Biografia
Kazimierz Przerwa-Tetmajer urodził się w 1865 roku na Podhalu w Ludźmierzu. Był synem Adolfa Tetmajera, marszałka powiatu nowotarskiego, i Julii z Grabowskich. Jego przyrodnim bratem (pochodzącym z pierwszego małżeństwa ojca) był Włodzimierz Tetmajer, artysta, malarz i poeta. Kazimierz Tetmajer ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie, a następnie studiował na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pisarz już w młodości dużo podróżował po Europie, a także z namiętnością wędrował po Tatrach, w 1902 roku został honorowym członkiem Towarzystwa Tatrzańskiego. Jako poeta debiutował w II połowie lat 80. XIX.
W 1896 roku mieszkał w Heidelbergu, gdzie pełnił funkcję sekretarza Adama Krasińskiego. W 1901 roku ze związku Tetmajera z nieznaną aktorką urodził się syn Kazimierz Stanisław, którego poeta początkowo nie chciał uznać. Informacja o nieślubnym dziecku artysty była jedną z przyczyn, dla których miał on problemy z zawarciem małżeństwa z zamożną panną z dobrego domu. Tetmajer starał się między innymi o rękę Laury Rakowskiej. Miał także romans z góralką Marią Palider, która została opiekunką jego syna.
Po I wojnie światowej poeta zamieszkał w Warszawie. W latach 20. był prezesem Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy Polskich, a od 1934 roku honorowym członkiem Polskiej Akademii Literatury. Wiadomo, że w latach 30. jego stan zdrowia uległ znacznemu pogorszeniu na skutek zarażenia kiłą. Postępowała również choroba psychiczna i ślepota. Dzięki staraniom przyjaciół przyznano Tetmajerowi dożywotnią rentę oraz mieszkanie w Hotelu Europejskim.
Tetmajer zmarł w Warszawie, w Szpitalu Dzieciątka Jezus w 1940 roku. Został pochowany w grobie syna na Powązkach. Obecnie jego ciało spoczywa na Zakopiańskim Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzysku.
Charakterystyka twórczości
Tetmajer był znaczącym młodopolskim poetą i prozaikiem. Jak wskazuje Artur Hutnikiewicz, dzieła pisarza nie były może wybitne, ale z pewnością modelowo wpisywały się w klimat epoki. Począwszy od drugiej serii „Poezji” wydanych w 1894 roku w wierszach Tetmajera pojawił się więc dekadentyzm sygnowany przez shopenhauerowski ton zwątpienia w sens świata, religii i filozofii.
Z drugiej strony w tekstach poetyckich Tetmajera pobrzmiewały erotyka, zainteresowanie kobietami, a także naturą. Poeta przeszedł do historii literatury jako autor jednych z najbardziej znanych wierszy miłosnych, np. „Lubię kiedy kobieta…”, „Mów do mnie jeszcze”, „A kiedy będziesz moją żoną”. W wierszach Tetmajera kobieta nie była już niematerialną istotą niebiańską portretowaną na modłę romantyczną, ale odzyskiwała swoją cielesność.
Bardzo ważne miejsce w twórczości Tetmajera zajęła natura, zwłaszcza podhalańskie pejzaże, które odmalowywał w liryce opisowej. Tetmajerowskie wiersze o przyrodzie są przepełnione młodopolską manierą językową, dużą rolę odgrywa w nich nastrojowość oraz symbolizm i muzyczność (przykładem jest „Melodia mgieł nocnych”). Ważnym kręgiem tematycznym dzieł Tetmajera była także sztuka jako ostoja ponadczasowego piękna (np. „Dane Tycjana”).
Na uwagę zasługują również prozatorskie dokonania Tetmajera, a zwłaszcza zbiór opowiadań „Na skalnym Podhalu” (1903 – 1910), a także powieści „Legenda Tatr: Maryna z Hrubego” i „Janosik Nędza Litmanowski” (1911). Twórca zawarł w nich bogactwo kultury góralskiej, podziw dla tego ludu i jego przymiotów. Warto także pamiętać o powieści historycznej autorstwa Tetmajera, „Koniec epopei” (1913 – 1914).
Nieco mniej doskonałe literacko były dramaty Tetmajera, np. „Mąż- poeta” oraz pisane w celach zarobkowych romanse (np. „Anioł śmierci”).
Biografia Zbigniew Herbert urodził się w 1924 roku we Lwowie w rodzinie urzędnika bankowego. Ukończył VIII Gimnazjum i Liceum im. Jana Kazimierza we Lwowie. Po wybuchu II...
Stefan Żeromski należał do najpopularniejszych polskich autorów przełomu XIX i XX wieku. Jego twórczość stanowiła istotny głos w sprawach społecznych obyczajowych...
Biografia Czesław Janczarski (pseudonim Jan Antkiewicz) – polski poeta twórca literatury dziecięcej oraz tłumacz z języka rosyjskiego. Urodził się na Wołyniu...
Biografia Jack London (prawdziwe nazwisko John Griffith Chaney) – amerykański pisarz urodził się 12 stycznia 1876 r. w San Francisco natomiast zmarł 22 listopada 1916...
Vladimir Nabokov to jeden z największych oryginałów i skandalistów literackich XX wieku. Trudno usytuować go wśród innych pisarzy trudno nawet osadzić...
Krystyna Drzewiecka z wykształcenia historyk zasłynęła jako autorka interesujących i jedynych w swoim rodzaju książek dla najmłodszych czytelników. Szersze grono...
Biografia Zofia Nałkowska należy do grona najwybitniejszych i najbarwniejszych postaci w historii polskiej literatury. Autorka „Granicy” zasłynęła nie tylko...
Bolesław Leśmian wyróżnia się wśród polskich poetów XX wieku oryginalnością. Wydaje się że przez całe swoje życie stał obok głównego...
Biografia Zofia Kossak–Szczucka – wybitna polska powieściopisarka współzałożycielka tajnych organizacji: Frontu Odrodzenia Polski oraz Rady Pomocy Żydom...