Geneza
„Dymy nad Birkenau” Seweryny Szmaglewskiej powstały na podstawie wspomnień samej autorki, która przez 3 lata była więźniarką w obozie koncentracyjnym Birkenau. Utwór został ukończony w lipcu 1945 roku, bezpośrednio po zakończeniu II wojny światowej. Książka znalazła się wśród dowodów przeciwko nazistom w procesach norymberskich.
Czas i miejsce akcji
Akcja książki toczy się w obozie koncentracyjnym Birkenau od zimy 1942 do stycznia 1945 roku.
Problematyka
„Dymy nad Birkenau” są wstrząsającym świadectwem tragicznej sytuacji kobiet w niemieckich obozach zagłady. Szmaglewska podkreśla ich szczególne upokorzenie, odarcie z godności, bestialskie traktowanie, mordowanie i wykorzystywanie. Kobiety w Birkenau żyły w skrajnie ciężkich warunkach – drewnianych barakach, które nie chroniły przed chłodem i śniegiem. Musiały bardzo ciężko pracować fizycznie, przydzielano im praca normalnie przeznaczone dla mężczyzn. Więźniarki nieustannie głodowały, a choroba oznaczała uśmiercenie zastrzykiem. Co więcej, kobiety były obiektami okrutnych eksperymentów medycznych.
Bohaterowie
W „Dymach nad Birkenau” nie występują wiodący bohaterowie. Mamy tu raczej do czynienia z bohaterem zbiorowym – więźniarkami obozu Birkenau. Autorka wyodrębnia jednak historie poszczególnych kobiet. Są to np.:
Monika Galicyna – polska anwajzerka, była łaskawa dla więźniarek, chroniła słabsze i chore.
Doktor Garlicka i doktor Kościuszko – polskie lekarki, które próbowały pomagać chorym. Obie zaraziły się chorobą zakaźną i zmarły.
Maria Imiola – Ślązaczka, funkcyjna, znęcała się nad więźniami.
Zofia Sikorska – przywieziona z Pawiaku, aresztowana z całą rodziną, pomagała innym kobietom, jednak zachorowała i zmarła.
Wśród mężczyzn wyróżnia się postać SS-mana Efingera.
Efinger – SS-man, który odznaczał się łagodnym traktowaniem kobiet, więźniarkom ze swojego komanda zapewniał czystą odzież i drobne przysługi. Zmienił się po śmierci żony – popadł w alkoholizm i w końcu zniknął z obozu.
Streszczenie Pewnego dnia Jezus usiadł nad jeziorem. Jednakże wokół niego zebrał się tłum co zmusiło go do wejścia do łodzi. Mówił do ludu że pewien...
W swojej twórczości Konstanty Ildefons Gałczyński chętnie sięgał po wątki kultury ludowej miast i miasteczek przetwarzając je jednak po swojemu. Jak pisał Czesław...
Streszczenie Przypowieść o dobrym Pasterzu opisuje wizytę pasterza w owczarni który udaje się do niej przez bramę co odróżnia go od złodziei. Gdy już jest...
Geneza „Kartoteka” Tadeusza Różewicza została opublikowana w 1960 roku na łamach „Dialogu”. Pisarz inspirował się między innymi dramatem...
Geneza czas i miejsce akcji Akcja noweli dzieje się na wsi w miejscu które zamieszkiwane jest przez Michasia oraz osobę go nauczającą. Można wywnioskować że przysparzająca...
Jan Kochanowski wykorzystał popularny motyw wojny trojańskiej by w dramacie „Odprawa posłów greckich” zabrać głos w dyskusji nad sprawami państwa i polityki....
Wiersz Kazimierza Wierzyńskiego „Lewa kieszeń” to pozornie opis zwykłego dnia. Jednak pod relacją o codziennych czynnościach kryje się pewna myśl filozoficzna...
Streszczenie Życie Buby nieco różni się od życia jej rówieśniczek. Upływa jej ono na brydżu granym ze znajomymi dziadka oraz na krótkich chwilach...
Geneza „Anaruk chłopiec z Grenlandii” to sympatyczna opowieść o życiu zwyczajach i wierzeniach Eskimosów zamieszkujących Grenlandię. Główny i...
