Unikalne i sprawdzone teksty

Józef Wybicki - biografia i charakterystyka twórczości

Józef Wybicki należy do wyjątkowych postaci polskiego panteonu narodowego. „Mazurek Dąbrowskiego”, którego był autorem, stał się hymnem Rzeczypospolitej i nie będzie przesadą stwierdzenie, iż zna go każde polskie dziecko. Mimo popularności utworu, często nie zwraca się uwagi na niezwykły życiorys jego autora. A koleje jego losów budzą skojarzenia raczej z sensacyjnymi filmami, niż patriotycznymi akademiami ku czci.

Wybicki urodził się w Będominie w 1747 roku. Osierocony w młodym wieku, znalazł się pod opieką stryja Franciszka, ten zaś ulokował go najpierw w kolegium jezuickim, później zaś na praktykach w sądzie grodzkim. Indywidualizm Wybickiego i jego inteligencja nie dała się pogodzić z prowincjonalnymi instytucjami– stąd np. ledwo uniknięto wyrzucenia przyszłego autora hymnu narodowego ze szkoły.

Już w wieku 20 lat Wybicki został wybrany posłem na sejm. Wsławił się wówczas protestem przeciw ingerencji Rosji w sprawy polskie – była to słynna sprawa dysydentów, kiedy to caryca Katarzyna II, pod pozorem obrony praw nie-katolików, próbowała wzmocnić uzależnienie Rzeczypospolitej od Petersburga. W 1768 roku rozpoczęła się tzw. Konfederacja barska – Józef wstąpił w szeregi konfederatów. Brał udział w walkach, ale również pełnił funkcję przedstawiciela sprawy barskiej poza granicami Polski. Z tym etapem jego życia wiążę się wspomniany „sensacyjny epizod” – udając chłopa-niemowę, Wybicki wykonywał tajne zadania, służące sprawie walki z Rosją.

Po upadku konfederacji w 1772 roku, rozpoczął współpracę z magnatem Andrzejem Zamoyskim. Zamoyski, eks-kanclerz koronny, pracował wówczas nad przygotowaniem nowej kodyfikacji prawa i w zadaniu tym pomagał mu Wybicki. Młody polityk propagował również sprawę naprawy Rzeczypospolitej w anonimowej twórczości publicystycznej – np. w dziele „Listy patriotyczne do Jaśnie Wielmożnego eks-kanclerza Zamoyskiego, prawa układającego, pisane” (1777-1778).

Pierwsza żona Wybickiego zmarła w czasie porodu, jednak ten ożenił się po raz kolejny. Po odrzuceniu przez sejm projektów Zamoyskiego, jego współpracownik osiedlił się z młodą małżonką na prowincji. Tam też oddał się twórczości literackiej – stworzył kilka oper (m.in. „Pasterka Zabłąkana”), komedię „Kulig” oraz tragedię „Zygmunt August”.

Brał aktywny udział w Sejmie Wielkim oraz powstaniu kościuszkowskim. W owym okresie poznał Jana Henryka Dąbrowskiego, z którym współpracował na emigracji po upadku insurekcji. Chcąc wskrzesić Polskę przy pomocy Francji, nawiązali oni współpracę z Napoleonem i utworzyli polskie Legiony – których hymnem stał się „Mazurek Dąbrowskiego”.

Również później historia nie zapomniała o Wybickim – uczestniczył w udanym powstaniu w 1806 roku i znacząco przyczynił się do utworzenia Księstwa Warszawskiego. Upadek Napoleona oznaczał klęskę profrancuskiej orientacji, której jednym z liderów był autor „Mazurka…”. Po utworzeniu Królestwa Polskiego postanowił zaufać liberalnemu cesarzowi Aleksandrowi i został prezesem Sądu Najwyższego. W ostatnich miesiącach życia wycofał się z życia publicznego. Zmarł w 1822 roku.

Oczywiście najbardziej znany pozostaje Wybicki, jako autor hymnu. Niemniej spisał też interesujące „Pamiętniki”, będące ważnym źródłem do dziejów epoki, a jego teksty publicystyczne stanowią istotny wkład do polskiej myśli politycznej. Natomiast większość jego twórczości literackiej wydaje się dzisiaj słusznie zapomniana.

Rozwiń więcej
Józef Wybicki / za: wikipedia.pl

Losowe tematy

Juliusz Słowacki - biografia i...

Biografia Juliusz Słowacki urodził się 4 września 1809 r. w Krzemieńcu. Pochodził z inteligenckiej rodziny szlacheckiej (herbu Leliwa). Jego ojciec - Euzebiusz Słowacki...

Antoni Słonimski – biografia...

Antoni Słonimski urodził się w Warszawie w 1895 roku. Pochodził z rodziny żydowskiej co w późniejszym okresie sprowadziło na niego ataki prasowe ze strony antysemitów....

Rene Goscinny – biografia i charakterystyka...

Biografia Rene Goscinny – francuski pisarz i autor scenariuszy komiksowych. Twórca m. in. znanych serii o Lucky Luke’ u i Asteriksie. W Polsce zasłynął...

Małgorzata Strzałkowska – biografia...

Biografia Małgorzata Strzałkowska – polska pisarka autorka i ilustratorka książek dla dzieci. Urodziła się w Warszawie 18 stycznia 1955 r. Tutaj ukończyła szkołę...

Irena Jurgielewiczowa – biografia...

Biografia Irena Jurgielewiczowa (właśc. Irena Jurgielewicz z domu Drozdowicz) – polska powieściopisarka i pedagog; autorka książek dla młodzieży. Urodziła się...

Janina Porazińska – biografia...

Janina Porazińska – polska pisarka autorka baśni i wierszy dla najmłodszych czytelników a także tłumacz literatury szwedzkojęzycznej. Urodziła się 29 września...

Zenon Przesmycki – biografia i...

Biografia Zenon Przesmycki (pseud. „Miriam” i „Jan Żagiel”) urodził się w 1861 roku w Radzyniu Podlaskim. Pochodził z rodziny o korzeniach szlacheckich...

Sofokles - biografia i charakterystyka...

Sofokles urodził się prawdopodobnie w 496 p.n.e w Kolonos zmarł w 406 p.n.e w Atenach. Źródła dowodzą że pochodził z majętnej rodziny kupców. W okresie...

Wojciech Kuczok – biografia i...

Biografia Wojciech Kuczok – polski prozaik krytyk filmowy scenarzysta a także poeta i speleolog ( z zamiłowania). Przyszedł na świat 18 października 1972 r. w Chorzowie....