dopiero wtedy, gdy ktoś rozwiąże jego zagadkę. Nie mogąc sprostać wyzwaniu rzuconemu przez Sfinksa, Kreon wyznaczył nagrodę – za rozwiązanie zagadki nagrodą było królestwo oraz małżeństwo z owdowiałą Jokastą.
Edyp przybył do miasta i usłyszał zagadkę. Miał odpowiedzieć na pytanie o zwierze, które jest obdarzone głosem, o świcie chodzi na czworaka, w południe na dwóch nogach, a wieczorem na trzech. Odpowiedź przyśniła się Edypowi. Zwierzęciem, o które chodziło w zagadce był człowiek. Gdy Sfinks usłyszał poprawną odpowiedź, rzucił się w przepaść. Edyp wstąpił na tron i poślubił Jokastę. Miał z nią czworo dzieci: Antygonę i Ismenę, Polinejkesa i Eteoklesa.
Pod rządami Edypa, Teby były nękane różnego rodzaju klęskami. Na pomoc wezwany został wieszcz Tejrezjasz. Ślepy starzec posiadał moc, która pozwoliła mu wyjaśnić przyczynę nieszczęść. Winny był król, który zabił swego ojca i wstąpił w kazirodczy związek. Dowiedziawszy się o tym Edyp wykuł sobie oczy i ruszył w podróż szukając dla siebie miejsca pochówku. Towarzyszyły mu w tym dwie córki. Król zmarł w miejscowości Kolonos. Jokasta popełniła samobójstwo.
W Tebach pozostali dwaj bracia, którzy umówili się, że będą rządzić na zmianę. Eteokles nie dotrzymał słowa, wygnał brata i pozostał na tronie. Polinejkes schronił się w Argos. Tam też poślubił córkę króla Adrastosa. Wspólnie wyruszyli na wyprawę przeciwko Tebom. Atak został powstrzymany przez wojska Teb, a w bitwie zginęli obydwaj bracia. Królem ponownie został Kreon, który zakazał pochówku Polinejkesa.
Zakazowi sprzeciwiła się Antygona. Własnoręcznie wykopała grób bratu. Za ten występek została skazana na śmierć poprzez zamurowanie żywcem. Dziesięć lat później Teby zostały zaatakowane przez synów zmarłych wodzów, poległych pod Tebami. Tejrezjasz doradzał wysłanie listu z prośbą o zawarcie pokoju i jednoczesną ucieczkę z miasta. Stary wieszcz zmarł podczas ucieczki, gdy napił się wody ze źródła. Opustoszałe Teby zostały zrównane z ziemią, a ich bogactwa zostały przez wojsko wysłane w ofierze świątyni delfickiej.
Plan wydarzeń:
1. Przepowiednia wyroczni Delfickiej – Lajos ma zginąć z rąk swojego syna.
2. Narodziny dziecka Lajosa i Jokasty.
3. Przebicie dziecku stóp oraz porzucenie go w górach.
4. Odnalezienie Edypa przez pasterza. Przekazanie dziecka Polybosowi i Meropie – parze królewskiej Koryntu.
5. Dokuczliwe uwagi rówieśników Edypa.
6. Wyprawa Edypa do Delf w celu poznania swojego pochodzenia.
7. Przepowiednia zabójstwa ojca oraz poślubienia matki.
8. Ucieczka Edypa do Teb.
9. Napotkanie podróżującego dworu.
10. Bójka, w wyniku której z rąk Edypa ginie Lajos.
11. Wstąpienie Kreona na tron, pojawienie się Sfinksa w Tebach.
12. Rozwiązanie zagadki Sfinksa przez Edypa i śmierć potwora.
13. Otrzymanie nagrody przez Edypa – wstąpienie na tron oraz ślub z Jokastą.
14. Narodziny dzieci Edypa i Jokasty – Antygony, Ismeny, Eteoklesa oraz Polinejkesa.
15. Klęski nękające Teby.
16. Przepowiednia Tejrezjasza – przyczyną klęsk jest ojcobójstwo i kazirodztwo popełnione przez Edypa.
17. Samobójstwo Jokasty. Wykłucie sobie oczu przez Edypa.
18. Podróż Edypa i jego śmierć w Kolonos.
19. Walka o władzę w Tebach pomiędzy Polinejkesem a Eteoklesem.
20. Śmierć dziedziców tronu, ponowne wstąpienie Kreona na tron.
21. Zakaz pochówku Polinejkesa wydany przez Kreona.
22. Złamanie zakazu przez Antygonę.
23. Ukaranie Antygony – śmierć przez zamurowanie.
Geneza Książka Miguela de Cervantesa uchodzi za najważniejszą powieść w dziejach literatury hiszpańskiej. Pisarz najprawdopodobniej stworzył swoje najsłynniejsze dzieło...
Piotr Skarga był kaznodzieją króla Zygmunta III Wazy jezuitą jedną z najważniejszych postaci polskiej reformacji. Jego najważniejsze dzieła to bardzo popularne...
We fraszce „Do snu” Jan Kochanowski porusza dwa tematy. Pierwszym jest oczywiście tytułowy sen drugim natomiast – śmierć. Bohaterami utworu są spersonifikowane...
Sonety „Z chałupy” to cykl młodzieńczych wierszy Jana Kasprowicza publikowanych na łamach „Głosu” w 1888 roku. Poeta pomimo zastosowania formy sonetu...
Profesor Spanner Komisja do spraw badania zbrodni hitlerowskich zajmuje się pseudonaukową działalnością profesora Spannera. W Instytucie Anatomicznym odkrywa makabryczny...
Palinodia oznacza po grecku utwór odwołujący wcześniejsze oskarżenia. Taki tytuł nosi satyra Ignacego Krasickiego w której pozornie odwołuje on zarzuty jakie...
Zmiażdż moje serce Boże jak zmurszałą ścianę to incipit „Sonetu XIV” Johna Donne’a w przekładzie Stainsława Barańczaka. Już pierwszy wers sugeruje...
Geneza Powieść to jedno z najbardziej znanych dzieł autorki. Została ona opublikowana w 1909 roku i była jedną z wielu napisanych przez Burnett które posiadały...
W okresie renesansu niezwykłą popularność zdobyły w Europie dzieła zwierające wskazówki jak prowadzić godne i dobre życie. Autorzy analizowali jaka edukacja jest...