Adresatem satyry Ignacego Krasickiego „Do króla” jest Stanisław August Poniatowski. Możemy to poznać nie tylko po tym, że to on rządził Polską w czasach biskupa-poety, ale również po niektórych szczegółach biograficznych, podanych w utworze (młody wiek wstąpienia na tron).
Na początku Krasicki wyjaśnia, czym powinna być satyra:
Satyra prawdę mówi, względów się wyrzeka:
Wielbi urząd, czci króla, lecz sądzi człowieka.
Deklaruje też, iż od króla rozpocznie wymienianie wad. Wbrew pozorom, utwór nie jest wymierzony we władcę, a niektóre jego fragment służą wręcz wychwaleniu Poniatowskiego. Pod pozorami krytyki panującego Krasicki rozlicza się z wadami jego poddanych.
Na początku poeta pozornie krytykuje instytucję monarchii elekcyjnej. Można wybrać najlepszego i najmądrzejszego kandydata do korony (zapewne za takiego uważał Poniatowskiego), ale lud nie ma szacunku do człowieka, który nie urodził się w pałacu. Krasicki wykpiwa tok myślenia, którego zwolennicy utrzymują, iż wystarczy pochodzenie, by być sprawnym politykiem :
Z tegoć powodu nasi szczęśliwi sąsiedzi.
Bo natura na rządczych pokoleniach zna się,
Inszym powietrzem żywi, inszą strawą pasie.
Stąd rozum bez nauki, stąd biegłość bez pracy;
Mądrzy, rządni, wspaniali, mocarze, junacy -
Wszystko im łatwo idzie, a chociażby który
Odstrychnął się na moment od swojej natury,
Znowu się do niej wróci, a dobrym koniecznie
Być musi i szacownym. w potomności wiecznie.
Szlachta nie potrafi uszanować króla elekcyjnego, ponieważ wie, że pochodzi on z jej szeregów. Kiedy każdy może wyobrazić sobie siebie na tronie, to nikt nie ma posłuchu dla monarchy.
Jestem Polak rodem,
A do tego i szlachcic, a choćbym i miodem
Szynkował, tak jak niegdyś ów bartnik w Kruszwicy
Czemuż bym nie mógł osieść na twojej stolicy?
Tymi słowami Krasicki oddaje rozumowanie polskiej szlachty (bartnik z Kruszwicy to legendarny założyciel dynastii Piastów, którego czasem określa się też jako Piasta Kołodzieja).
Dalej poeta podaje kolejną „wadę” Poniatowskiego – mianowicie to, że jest on za młody. Oczywiście to też jest szyderstwo z ludzi, którzy przypisują mądrość wyłącznie wiekowym, siwym ludziom i są wiecznie niezadowoleni. Twierdzi też, że kiedy król się zestarzeje, to ludzie będą narzekać, że jest za stary.
Wreszcie ostatnia „przywara” króla, to jego dobroć i uczoność. Poddani nie potrafią uszanować ludzkiego monarchy – gdyby był on okrutny, to z pewnością mieliby dla niego respekt. Poeta „doradza” więc: Zdzieraj, a będziesz możnym, gnęb, a będziesz wielkim. Wytyka też Polakom, iż nie doceniają uczoności i światłości swojego króla – oczywiście czyni to pod pozorem krytyki Poniatowskiego.
Księgi lubisz i w ludziach kochasz się uczonych,
I to źle. Porzuć mędrków zabałamuconych.
Żaden się naród księgą w moc nie przysposobił:
Mądry przedysputował. ale głupi pobił.
Ten. co niegdyś potrafił floty duńskie chwytać -
Król Wizimierz - nie umiał pisać ani czytać.
Ostatecznie doradza więc królowi, by był „zły”, wtedy Polacy będą z niego zadowoleni. Pod pozorami nagany dla króla, Krasicki ukrył ostrą satyrę na swoich rodaków, którzy nie potrafią iść z duchem nowych, światłych czasów, tylko kierują się pozorami. W gruncie rzeczy satyra jest zachętą dla Stanisława Augusta Poniatowskiego, by nie stracił ducha przez oporność swoich poddanych i kontynuował mądre rządy.
Forma utworu (kilka informacji):
-trzynastozgłoskowiec
-rymy parzyste (aabb)
-liryka zwrotu do adresata
„Księga Psalmów” od wieków należała do szczególnie popularnych części Pisma Świętego. Dość powiedzieć że odwołują się do niej jeszcze...
Streszczenie Kluczową rolę w wygnaniu ludzi z Raju stanowił wąż. Wąż-kusiciel był wrogiem Boga czyli uosobieniem zła. Potrafi jednak mówić i jest istotą rozumną....
Streszczenie Przypowieść o dobrym i złym drzewie opowiada o tym że dobre drzewo wydaje dobre owoce a złe drzewo złe owoce. Drzewa poznaje się po owocach. Natomiast dobry...
Geneza czas i miejsce akcji „Panny z Wilka” to opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza pochodzące z 1932 roku. W chwili pisania utworu sam autor zbliżał się do czterdziestego...
„Nie ma tu nic szczególnego...” to wiersz Jana Kasprowicza z tomu „Księga ubogich”. Stanowi on wyraz miłości poety do górskiego pejzażu...
Streszczenie Pieśń I. Zgromadzenie bogów. Rady Ateny dla Telemacha. Odyseusz jest więziony przez nimfę Kalipso. Pragnęła ona aby więzień został jej mężem i...
Naukowa sztuka ze „śpiewkami” w trzech aktach1934poświęcone Stefanowi Szumanowi Streszczenie Akt pierwszy Scena przedstawia zakład szewski na przestrzeni półkolistej....
„Ballada o zejściu do sklepu” to utwór Mirona Białoszewskiego. Już po tytule możemy poznać autora który wielokrotnie dał się poznać z łączenie...
Wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego „Wyroki” pochodzi z 1941 roku. Dedykowany został Basi D. – chodzi oczywiście o Barbarę Drapczyńską przyszłą żonę...