Unikalne i sprawdzone teksty

Do króla - interpretacja i analiza

Adresatem satyry Ignacego Krasickiego „Do króla” jest Stanisław August Poniatowski. Możemy to poznać nie tylko po tym, że to on rządził Polską w czasach biskupa-poety, ale również po niektórych szczegółach biograficznych, podanych w utworze (młody wiek wstąpienia na tron).

Na początku Krasicki wyjaśnia, czym powinna być satyra:

Satyra prawdę mówi, względów się wyrzeka:
Wielbi urząd, czci króla, lecz sądzi człowieka.

Deklaruje też, iż od króla rozpocznie wymienianie wad. Wbrew pozorom, utwór nie jest wymierzony we władcę, a niektóre jego fragment służą wręcz wychwaleniu Poniatowskiego. Pod pozorami krytyki panującego Krasicki rozlicza się z wadami jego poddanych.

Na początku poeta pozornie krytykuje instytucję monarchii elekcyjnej. Można wybrać najlepszego i najmądrzejszego kandydata do korony (zapewne za takiego uważał Poniatowskiego), ale lud nie ma szacunku do człowieka, który nie urodził się w pałacu. Krasicki wykpiwa tok myślenia, którego zwolennicy utrzymują, iż wystarczy pochodzenie, by być sprawnym politykiem :

Z tegoć powodu nasi szczęśliwi sąsiedzi.
Bo natura na rządczych pokoleniach zna się,
Inszym powietrzem żywi, inszą strawą pasie.
Stąd rozum bez nauki, stąd biegłość bez pracy;
Mądrzy, rządni, wspaniali, mocarze, junacy -
Wszystko im łatwo idzie, a chociażby który
Odstrychnął się na moment od swojej natury,
Znowu się do niej wróci, a dobrym koniecznie
Być musi i szacownym. w potomności wiecznie.

Szlachta nie potrafi uszanować króla elekcyjnego, ponieważ wie, że pochodzi on z jej szeregów. Kiedy każdy może wyobrazić sobie siebie na tronie, to nikt nie ma posłuchu dla monarchy.

Jestem Polak rodem,
A do tego i szlachcic, a choćbym i miodem
Szynkował, tak jak niegdyś ów bartnik w Kruszwicy
Czemuż bym nie mógł osieść na twojej stolicy?

Tymi słowami Krasicki oddaje rozumowanie polskiej szlachty (bartnik z Kruszwicy to legendarny założyciel dynastii Piastów, którego czasem określa się też jako Piasta Kołodzieja).
Dalej poeta podaje kolejną „wadę” Poniatowskiego – mianowicie to, że jest on za młody. Oczywiście to też jest szyderstwo z ludzi, którzy przypisują mądrość wyłącznie wiekowym, siwym ludziom i są wiecznie niezadowoleni. Twierdzi też, że kiedy król się zestarzeje, to ludzie będą narzekać, że jest za stary.
Wreszcie ostatnia „przywara” króla, to jego dobroć i uczoność. Poddani nie potrafią uszanować ludzkiego monarchy – gdyby był on okrutny, to z pewnością mieliby dla niego respekt. Poeta „doradza” więc: Zdzieraj, a będziesz możnym, gnęb, a będziesz wielkim. Wytyka też Polakom, iż nie doceniają uczoności i światłości swojego króla – oczywiście czyni to pod pozorem krytyki Poniatowskiego.

Księgi lubisz i w ludziach kochasz się uczonych,
I to źle. Porzuć mędrków zabałamuconych.
Żaden się naród księgą w moc nie przysposobił:
Mądry przedysputował. ale głupi pobił.
Ten. co niegdyś potrafił floty duńskie chwytać -
Król Wizimierz - nie umiał pisać ani czytać.

Ostatecznie doradza więc królowi, by był „zły”, wtedy Polacy będą z niego zadowoleni. Pod pozorami nagany dla króla, Krasicki ukrył ostrą satyrę na swoich rodaków, którzy nie potrafią iść z duchem nowych, światłych czasów, tylko kierują się pozorami. W gruncie rzeczy satyra jest zachętą dla Stanisława Augusta Poniatowskiego, by nie stracił ducha przez oporność swoich poddanych i kontynuował mądre rządy.

Forma utworu (kilka informacji):
-trzynastozgłoskowiec
-rymy parzyste (aabb)
-liryka zwrotu do adresata

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Pieśń świętojańska o Sobótce...

„Pieśń świętojańska o Sobótce” Jana Kochanowskiego ukazała się razem z cyklem „Pieśni” w 1586 roku już po śmierci autora. Składa się...

Pieśń nad Pieśniami – streszczenie...

Streszczenie „Pieśń nad pieśniami” to dialog pomiędzy Oblubieńcem i Oblubienicą. W pierwszej pieśni wzajemnie zachwycają się oni urodą swego partnera. Ona...

Pochwała złego o sobie mniemania...

„Pochwała złego o sobie mniemania” to wiersz Wisławy Szymborskiej który stanowi filozoficzną refleksję nad moralnością. Pod względem formalnym tekst...

Zbrodnia i kara – opracowanie...

Geneza Fiodor Dostojewski pisał „Zbrodnię i karę” w latach 1865 – 1866. Powieść ukazywała się w odcinkach na łamach czasopisma „Ruskij Wiestnik”....

Popioły – streszczenie plan wydarzeń...

Streszczenie Powieść Stefana Żeromskiego „Popioły” miała być w zamierzeniu autora przekrojowym obrazem społeczeństwa polskiego na przełomie XVIII i XIX wieku....

Albatros – interpretacja i analiza...

„Albatros” Charlesa Baudelaire’a to wiersz autotematyczny w którym twórca wypowiada się na temat istoty poezji i kondycji samego poety. W tekście...

Koniec wieku XIX – interpretacja...

„Koniec XIX wieku” Kazimierza Przerwy-Tetmajera to wiersz będący manifestacją młodopolskiego dekadentyzmu i kryzysu kultury europejskiej. Poeta zadaje w nim dramatyczne...

Powrót taty – interpretacja i...

Streszczenie Utwór rozpoczyna bezpośredni zwrot do dzieci. Są one nawoływane do pójścia na wzgórze i zmawiania modlitwy za tatę. Podkreślone są zagrożenia...

Ogniem i mieczem – streszczenie...

Streszczenie Tom I Rok 1647 był to dziwny rok w którym rozmaite znaki na niebie i ziemi zwiastowały jakoweś klęski i nadzwyczajne zdarzenia. Narrator wspomina niebywale...