Geneza, czas i miejsce akcji
Eliza Orzeszkowa była prawdziwą patriotką, która w trakcie powstania udzieliła schronienia Romualdowi Trauguttowi. Te wydarzenia miały wpływ na decyzję o napisaniu tomu „Gloria victis”, w którym zawarta była nowela o tym samym tytule.
Akcja ma miejsce w maju roku 1863, w lesie, w którym stacjonują wojska, a także rozgrywa się decydująca o losach powstańców bitwa.
Znaczenie tytułu, motywy, problematyka
Motywem, który pojawia się w utworze jest przede wszystkim motyw walki. Ta, może przynieść chwałę, jednak porażka wydaje się być najgorszym co może spotkać walczących. Zmieniając okrzyk brzmiący: "biada zwyciężonym", autorka polemizuje z tym poglądem. Tytuł noweli oznacza: „chwała zwyciężonym” i pokazuje jak wielką wartość ma sam fakt walki, powstańczy zapał, zaangażowanie w walkę o ojczyznę, która powinna być wartością absolutnie najwyższą. Takie zaprezentowanie motywu sprawia, że czytelnik rozumie wagę jaką miało powstanie, oddaje hołd jego bohaterom, dostrzega znaczenie ich poświęcenia.
Patriotyzm, powstanie związane jest z wartościami wyznawanymi przez młodych. Widocznym jest sytuacja trudnych wyborów, w której zostali postawieni. Maryś nie jest stworzony do walki, zdaje się nawet jej brzydzić. Mimo to, młody powstaniec nie ma wyboru. Są rzeczy ważniejsze.
Przedstawiony został także motyw rozstania i pożegnania. Siostra Marysia nie tylko żegna brata, ale i swojego ukochanego. Zrozpaczona dziewczyna przeżywa podwójne rozstanie. Pierwszy raz gdy młodzieńcy wyruszają, drugi, gdy okazuje się, że bliscy jej sercu polegli.
Ważnym jest także motyw szczerej przyjaźni, która łączy Marysia z Jagminem. Obserwacja powstańczego życia pozwala także na dostrzeżenie roli wodza, którym w tym wypadku jest Romuald Traugutt.
Ważnym elementem noweli jest przyroda. To ona obserwuje rzeczywistość, a następnie zdaje z niej relację. Rozmowa pomiędzy wiatrem i lasem świadczy o tym, że pamięć o powstańcach nie przeminie. Pozostanie, przekazywana przez baśniowego narratora występującego w noweli.
Bohaterowie
Maryś – Młody chłopiec o dziewczęcej aparycji, który dostrzega piękno przyrody i pragnie nauczać. Ginie podczas walk pozostawiając samotną siostrę. Maryś był prawdziwą patriotą, chłopcem oddanym zarówno ojczyźnie jak i swoim bliźnim.
Jagmin – Przyjaciel Marysia, który wspólnie z nim bierze udział w walkach. Chłopiec rosły, silny. Z Anielą łączy go uczucie.
Aniela – Siostra Marysia, która pamięta o zmarłych. Pojawia się na ich mogile i rozpacza po stracie, która sprawiła, że stała się ona osobą niezwykle samotną.
Romuald Traugutt – Wódz, przywódca powstania, który potrafi dobrze dowodzić swą armią i motywować swych ludzi do wysiłku, walki.
Ważnym bohaterem jest także przyroda – las i poszczególne drzewa oraz wiatr. To oni wymieniają uwagi oraz informacje odnośnie wydarzeń, które niegdyś miały miejsce w tych regionach.
Mit o Midasie i oślich uszach Król Midas był władcą z którego zadrwił sobie Apollo. Pewnego dnia Apollo – patron śpiewaków i wieszczy urządził...
Tytułowy bohater tragedii Williama Szekspira przejął władzę bezlitośnie mordując prawowitego króla. Zasiadłszy na tronie szybko stał się człowiekiem znienawidzonym...
Geneza „Lalka” czyli jedno z najważniejszych dzieł w dorobku Bolesława Prusa była publikowana w „Kurierze Codziennym” w latach 1887 - 1889. Pierwsze...
„Pierwsza fotografia Hitlera” Wisławy Szymborskiej to wiersz który pod względem poetyki przypomina ekfrazę. Różnica polega jednak na tym że przedmiotem...
Definicja mitu Mity to historie które były dziełem całego społeczeństwa. Początkowo powstawały one jako legendy opowiadane które były przekazywane ustnie....
Streszczenie Rozdział I - Piotruś wkracza na widownię Gdy Wendy miała dwa lata przyszła do swojej mamy i przyniosła jej piękny kwiatek. Musiała wtedy wyglądać szczególnie...
Streszczenie „Wakacje Mikołajka” są czwartą częścią kultowej serii przygód małego chłopca pochodzącego z Francji autorstwa Rene Goscinnego. Wersja...
Streszczenie Antek był chłopcem zamieszkującym wieś nad Wisłą. Od najmłodszych lat musiał on pomagać swojej rodzinie. Początkowo zajmował się siostrą następnie...
„Niebo” Wisławy Szymborskiej to wiersz w którym mamy do czynienia z filozoficzną refleksją nad światem i intelektualnymi kategoriami służącymi do jego...