Unikalne i sprawdzone teksty

Dworzanin polski - opracowanie

„Dworzanin polski” jest dziełem życia Łukasza Górnickiego. Urodzony w 1527 roku w rodzinie mieszczańskiej Górnicki studiował w Krakowie oraz w we Włoszech. Po powrocie z Italii otrzymał od króla Zygmunta Augusta polecenie przygotowania polskiego przekładu dzieła Baldassarre Castiglione „Il Cortegiano”. Książka ta, wydana w 1528 roku, zyskała ogólnoeuropejską popularność. Uznawano, iż autor niezwykle celnie wypunktował cechy, jakimi charakteryzować powinien się idealny dworzanin i szlachcic.

Historycy kultury uznają powszechnie, że spośród wszystkich przekładów pracy Castiglione wyróżnia się to, dokonane przez Górnickiego. Polak bowiem nie ograniczył się do przełożenia włoskiego tekstu – przystosował go natomiast do polskich warunków. Jak sam pisał:

[…]nie tylko zaniechałem imion włoskich, a włożyłem polskie, i rozmowę tam tej podobną napisałem, ale też i wiele inych rzeczy włożyć-em nie chciał […] jednych nie kładę, a drugie odmieniam: iż jednym grom u nas by nie rozumiano (gdyż o Tarantelli domowej Polak nic nie słychał), a drugie nie zejdą sie do tej rozmowy, gdzie białych głow nie masz. Gdzie tych mnie sie włożyć w dialog polski nie godziło, bo ani nasze Polki są tak uczone jako Włoszki, ani drugich rzeczy, ktore owdzie są, cirpieć by ich uszy mogły. Nuż de effeminatis czo on pisze, iż ten zły zwyczaj do nas nic przyszedł, szkoda go też było i wspominać. Zasię de duello i tego tak sie włożyć nie godziło, bo około bitwy w szrankach wszytko inaczej u nas, niż jest we Włoszech.

Tak więc, jak wynika z powyższego, w „Dworzaninie polskim” nie pojawiają się kobiety, jako uczestniczki rozmów (są natomiast tematem dyskusji w księdze III). Polskie obyczaje są również różne w kwestiach takich, jak turnieje rycerskie. Górnicki stwierdził również:

Wspomnię też tu i to, żem nie naznaczył Dworzaninowi, aby malować umiał, bo mi sie to widzi rzecz mało potrzebna […]

„Dworzanin...” przedstawia fikcyjny dialog, którego bohaterami się jednak postacie autentyczne. Ich rozmowy odbywają się w prądnickim (dzisiaj część Krakowa) pałacu biskupa Myszkowskiego. Dyskutanci to Aleksander Myszkowski, Wojciech Kryski, Stanisław Wapowski, Andrzej Kostka, Stanisław Maciejowski, Jan Dreśniak, Stanisław Bojanowski i Stanisław Lupa Podlodowski, Stanisław Maciejowski. W ciągu kilku dni akcji rozmawiają o tym, co powinno cechować porządnego dworzanina. Rozważają zarówno jego cechy fizyczne (powinien być proporcjonalnej budowy, atrakcyjny i sprawny fizycznie), jak i duchowe. Dworzanin winien być człowiekiem dowcipnym, wykształconym, ale i skromnym. Winien służyć wiernie swojemu panu, ale nie posuwać się do pochlebstwa. Dworzanin powinien umieć pięknie się wysławiać, a zarazem posiadać znajomość arkanów wojskowości. Rozważa się również przymioty idealnej kobiety – ta również powinna być skromna i grzeczna. Ale w odpowiednich sytuacjach musi umieć zabawiać mężczyznę rozmową. Uczestniczy dyskusji n
Nie potrafią jednak dość do wspólnego zdania na temat kobiet – dla jednym są one istotami niższymi, inni zaś chwalą ich zalety.

„Dworzanin...” opisuje również późniejsze losy dyskutantów. Z pewnością jest to dzieło interesujące – przede wszystkim jako próba przeszczepienia stosunkowo młodej kulturze polskiej wyrafinowanych pojęć rodem z włoskiego renesansu.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Lot nad kukułczym gniazdem –...

„Lot nad kukułczym gniazdem” pozostaje najbardziej cenioną powieścią Kena Keseya. Akcja rozgrywa się w szpitalu psychiatrycznym zaś narratorem książki jest...

Plotka o „Weselu” - streszczenie...

Streszczenie I Tadeusz Boy-Żeleński pisze „Plotkę o „Weselu” 20 lat po powstaniu dramatu. Jego ambicją nie jest literaturoznawcza analiza dzieła ale przypomnienie...

Mit o Zeusie - opracowanie (interpretacja...

Interpretacja Mit o Dzeusie jest opowieścią o najważniejszym z bogów który władał całym Olimpem. Jest to mit który doskonale oddaje antropomorficzność...

Bracia Lwie Serce - opracowanie...

Powieść autorstwa Astrid Lindgren pt. „Bracia Lwie Serce” po raz pierwszy została wydana w 1973 r. od razu zapewniając pisarce sławę i stając się jednym z...

Sokół – streszczenie

„Sokół” to dziewiąta opowieść piątego dnia „Dekameronu” w czasie którego poruszany jest temat szczęścia jakie przytrafiło się zakochanym...

Bitwa pod Grunwaldem – streszczenie...

Streszczenie Akcja opowiadania rozgrywa się 15 lipca 1945 roku w Niemczech. Narrator przebywa w obozie dla byłych więźniów obozu koncentracyjnych. Tadek ze Stefanem...

Dzień i noc czarownicy – streszczenie...

„Dzień i noc czarownicy” to książeczka Doroty Terakowskiej przeznaczona dla młodszego czytelnika. Składa się ona z dwóch opowiadań zatytułowanych „Jeden...

Dworzanin polski - opracowanie

„Dworzanin polski” jest dziełem życia Łukasza Górnickiego. Urodzony w 1527 roku w rodzinie mieszczańskiej Górnicki studiował w Krakowie oraz w...

Ewangelia św. Jana - ogólna charakterystyka...

Ogólna charakterystyka Ewangelia według św. Jana to ostatnia Ewangelia znajdująca się w „Nowym Testamencie”. Jej autorstwo przypisuje się Janowi który...