Geneza, czas i miejsce akcji
Eliza Orzeszkowa była prawdziwą patriotką, która w trakcie powstania udzieliła schronienia Romualdowi Trauguttowi. Te wydarzenia miały wpływ na decyzję o napisaniu tomu „Gloria victis”, w którym zawarta była nowela o tym samym tytule.
Akcja ma miejsce w maju roku 1863, w lesie, w którym stacjonują wojska, a także rozgrywa się decydująca o losach powstańców bitwa.
Znaczenie tytułu, motywy, problematyka
Motywem, który pojawia się w utworze jest przede wszystkim motyw walki. Ta, może przynieść chwałę, jednak porażka wydaje się być najgorszym co może spotkać walczących. Zmieniając okrzyk brzmiący: "biada zwyciężonym", autorka polemizuje z tym poglądem. Tytuł noweli oznacza: „chwała zwyciężonym” i pokazuje jak wielką wartość ma sam fakt walki, powstańczy zapał, zaangażowanie w walkę o ojczyznę, która powinna być wartością absolutnie najwyższą. Takie zaprezentowanie motywu sprawia, że czytelnik rozumie wagę jaką miało powstanie, oddaje hołd jego bohaterom, dostrzega znaczenie ich poświęcenia.
Patriotyzm, powstanie związane jest z wartościami wyznawanymi przez młodych. Widocznym jest sytuacja trudnych wyborów, w której zostali postawieni. Maryś nie jest stworzony do walki, zdaje się nawet jej brzydzić. Mimo to, młody powstaniec nie ma wyboru. Są rzeczy ważniejsze.
Przedstawiony został także motyw rozstania i pożegnania. Siostra Marysia nie tylko żegna brata, ale i swojego ukochanego. Zrozpaczona dziewczyna przeżywa podwójne rozstanie. Pierwszy raz gdy młodzieńcy wyruszają, drugi, gdy okazuje się, że bliscy jej sercu polegli.
Ważnym jest także motyw szczerej przyjaźni, która łączy Marysia z Jagminem. Obserwacja powstańczego życia pozwala także na dostrzeżenie roli wodza, którym w tym wypadku jest Romuald Traugutt.
Ważnym elementem noweli jest przyroda. To ona obserwuje rzeczywistość, a następnie zdaje z niej relację. Rozmowa pomiędzy wiatrem i lasem świadczy o tym, że pamięć o powstańcach nie przeminie. Pozostanie, przekazywana przez baśniowego narratora występującego w noweli.
Bohaterowie
Maryś – Młody chłopiec o dziewczęcej aparycji, który dostrzega piękno przyrody i pragnie nauczać. Ginie podczas walk pozostawiając samotną siostrę. Maryś był prawdziwą patriotą, chłopcem oddanym zarówno ojczyźnie jak i swoim bliźnim.
Jagmin – Przyjaciel Marysia, który wspólnie z nim bierze udział w walkach. Chłopiec rosły, silny. Z Anielą łączy go uczucie.
Aniela – Siostra Marysia, która pamięta o zmarłych. Pojawia się na ich mogile i rozpacza po stracie, która sprawiła, że stała się ona osobą niezwykle samotną.
Romuald Traugutt – Wódz, przywódca powstania, który potrafi dobrze dowodzić swą armią i motywować swych ludzi do wysiłku, walki.
Ważnym bohaterem jest także przyroda – las i poszczególne drzewa oraz wiatr. To oni wymieniają uwagi oraz informacje odnośnie wydarzeń, które niegdyś miały miejsce w tych regionach.
„Trzy słowa najdziwniejsze” to wiersz Wisławy Szymborskiej który stanowi filozoficzną refleksję nad naturą języka i jego relacji z rzeczywistością....
Streszczenie W domu gdzie znajdują się trzy siostry rozpoczyna się rozmowa. Udział w niej bierze Olga która wspomina ojca Irina która świętuje imieniny oraz...
Streszczenie Poleander Partobon władca Kybery był wielkim wojownikiem który hołdował nowoczesnym strategiom. Nade wszystko cenił cybernetykę toteż cały jego kraj...
Streszczenie Bitwa o Monte Cassino która toczyła się w dniach 17 stycznia - 19 maja 1944 r. uważana jest za jedno z najbardziej zaciętych i krwawych starć w historii...
Wiersz Kazimierza Wierzyńskiego „Lewa kieszeń” to pozornie opis zwykłego dnia. Jednak pod relacją o codziennych czynnościach kryje się pewna myśl filozoficzna...
Streszczenie Ballada „To lubię” rozpoczyna się zwrotem do Maryli. Jest ona zachęcana do spojrzenia na piękny krajobraz. Na skraju lasu znajduje się cerkiew w...
Interpretacja Postać bogini Nike nie od zawsze była obecna w mitologii. Osobą która przywołała jej dzieje był dopiero Hezjod. Mit o bogini Nike jest przede wszystkim...
„Głos w sprawie pornografii” Wisławy Szymborskiej to ironiczny wiersz w którym poetka dokonuje przewrotnego porównania myślenia do pornografii. Tekst...
„Pieśń Legionów Polskich we Włoszech” znana także jako „Mazurek Dąbrowskiego” została napisana w lipcu 1797 roku na terenie Włoch. Autorem...