„Cebula” to wiersz Wisławy Szymborskiej, który przyjmuje formę intelektualnego konceptu. Poetka tworzy efektowne porównanie tytułowego warzywa i człowieka, a całe rozumowanie zmierza do zaskakującej pointy. Początkowe słowa tekstu wskazują na to, że podmiot liryczny bierze udział w szerszej dyskusji, a jego wywód o cebuli stanowi odpowiedź na wcześniej przedstawione argumenty.
Zastosowane w wierszu rozbudowane porównanie jest oparte na zasadzie opozycji i kontrastu. Sygnalizuje to już pierwsze zdanie tekstu: „Co innego cebula”. Poetka przytacza szereg przymiotów warzywa, które czynią je wcieleniem doskonałości. Okazuje się, że cebula „nie ma wnętrzności” – jej rdzeń wygląda bowiem identycznie jak zewnętrzna powłoka. Cecha ta pozwala cebuli „wejrzeć w siebie bez przerażenia”. Cebula jest „bytem niesprzecznym”, a więc harmonijnym. Ponadto zaś wszystkie cebule są identyczne – tworzą więc doskonałą jedność, jak „echo złożone w chór”.
Zupełnie odmiennie jest natomiast z człowiekiem. Podmiot liryczny, kiedy mówi o człowieku, używa pierwszej osoby liczby mnogiej, a więc mówi w imieniu całej ludzkiej zbiorowości. Poetka stwierdza, że w człowieku znajdują się „obczyzna i dzikość”. Istota ludzka nie zna zatem samej siebie i lęka się swoich ciemnych instynktów. Ambiwalencja wnętrza człowieka zostaje wyrażona w wierszu za pomocą paronomazji: „inferno w nas interny”. Podobne brzmienie słów „inferno” i „interny” sugeruje bowiem, że to, co wewnętrzne (interna) jest nieodłącznie związane z piekłem, a więc ciemnością i grzechem („interno).
Etyczną dwuznaczność ludzkiej duszy oddaje również epitet „pokrętne jelita”. Odnosi się on do kształtu dróg pokarmowych, ale oznacza również coś „pokrętnego”, a więc nieszczerego i skłamanego. Ostatnie słowa wiersza odwracają jednak zastosowane wcześniej wartościowanie cebuli i człowieka. Okazuje się, że słowa poetki miały wymowę ironiczną – pochwała okazała się ukrytym szyderstwem, a krytyka pochwałą. Podmiot liryczny stwierdza bowiem, że na szczęście oszczędzono nam „idiotyzmu doskonałości” Oksymoron ten zdradza prawdziwe poglądy poetki. Uważa ona mianowicie, że to właśnie niedoskonałość, wewnętrzna sprzeczność, konieczność dokonywania trudnych wyborów stanowią istotę człowieczeństwa.
„Sonet IV O wojnie naszej którą wiedziemy z szatanem światem i ciałem ” autorstwa Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego przedstawia koncepcję ludzkiego życia...
Geneza Lew czarownica i stara szafa – to pierwsza część sagi „Opowieści z Narnii” autorstwa C. S. Lewisa która ukazała się w 1950 r. Inspiracją...
Streszczenie Powieść ukazuje losy trojga przyjaciół: Perełki Paragona i Mandżaro którzy spędzają wspólnie wakacje w małej leśniczówce położonej...
Geneza czas i miejsce akcji Powieść Edwarda Redlińskiego „Konopielka” ukazała się w 1973 roku. Przyniosła ona autorowi wielką popularność a także prestiżową...
Streszczenie Dawno temu był sobie pewien Mazur – bitny wojak który w niejednej potyczce walczył z wrogiem o Polskę. Stawał do boju z pogańskimi ludami. Z każdej...
„Heban” pozostaje pozycją szczególną w dorobku Ryszarda Kapuścińskiego. W opinii wielu krytyków jest on wręcz najwybitniejszym dziełem polskiego...
Streszczenie Historię Wielkiego Gatsby’ego opowiada czytelnikom Nick Carraway który był sąsiadem tytułowego bohatera. Latem 1922 r. Nick Carraway przeprowadził...
„Do Matki Polki” to wiersz Adama Mickiewicza który napisany został latem 1830 r. a więc na krótko przed wybuchem powstania listopadowego. Dzieło...
Streszczenie Akcja opowiadania rozgrywa się 15 lipca 1945 roku w Niemczech. Narrator przebywa w obozie dla byłych więźniów obozu koncentracyjnych. Tadek ze Stefanem...
