Dymy nad Birkenau – streszczenie, plan wydarzeń

Rok 1942

Arbeit… Arbeit… Arbeit…

W jednym baraku kobiecym w Birkenau spało ponad 1000 kobiet. Baraki były drewniane, często pozbawione podłóg i sufitów. Rano odbywał się apel, panował chłód, nie było kanalizacji i brakowało wody. Potem kobiety uszeregowane w kolumny wyruszały do pracy w asyście SS-manów z psami. Najcięższa była praca przy kładzeniu szyn na torowisku. Kobiety nie dawały sobie z tym rady, a wtedy spotykała je kara – pobicie lub poszczucie psem. Najbardziej pożądanym zajęciem przez więźniarki była natomiast praca w lesie przy kostce brukowej. Droga układana przez kobiety wiodła do komory gazowej. Przerwa obiadowa trwała godzinę. Spożywano wówczas lichy posiłek z brukwi.

Polki miały nadzieję na przeżycie, natomiast Żydówki z Belgii i Francji wiedziały, że zostaną zamordowane. Kiedy piętnastolatka dostała ataku febry, capo skatowała ją, a potem kazała wynieść przed barak, gdzie dziewczyna umarła. Wieczorem odbywał się apel i selekcja kobiet nadających się do pracy. Nad obozem unosił się dym z krematoriów.

To tylko grypa

Choroba oznaczała w obozie śmierć. Chore kobiety bały się wizyty w ambulatorium, ponieważ często kończyła się uśmiercającym zastrzykiem. Powszechnie panowała czerwonka, malaria, tyfus i świerzb. Wielką plagą były również wszy. Żydówkom nie udzielano żadnej pomocy medycznej. Odsyłano je do bloków 25 (śmierci) lub 24 (rodzaj szpitala). Lekarkami były doktor Garlicka i doktor Kościuszko. Obie zaraziły się i zmarły.

Czasem więźniowie dostawali listy, a w nich marki, za które mogli w kantynie kupić coś do jedzenia.

Pierwsze wielkie odwszenie

Dawni kryminaliści dobrze urządzali się w obozie. Okradali innych i stawali się pomocnikami SS-manów, np. Maria Imioła, funkcyjna. Podczas pierwszego odwszenia kobiety zostały pozbawione posiłku, mimo że został on przygotowany, one nie miały naczyń, żeby coś zjeść. Odwszenie i tak nie tępiło insektów. Miało na celu jedynie ograbienie kobiet z ukrywanych przedmiotów i pamiątek.

Szef Efinger ma humor

Kommando SS-mana Efingera zajmowało się dezynfekcją ubrań z „Kanady” – baraku, w którym przechowywano odzież więźniów. Kobiety przemycały kosztowności i ubrania. Złoto często oddawały SS-manowi, a on się im odwdzięczał. Nie stosował kar i wręczał świeżą bieliznę. Zmienił się jednak, kiedy jego żona zginęła w bombardowaniu. Zaczął się upijać, a w końcu zniknął w tajemniczych okolicznościach. Wkrótce efingerki zostały odesłane do prac poza obóz.

Część II

Rok 1943

Kommando 117

Pod koniec 1942 roku warunki w obozie pogorszyły się jeszcze bardziej. Kommando 117 pracowało w lesie przy kopaniu rowów. Kiedy uciekła Maria Bieda, więźniarkom zaczęto tatuować numery. Praca była bardzo ciężka, dlatego kobiety decydowały się na ucieczkę. Zaczęto praktykować zwyczaj donoszenia. Donos można było jednak odsunąć, zabijając inną więźniarkę. Jako karę za ucieczkę zaczęto również stosować zesłanie do obozu całej rodziny zbiega.

Niedziela

W którąś niedzielę w jesieni 1942 roku przeprowadzono apel generalny, żeby policzyć wszystkich więźniów. Przeprowadzono wówczas również selekcję kobiet nadających się do pracy. Chore trafiły do baraku śmierci.

Es kommt hoher Besuch (Przybywa ważna wizyta)

Gdy w obozie zjawiał się Himmler, prześladowanie więźniów sięgało zenitu. Kiedy zaś zjawiały się komisje humanitarne, wybierano najzdrowsze więźniarki, kąpano i dawano czyste ubrania, a następnie pokazywano komisjom.

Na wolność

Wiosną 1943 roku do obozu przywieziono wiele nowych transportów z więźniami, między innymi z Grecji. Część kobiet wykształconych zaczęło pracować w Babicach i w Rajsku. Łódka próbowała uciec z Babic, ale został złapana i ukarana. Część kobiet przygotowywano do wypuszczenia na wolność, ale po procesach znowu wracały do obozu.

S.K.

S. K. czyli Strafkommando było karnym oddziałem, dla kobiet, które dopuściły się jakichś przewinień. Początkowo znajdowało się ono w Budach, potem w Birkenau. Kobiety cierpiały z powodu bardzo ciężkiej pracy, głodu i braku słońca.

Nowy lager

Któregoś dnia do baraku wróciła kobieta ze szpitala. Wyleczyła się z tyfusu, ale nie było dla niej miejsca w baraku, dlatego dostała 100 kijów i nieprzytomna została odniesiona do szpitala, gdzie postradała zmysły i w oknie krzyczała „nie”.

Alegri ze słonecznej Grecji

Alegri była piętnastoletnią Greczynką, która śpiewała piękne pieśni. Zmarła szybko po przyjeździe, podobnie jak inne kobiety pracujące przy wydobywaniu tataraku w stawach Fischerei.

Pole walki

Capo kąpieliska była Puffmutti Musskeller, bardzo okrutna kobieta. Niespodziewanie jednak popadła w niełaskę i została wysłana do karnego komanda. W lipcu przybył nowy transport z Polkami z Pawiaka. Były wśród nich Zofia Sikorska i Barbara Czarnecka-Chłapowska. Jesienią sytuacja w obozie zaczęła się pogarszać. Najgorzej miały Rosjanki. Pewnego dnia podczas wprowadzania ludzi do komory gazowej, jedna z Żydówek wyrwała SS-manowi rewolwer i zastrzeliła go. Do obozu przyjechała Zofia Kossak-Szczucka, nikomu jednak nie zdradzała swojej tożsamości.

W obozie otwarto puff, w którym pracowały niemieckie i polskie prostytutki. Barbara i Zofia zachorowały. Na Wigilię przyniesiono kilka choinek, a Hessler wygłosił przemówienie. Wieczorem odbył się koncert.

Część III

Obóz czeka

Zaczęła się budowa nowych baraków, obóz miał się powiększyć.

Cyklon

W nocy zerwano więźniów z prycz. Rano do pracy wychodzono inną bramą. Do obozu przyjechały ogromne transporty. Na rampie odbywała się grabież i selekcja. Dzieci palono żywcem. Większość kierowano do krematoriów. Resztę umieszczano w części zwanej Meksykiem. Likwidowano baraki z Czechami i Cyganami – wszystkich kierowano do gazu. Doktor Mengele przeprowadził ostrą selekcję wśród kobiet.

Śmiech czy strach

Kramer wybierał z transportów najzdrowsze i najbardziej urodziwe kobiety. Przydzielano je do pracy w administracji, oddawano żołnierzom lub wykorzystywano do eksperymentów medycznych. Kramer urządzał również libacje i orgie.

Sen o wolności

Latem coraz częściej pojawiały się informacje o klęskach Niemców na froncie. Nasiliły się również ucieczki z obozu. Zdawało się, że obóz jest przygotowywany do ewakuacji. Ale wkrótce zaczęli się pojawiać żołnierze z powstania warszawskiego. Niedługo potem zaczęły się wywózki do Niemiec.

Nach Deutschland (Do Niemiec)

W październiku Żydzi pracujący w Sonderkommando zbuntowali się, podpalili barak i uciekli. W Birkenau zdarzył się nawet incydent ucieczki więźniów w niemieckich mundurach niemieckimi ciężarówkami.

Likwidacja obozu

Niemcy zaczęli zacierać ślady zbrodni. Burzyli krematoria i niszczyli meldunki śmierci. Trwały nasilone naloty aliantów. W zimie zjawił się nowy komendant Krause. Stwierdził, że więźniowie w obozie nie powinni żyć dłużej niż kilka tygodni.

Styczeń 1945

W styczniu ostatni transport niemowląt z Birkenau miał trafić do Łodzi. Więźniowie w wyludnionym obozie zastanawiali się, co z nimi będzie za miesiąc.

Epilog

O 4 rano wyruszył pochód 20 000 ludzi. Wszystkie dokumenty palono. Wielu nie przeżyło tego pochodu.

Plan wydarzeń

1. Ciężka praca kobiet w obozie Birkenau

2. Ciągłe epidemie i tragiczna sytuacja chorych

3. Wielkie odwszenie

4. Praca w Kanadzie pod dowództwem Effingera

5. Śmierć kobiet z komanda 117

6. Apel generalny

7. Karne komando

8. Szaleństwo kobiety wyleczonej z tyfusu

9. Otwarcie puffu

10. Nowe transporty w 1943 roku

11. Masowa śmierć ludzi w komorach gazowych

12. Eksperymenty medyczne na kobietach

13. Powstańcy warszawscy w obozie

14. Wywożenie więźniów do Niemiec

15. Likwidacja obozu