„Pieśń Legionów Polskich we Włoszech”, znana także jako „Mazurek Dąbrowskiego”, została napisana w lipcu 1797 roku, na terenie Włoch. Autorem słów był Józef Wybicki, zaś autora melodii nie udało się ustalić – być może mamy do czynienia z melodią ludową. Utwór szybko zyskał popularność wśród Polaków, nie tylko tych, którzy walczyli po stronie Napoleona we Włoszech, ale również ich rodaków, żyjących pod zaborami. Już po odzyskaniu niepodległości, w 1927 roku, został uznany za oficjalny hymn Polski.
Co interesujące, Mazurek oddziaływał również na hymny innych państw – na podstawie jego melodii stworzono pieśń „Hej, Słowianie” (Hymn wszechsłowiański), która stała się hymnem Jugosławii, a po jej rozpadzie (na krótko) Serbii i Czarnogóry. Z kolei słowa pieśni Wybickiego zainspirowały autorów hymnu Ukrainy, który rozpoczyna się, podobnie, jak hymn Polski:
Nie umarła jeszcze Ukraina ani chwała, ani wolność,
Jeszcze do nas, bracia Ukraińcy, uśmiechnie się los.
Początkowe słowa „Mazurka Dąbrowskiego” (obecnie obowiązująca wersja różni się nieco z powodu dostosowania gramatyki do dzisiaj obowiązujących zasad) znane są każdemu Polakowi:
Jeszcze Polska nie umarła,
kiedy my żyjemy.
Co nam obca moc wydarła,
szablą odbijemy
Nie zwracamy uwagi na ich niezwykłość – by ją pojąć, trzeba poznać realia intelektualne epoki, w której zostały napisane. Otóż w XVIII-wieku nie znano dzisiejszego pojęcia narodu, jako czegoś niezależnego od państwa. Członkami narodu polskiego byli więc obywatele Polski – kiedy dokonano rozbiorów i Rzeczpospolita zniknęła z map, wielu ludzi czuło się zwolnionych z obowiązków wobec Ojczyzny. Skoro Polska nie istniała już, nie istnieli też Polacy – rozumowano.
Wybicki zaprzecza temu – twierdzi, że Polacy istnieją mimo upadku państwa. Co więcej, dopóki oni istnieją, jest szansa na odrodzenie Rzeczypospolitej. Szczególnie kiedy dał nam przykład Bonaparte/Jak zwyciężać mamy. Oczywiście sam wzór w postaci Napoleona nie wystarczy – konieczna jest jeszcze zgoda narodowa i poświęcenie, symbolizowane przez postać hetmana Czarnieckiego. Natchnienie można czerpać również z postaci Kościuszki – gdy się weźmie pod uwagę to wszystko, to nie ma co wątpić, że Bóg zwróci odebraną Ojczyznę.
„Mazurek Dąbrowskiego” jest z pewnością utworem wyjątkowym w historii Polski. Bodaj żadnej innej pieśni Polacy nie przypisywali takiego znaczenia sentymentalnego, jeszcze zanim został hymnem ich państwa.
Forma utworu (kilka informacji):
- układ rymów naprzemienny (abab), za wyjątkiem drugiej strofy (tam rymy parzyste aabb)
- 6 strof po 4 wersy, strofy poprzedzielane czterowersowym refrenem
Streszczenie Akcja utworu rozpoczyna się od gwałtownej burzy która powaliła straszliwie wielki stary dąb. Było nim Magiczne Drzewo. Ludzie wykonywali z niego przedmioty...
Autorstwo i czas powstania Utwór o incipicie „Posłuchajcie bracia miła...” znany też pod tytułami: „Lament (Plankt) świętokrzyski” oraz „Żale...
„Ze szczytu schodów” Zbigniewa Herberta to wiersz z tomu „Raport z oblężonego miasta” i jak cały zbiór został utrzymany w poetyce parabolicznej....
Streszczenie Żył sobie warszawski szewczyk imieniem Lutek. Chociaż ciężko pracował był biedny i trudno wiązał koniec z końcem. Raz dowiedział się że w podziemiach...
Geneza czas i miejsce akcji Miejscem akcji jest miasteczko Antylopa które zostało stworzone na miejscu osady Indian. Żyjące tam plemię Czarnych Wężów padło...
„Nuż w bżuhu” (1921) to bodaj najsłynniejszy dokument polskiego futuryzmu. Już w samej formie widać dążenie do nowatorstwa tak charakterystyczne dla tego ruchu....
Wiersz Rafała Wojaczka „Prośba” należy do najwybitniejszych dokonań polskiej poezji erotycznej. Podmiotem lirycznym utworu jest kobieta która zwraca się...
Streszczenie Akcja „Powrotu posła” dzieje się w trakcie Sejmu Wielkiego. Utwór rozpoczyna się od rozmowy służących którzy komentują bohaterów...
Streszczenie Ktoś kto słucha słowa Bożego podobny jest do tego który buduje dom a fundament zbudował na skale. Gdy przyszła powódź nie zdołała go naruszyć...
