Jacob i Wilhelm Grimm - biografia i charakterystyka twórczości

Biografia

Jacob i Wilhelm Grimm (właśc. Wilhelm Karl Grimm i Jacob Ludwik Karl Grimm) – dwaj rodzeni bracia; uczeni i pisarze niemieccy. Większość swych dzieł publikowali wspólnie jako bracia Grimm. Są autorami „Baśni braci Grimm”.

Starszy z braci Jacob urodził się 4 stycznia 1785 r. (zmarł w 1863 r.). Studiował prawo, a będąc już doradcą prawnym, brał udział w obradach Kongresu Wiedeńskiego. Ponadto był bibliotekarzem królewskim w Westfalii. W 1829 r. piastował stanowisko profesora wiedzy o starożytnościach niemieckich na Uniwersytecie w Getyndze. Wspólnie z bratem stracili jednak tę posadę i zostali usunięci z Uniwersytetu, co miało stanowić dyscyplinarną karę za protest przeciwko zniesieniu liberalnej konstytucji.

Młodszy o rok Wilhelm (1786 – 1859) również pracował jako prawnik i bibliotekarz. Z zawodu był profesorem literatury średniowiecznej, wykładał na uniwersytecie w Berlinie. Ponadto należał do Akademii Nauk. Badał podania i mity ludowe. Wydał także znaczną część tekstów z zakresu literatury niemieckiej.

Obaj bracia byli uczonymi i językoznawcami o sporym dorobku. Zasłynęli przede wszystkim jako autorzy baśni.

Wilhelm Grimm miał syna Hermana (1828 – 1901), który był cenionym pisarzem niemieckim. Wilhelm i Jacob mieli jeszcze jednego brata – był nim malarz Ludwig Emil Grimm.

W 2006 r. w Bibliotece Jagiellońskiej odkryto pierwsze wydanie „Słownika niemieckiego” autorstwa braci Grimm, opatrzone ich odręcznymi poprawkami.

Charakterystyka twórczości

Ważnym dziełem naukowym braci Grimm jest „Słownik niemiecki”, który rozpoczęto publikować od 1852 r. Później dzieło to kontynuowały następne pokolenia uczonych niemieckich. Ostatni zaś tom ukazał się w 1961 r.

Największą popularność przyniosło braciom zebranie i opublikowanie baśni, które były tworzone na podstawie wieloletnich badań podań, mitów i opowieści ludowych. „Baśnie” stały się wręcz klasyką i do dziś są chętnie czytane.
Przetłumaczono je na wiele języków. Bracia Grimm usiłowali w nich odtworzyć najstarszy wzorzec motywów baśniowych. W pierwotnym założeniu nie miały to być wcale utwory dla dzieci. Raczej miały być przeznaczone do celów naukowych. Do literatury dziecięcej weszły jakby wtórnie, skąd charakterystyczne dla nich okrucieństwo i symbolizm. Zło zawsze zostaje tu ukarane, a zwycięża dobro. Baśnie przekazują prawdę, nie starając się jej w żaden sposób zakamuflować przed czytelnikiem, czyli dzieckiem – najbardziej krytycznym i wyczulonym na fałsz odbiorcą. Grimmowie wcale nie upiększają świata – pokazują, jaki jest naprawdę. Przedstawiają prawdziwe, trudne i skomplikowane życie. Aby w życiu do czegoś dojść, nieraz trzeba zaryzykować bardzo dużo i zapłacić wysoką cenę, nawet jeśli początkowo wydaje się to nam mało opłacalne.

Świat w Baśniach braci Grimm jest czarno-biały. Dobro walczy ze złem i zawsze zwycięża. I to właśnie jest największa wartość tych utworów. Chociaż ich czytelnikami są w przeważającej mierze dzieci, to wcale nie oznacza, że trzeba traktować je jako mało wymagających odbiorców. Wręcz przeciwnie – baśnie okazują się mieć olbrzymią moc oddziaływania, potrafią przemawiać do najmłodszych, uczyć ich właściwego oglądu na świat, w którym każdy musi zawsze starać się rozróżniać dobro i zło, szlachetność i niegodziwość, fałsz i prawdę.

W procesie tworzenia baśni każdy z braci miał wyznaczoną rolę – Jacob nadawał im formę naukową. Jego zadanie polegało na zbieraniu, opracowywaniu i dokumentowaniu dzieł. Z kolei Wilhelm odpowiadał za formę literacką.

Pierwsze wydanie baśni ukazało się w latach 1812-1815. Wytrwała, mrówcza i żmudna praca przyniosła niespodziewany rezultat w postaci imponującego zbioru opowieści, przypowieści, bajek i baśni, które przez wieki przekazywane były ustnie z pokolenia na pokolenie. Zachowały się w tradycji ustnej i to nie tylko krajów europejskich.

Nie stroniąc od ukazywania okrucieństwa, baśnie braci Grimm różniły się od nieco łagodniejszego ujęcia francuskiego bajkopisarza Charlesa Perraulta. Nie zmienia to faktu, że w świecie baśni od wieków obowiązywało niezmienne prawo moralne – dobro zawsze poskramiało i zwyciężało zło, okrucieństwo i niegodziwość.

Dzieła braci Grimm:

„Słownik niemiecki” (”Deutches Wörterbuch”)
„Baśnie braci Grimm”, w tym m.in.:
- „Białośnieżka i Różanka”
- „Biedny młynarczyk i kotek”
- „Chata w lesie”
- „Duch w flaszce”
- „Dziewczynka i lalka”
- „Jedooczka, dwuoczka, trzyoczka”
- „Kopciuszek”
- „Król Drozdobrody”
- „Król żab”
- „Mali czarodzieje”
- „Rupiec Kopeć”
- „Ubogi bogaty”
- „Wilk i człowiek”.