„Modlitwa” jest jedną z najpopularniejszych pieśni słynnego rosyjskiego barda gruzińskiego pochodzenia. Bułat Okudżawa, o nim bowiem mowa, uczynił z tego krótkiego utworu niejako syntezę swojego specyficznego, wrażliwego i melancholijnego, spojrzenia na świat.
Niezwykle istotny dla interpretacji utworu jest jego alternatywny tytuł. Bowiem oprócz „Modlitwy”, wiersz funkcjonuje także jako „Franciszek Villon”. Skąd to nawiązanie?
Można uznać je za hołd dla wybitnego poety francuskiego średniowiecza, ale chodzi o coś jeszcze. Przede wszystkim nawiązanie do autora z odległej epoki sugeruje, że Okudżawa pragnie poruszyć tematy uniwersalne. Skoro bowiem refleksje współczesnego poety wykazują podobieństwo do wersów napisanych wieki temu, to oznacza, iż obaj twórcy próbują dotrzeć do prawdy ponadczasowych. Nie chodzi o publicystyczną krytykę obecnych porządków, nieobcą Okudżawie. Chodzi o coś dużo głębszego, coś, co zrozumie człowiek średniowiecza i człowiek wieku XX. Bowiem, jak dowodzi Okudżawa, problemy egzystencjalne są wspólne ludziom wszystkich epok.
Nawiązanie do średniowiecznego poety tłumaczy też formę modlitwy. W Związku Radzieckim, gdzie żył Okudżawa, poruszanie wątków religijnych było źle widziane. Poeta mógł się więc tłumaczyć, że jego utwór jest grą literacką z twórczością średniowieczną. Ale również ta interpretacja ma drugie dno. Bowiem i Villon i Okudżawa byli zapewne osobami niewierzącymi (Okudżawa nawrócił się na łożu śmierci, Villona o ateizm podejrzewają zaś literaturoznawcy, chociaż oczywiście nie mógł przyznać się on do tego w swoich czasach). A jednak obaj zwracają się do Boga. W ich wersach widać tęsknotę – tęsknotę za dobrym ojcem, który mógłby wziąć pełen cierpienia i bólu świat w opiekę.
Okudżawa „modli się” o to, by Bóg ofiarował „każdemu z nas,/ czego mu w życiu brak”. Są to zarówno prośby wielkie (władza dla tych, którzy pragną potęgi, skrucha dla mordercy), jak i małe (koń dla tchórza). Prośby te ukazują powszechny trud każdego człowieka – nie ma bowiem osoby, która żyłaby bez trosk. W dodatku udziałem ludzi jest ciągłą niepewność – żyjemy „nie widząc, co niesie los”. Sam Stwórca wydaje się odległy, zaś jego głos pozostaje „ledwo słyszalny”.
Utwór Okudżawy wyraża powszechne ludzkie tęsknoty i ból. Nie daje odpowiedzi – nawet religia nie oferuje pewności, właśnie z powodu oddalenia Boga od świata. Ale w melancholijnych wersach gruzińskiego barda kryje się też mała, niewyraźna iskra nadziei. Tę iskrę musi odkryć każdy człowiek samodzielnie.
Forma utworu:
– forma modlitwy
– apostrofa (do Boga)
– nieregularny układ rymów (zazwyczaj abab)
Jan Kochanowski jak przystało na renesansowego humanistę zatopiony był w kulturze starożytnej. Oddziaływała na niego między innymi filozofia stoicka. Stoicy zalecali odnajdywanie...
Wiersz Juliana Przybosia „Z Tatr” poświęcony został zmarłej taterniczce. Od razu więc poznajemy charakter utworu i spodziewać się możemy nawiązania do wzniosłej...
W Pieśni XII (Niemasz i po drugi raz niemasz wątpliwości) Kochanowski porusza temat zaskakują swoją aktualnością. Otóż odnosi się do zazdrości która zawsze...
Geneza czas i miejsce akcji Miejscem akcji jest miasteczko Antylopa które zostało stworzone na miejscu osady Indian. Żyjące tam plemię Czarnych Wężów padło...
Geneza „Imię róży” to debiutancka a zarazem najbardziej znana powieść włoskiego pisarza i naukowca Umberto Eco. Książka ukazała się w 1980 roku. Sam...
Trzecia część „Dziadów” jest dramatem w którym świat rzeczywisty przenika się ze sferą metafizyczną. Co ciekawe – oba te plany mają równorzędne...
Streszczenie Druga część „Dziadów” rozpoczyna się cytatem zaczerpniętym z „Hamleta” Williama Szekspira: Są dziwy w niebie i na ziemi o których...
W wierszu „Sokrates tańczący” Julian Tuwim odnosi się do postaci tytułowego mędrca. Żyjący w V wieku przed naszą erą Sokrates uchodzi za jednego z najważniejszych...
Geneza Wydana w 1936 r. (a wcześniej ukazująca się w odcinkach w „Kurierze Porannym”) „Cudzoziemka” Marii Kuncewiczowej bardzo szybko okazała się...
